تشخیص تنبلی تخمدان با آزمایش خون: 7 تست

برای تشخیص تنبلی تخمدان با آزمایش خون، در آزمایشگاه چه کار می‌کنند؟ آیا آنالیز مخصوصی برای این بیماری وجود دارد؟ این بیماری سبب بسیاری از مشکلات برای زنان می‌شود؛ از جمله قاعدگی نامنظم، آکنه یا موهای زائد مردانه روی صورت، دور سینه یا شکم. بنابراین اگر خانمی چنین نشانه‌هایی دارد؛ باید برای تشخیص این بیماری، آزمایش خون بدهد تا پزشکش بتواند در صورت ابتلای خاتم به تنبلی تخمدان، داروهای مورد نیازش را برای تنظیم مشکلات هورمونی، تجویز کند. با این مقدمه اگر می‌خواهید ببینید آزمایش خونی که برای بررسی تنبلی تخمدان، انجام می‌شود؛ چگونه است؛ با ما در آچاره سلامت همراه باشید.

فهرست مطالب

آزمایش خون  تشخیص تنبلی تخمدان چیست؟

برای بررسی و تشخیص تنبلی تخمدان، روش مجزایی در علوم آزمایشگاهی وجود ندارد. برای بررسی اختلالات هورمونی آندرژن زنان که دلیل اصلی تنبلی تخمدان هستند؛ باید گروهی از آزمایش‌های هورمونی روی نمونه خون، بانوان انجام شود.

آزمایش خون FSH/LH برای تنبلی تخمدان

هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH) توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شوند؛ این غده که به اندازه نخود است؛ در مغز قرار دارد. هورمون FSH رشد فولیکول‌ها را در تخمدان تحریک می‌کند. هورمون LH باعث آزاد شدن تخمک در روند تخمک گذاری می‌شود.

1) نحوه تشخیص تنبلی تخمدان با آزمایش FSH/LH

در گذشته، تشخیص تنبلی تخمدان بر اساس نسبت LH به FSH تعیین می‌شد؛ یعنی اگر این نسبت بیشتر از 3 به 1 (3: 1) بود؛ نشان می‌داد که خانم تنبلی تخمدان دارد. اخیرا این نحوه تشخیص دیگر اعتبار ندارد؛ زیرا در بسیاری از زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، در طول چرخه قاعدگی، سطح LH افزایش می‌یابد؛ از طرفی اکثر زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، سطوح FSH پایین‌تر از سطح LHR دارند. بنابراین، در حالی که آزمایش FSH و LH می‌تواند به تشخیص PCOS کمک کند اما برای تشخیص قطعی مناسب نیست.  همچنین، FSH بالا در زنان می‌تواند، نشانه بیماری‌های دیگری هم باشد.

2) تشخیص تنبلی تخمدان با تست 17-هیدروکسی پروژسترون

این آزمایش خون که نام دیگرش، 17-OHP است؛ برای بررسی میزان هورمون کورتیوزل کاربرد دارد. کورتیوزل هورمون استرس است که از غدد فوق کلیه ترشح می‌شود. با این آزمایش می‌توان ابتلا به بیماری هیپرپلازی مادرزادی آدرنال دیررس پی برد. این بیماری علائمی شبیه تنبلی تخمدان دارد؛ پزشکان با انجام آزمایش خون 17 – هیدروکسی پروژسترون، می‌توان دریافت که بیمار دچار تنبلی تخمدان است یا بیماری دیگری دارد.

3) آزمایش خون DHEA تستوسترون برای تنبلی تخمدان

دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) و تستوسترون، هورمون‌های مردانه یا آندروژن هستند. این هورمون‌ها صفات ثانویه جنسی آقایان را تعیین می‌کنند. هورمون‌های مردانه در بدن زنان هم تولید می‌شوند اما به مقدار کم. اگر سطح این هورمون‌ها در بدن زنان، از حدی بالاتر برود؛ خانم دچار تنبلی تخمدان می‌شود و علائمی مانند آکنه، موهای زائد مردانه، ریزش مو با الگوی زنانه و پریودهای نامنظم خواهد داشت. این تست یکی از مهم‌ترین آزمایش‌های خونی است که تنبلی تخمدان را تائید می‌کند اما در موارد نادر، بالا بودن هورمون‌های آندروژن می‌تواند نشانه وجود توموری در تخمدان باشد که از آن هورمون‌های آندروژن ترشح می‌شود.

4) تشخیص تنبلی تخمدان با آزمایش خون تیروئید

اگر میزان هورمون‌های تیروئیدی تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4)، در بدن خانم پایین باشد؛ می‌تواند منجر به اختلال در قاعدگی خانم‌ها شود؛ درست مانند علائمی که تنبلی تخمدان ایجاد می‌کند. بنابراین اگر خانمی علائم تنبلی تخمدان را داشته باشد؛ پزشکان آزمایش تیروئید را هم از او می‌گیرند تا مطمئن شوند که خانم بیماری تیروئیدی نداشته باشد.

5) آزمایش خون پرولاکتین برای تنبلی تخمدان

پرولاکتین هورمونی است که از غده هیپوفیز ترشح می‌شود و نقش اصلی آن تولید شیر در زنان است. افزایش سطح این هورمون (هایپرپرولاکتینمی) می‌تواند باعث قاعدگی نامنظم (الیگومنوره) یا قطع پریود (آمنوره) شود. اگر سطح پرولاکتین در خون خانمی بالا باشد؛ پزشک برای او آزمایش تیروئید را تجویز می‌کند؛ کم کاری تیروئید درمان نشده، می‌تواند سطح پرولاکتین را بالا ببرد. برای بررسی دقیق‌تر این مشگل گاهی برای بیمار MRI هم تجویز می‌شود؛ با این روش تصویربرداری می‌توان خطر وجود تومور پرولاکتینوما را در بیمار بررسی کرد.

6) آزمایش خون پانل لیپید در تنبلی تخمدان

آزمایش کلسترول یا پانل لیپیدی برای بررسی سطح کلسترول تجویز می‌شود. این آزمایش میزان 4 نوع لیپید را در خون اندازه می‌گیرد:

• کلسترول کل
• لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL)
• لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)
• تری گلیسیرید

اهمیت انجام آزمایش چربی در ابتلا به تنبلی تخمدان

تحقیقات نشان داده که 70 درصد زنانی که دچار تنبلی تخمدان هستند؛ اغلب کلسترول بالایی دارند؛ این سطح کلسترول آنها را در خطر بیماری‌های قلبی و دیابت قرار می‌دهد.

7) آزمایش تحمل گلوکز خوراکی برای تشخیص تنبلی تخمدان

تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) پاسخ بدن را قند را اندازه‌گیری می‌کند. انسولین هورمون اصلی تنظیم کننده قند خون (گلوکز) است و سبب متابولیزه شدن گلوکز برای تامین انرژی می‌شود. برای آزمایش OