سونوگرافی چیست؟ بدون بُرِش ببینید!

به همین دلیل؛ برای شما روش تصویربرداری تشخیصی سونوگرافی را تجویز می‌کند. این تست پرکاربرد پزشکی، با کمک امواج فراصوتی می‌تواند تصویری از داخل اعضای بدن را ایجاد کند. در ادامه با اساس تصویربرداری سوگرافی، آشنا می‌شویم؛ همچنین بررسی می‌کنیم که چه بیماری‌هایی را می‌توان با کمک سونوگرافی یا امواج اولتراسونیک، شناسایی کرد؛ لطفا تا پایان این صفحه، همراه آچاره سلامت باشید.

فهرست مطالب

تصویربرداری سونوگرافی چیست؟

روش اسکن پزشکی اولتراسوند  یا سونوگرافی؛ یک روش تشخیصی پزشکی است؛ متخصص رادیولوژی و سونوگرافی با کمک دستگاهی که که امواج صوتی با فرکانس بالا را ساتع می‌کند؛ می‌تواند تصویر داخل بدن را به صورت زنده در مانیتور دستگاه سونوگرافی، ببیند. به این تست تشخیصی یا اسکرینینگ، سونوگرام هم می‌گویند.

اساس کار سونوگرافی چیست؟

حتما می‌دانید که در ارتش و سیستم‌های نظامی و دفاعی هر کشوری از راداهار و سونارهای پیش‎رفته‌ای استفاده می‌شود. این تکنولوژی‌های پیش‌رفته به ارگان‌ها کمک می‌کنند که صرف نظر از موانع اطراف، کشتی‌ها یا هواپیماهای در حال تردد در محدوده را شناسایی کنند. در سونوگرافی پزشکی هم، همین روند به کار می‌رود. در اصل امواج اولتراسوند یا فراصوتی به به پزشک کمک می‌کنند که بدون استفاده از تیغ جراحی، داخل بدن را ببیند؛ وضعیت اندام‌ها، عروق و بافت‌ها را بررسی کند.

کاربرد سونوگرافی چیست؟

اکثر مردم سونوگرافی را مختص خانم‌های باردار می‎‌بینند؛ یعنی فکر می‌کنند سونوگرافی فقط در دوران بارداری مورد نیاز است و با آن تنها می‌توان جنین در حال رشد را دید. این تصور غلط است؛ سونوگرافی کاربردهای بسیار زیادی دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.

در سونوگرافی چه چیزهایی مشخص میشود؟

کاربردهای سونوگرافی بسیار گسترده است؛ اگر علایمی مانند تورم، عفونت یا درد داشته باشید؛ ممکن است پزشک معالج برای بررسی اندام‌های داخلی‌تان، سونوگرافی را تجویز کند. در  نتیجه تست سونوگرافی انواع توده‌ها، رشد غیرعادی اندام، بافت‌های غیرطبیعی و حتی جسم خارجی، مشخص می‌شود.

کدام اندام‌ها را با سونوگرافی بررسی می‌کنند؟

اگرچه در بیشتر مواقع سونوگرافی گردن، شکم و پهلو و سینه، برای ما تجویز می‌شود اما سونوگرافی برای دیدن تما بافت‌های نرم بدن، قابل انجام است؛ از جمله:

• مثانه
• مغز (در نوزادان)
• چشم‌ها
• كيسه صفرا
• کلیه‎‌‌ها
• کبد
• تخمدان‌ها
• پانکراس
• طحال
• تیروئید
• بیضه‌ها
• رحم
• رگ‌های خونی
• عمل بیوپسی: سونوگرافی همچنین روشی موثر، برای راهنمایی جراح، هنگام عمل جراحی است؛ او می‌تواند با تصاویر زنده از داخل بدن بیمار، برای جهت و عمق صحیح برش، تصمیم بگیرد.

مراحل آمادگی برای سونوگرافی چیست؟

برای سونوگرافی نمی‌توانید، فقط وقت بگیرید؛ باید برای برخی از سونوگرافی‌ها اقداماتی را جهت آمادگی تصویربرداری تشخصی، انجام دهید. مراحل آمادگی سونوگرافی به ناحیه یا اندام مورد نظر، بستگی دارد.

قبل سونوگرافی باید چه کار کنیم؟

بسته به این‌که پزشک سونوگرافی کدام نواحی را برای‌تان تجویز کرده باشد؛ ممکن است یکی از این اقدامات را از شما بخواهند. بنابراین حتما، قبل از این‌که وقت خود را با کلینیک سونوگرافی، قطعی کنید؛ تصویر نسخه خود را برای منشی یا پذیرش درمانگاه، بفرستید.

• ناشتا باشید: ممکن است پزشک به شما بگوید که 8 تا 12 ساعت قبل از سونوگرافی روزه بگیرید، به خصوص اگر شکم شما در حال بررسی است. غذای هضم نشده می‌تواند امواج صوتی را مسدود کند، و در نتیجه گرفتن تصویر واضح را برای تکنسین دشوار می‌کند.
• چربی نخورید: برای معاینه کیسه صفرا، کبد، لوزالمعده یا طحال، ممکن است به شما گفته شود که عصر قبل از آزمایش یک وعده غذایی بدون چربی بخورید و سپس تا زمان انجام عمل ناشتا باشید.
• آب زیاد بنوشید: با این حال، می توانید به نوشیدن آب و مصرف هر دارویی طبق دستور ادامه دهید. برای معاینات دیگر، ممکن است از شما خواسته شود که مقدار زیادی آب بنوشید و ادرار خود را نگه دارید تا مثانه پر شود و بهتر دیده شود.

قبل از سونوگرافی یادتان نرود که:

• داروهایی که می‌خورید را اطلاع دهید. حتماً قبل از معاینه در مورد داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه یا مکمل های گیاهی که مصرف می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
• توصیه‌های پزشک‌تان را منتقل کنید. مهم است که دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید و قبل از انجام هر گونه سوالی بپرسید.
• نترسید. سونوگرافی خطرناک نیست؛ سونوگرافی حداقل خطرات را به همراه دارد. بر خلاف اشعه ایکس رادیولوژی یا سی تی اسکن، سونوگرافی از اشعه استفاده نمی کند. به همین دلیل، سونوگرافی روش ارجح برای بررسی جنین در حال رشد در دوران بارداری است.

نحوه انجام سونوگرافی چیست؟

برای انجام سونوگرافی در کلینیک، ابن مراحل انجام می‌شود:

1. پوشیدن گان پزشکی؛ باید برای انجام سونوگرافی، لباس‌تان را در بیاورید تا تکنسین یا سونوگرافیست، بتواند ژل مخصوص سونوگرافی را روی پوست‌تان بمالد.
2. دراز کشیدن روی تخت؛ در اتاق سونوگرافی یک تخت وجود دارد که روی آن دراز می‌کشید. به این ترتیب سونوگرافیست، تسلط بیشتری روی اندام مورد بررسی دارد.
3. به پهلو خوابیدن: بسته به منطقه مورد بررسی، ممکن است لازم باشد موقعیت خود را تغییر دهید تا تکنسین بتواند دسترسی بهتری داشته باشد.
4. پاک کردن ژل: پس از انجام سونوگرافی، ژل از روی پوست شما پاک می شود.

چرا برای سونوگرافی از ژل استفاده می‌شود؟

ژلی که برای سونوگرافی روی پوست مالیده می‌شود؛ ژل مخصوصی است که سونوگرافیست باید به مقدار مشخص روی پوست ناحیه مورد نظر بمالد؛ البته برخی سونوگرافیست‌ها ژل را روی پروب سونوگرافی (همان وسیله‌ای که روی پوست کشیده می‌شود) می‌زنند و با کشیدن پروب روی پوست؛ ژل پخش می‌شود. عده‌ای هم ژل را روی پوست خالی می‌کنند تا با کشیدن پروب روی آن، پخش شود. کاربرد ژل سونوگرافی به این دلیل است که:

• اصطلاک را کم می‌کند.
• به انتقال و عبور امواج صوتی از پوست، کمک می‌کند.

پروب دستگاه سونوگرافی چیست؟

مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را از طریق بدن شما ارسال می کند. امواج در هنگام برخورد با یک جسم متراکم، مانند یک عضو یا استخوان، پژواک می کنند. آن پژواک ها سپس به کامپیوتر منعکس می شوند. امواج صوتی آنقدر بلند هستند که گوش انسان نمی تواند بشنود. آنها تصویری را تشکیل می دهند که توسط پزشک قابل تفسیر است.

سونوگرافی چقدر طول می‌کشد؟

بستگی دارد که سونوگرافی برای کدام قسمت‌های بدن تجویز شده باشد. کل روند تشخیص برای هر قسمت، معمولاً کمتر از 30 دقیقه طول می کشد.

جوابدهی سونوگرافی چقدر طول می‌کشد؟

معمولا جواب تست به صورت گزارشی از ابعاد و ناحیه قرارگیری اندام‌ها و اعضای بدن است. این گزارش باید تایپ شود. معمولا سونوگرافیست، گزاره‌ها را می‌خواند و منشی بخش، آنها را تایپ می‌کند. سپس پزشک باید این نتایج تایپ شده را بررسی و تاییدکند؛ مهر بزند و جواب به شما تحویل داده شود. بسته به این‌که کلینیک چقدر شلوغ باشد؛ جوابدهی از 30 دقیقه تا چند ساعت طول می‌کشد.

نتیجه سونوگرافی چیست؟

بعد از این‌که نتیجه سونوگرافی را به صورت گزارش برای پزشک معالج شما حاضر کردند؛ باید تصاویر گرفته شده از اندام مورد بررسی را به همراه گزارش متخصص رادیولوژی و سونوگرافی به پزشک خود نشان دهید.

آیا می‌توانیم خودمان نتایج سونوگرافی را بخوانیم؟

در ظاهر بله اما در اصل خیر. تفسیر سونوگرافی، کار تخصصی پزشک معالج است؛ این‌که چند واژه را در اینترنت جستجو کنید و پس از معاینه، پزشک شما تصاویر را بررسی کرده و هرگونه ناهنجاری را بررسی می کند. آنها با شما تماس خواهند گرفت تا در مورد یافته ها صحبت کنید، یا یک وقت تعیین کنید. اگر در سونوگرافی موارد غیر طبیعی مشاهده شد، ممکن است نیاز به انجام سایر روش های تشخیصی مانند سی تی اسکن، ام آر آی، یا نمونه بیوپسی از بافت بسته به ناحیه مورد بررسی داشته باشید. اگر پزشک شما بتواند بر اساس سونوگرافی وضعیت شما را تشخیص دهد، ممکن است بلافاصله درمان شما را آغاز کند.

سونوگرافی را کجا انجام دهیم؟

برای انجام سونوگرافی می‌توانید به نزدیک‌ترین کلینیک محل زندگی خود مراجعه کنید؛ با این‌حال ازدحام کلینیک‌ها آنقدر زیاد است که همیشه بیماران در اتاق اتتظار مراکز سونوگرافی در حال شکایت و اعتراض هستند. بیشتر مراکز سونوگرافی وقت دقیق به بیماران نمی‌دهند. اگر هم بدهند، مراجع باید ساعت‌ها منتظر بماند تا نوبت‌اش شود. این شرایط نه تنها خسته‌کننده است؛ بلکه ازدحام در اتاق انتظار همچنین عدم رعایت بهداشت در اتاق سونوگرافی و روی تخت سونوگرافی (عوض نکردن ملحفه‌ها) می‌تواند سبب انتقال بیماری‌های عفونی گوارشی و تنفسی شود. با این اوصاف می‌توانید برای انجام این روش تصویربرداری تشخیصی از خدمات سونوگرافی در منزل استفاده کنید. آچاره با بهترین‌های این خدمات همکاری می‌کند؛ امتحان‌اش می‌ارزد.

منبع: healthline ،medicalnewstoday ،mayoclinic ،medlineplus.gov ،radiologyinfo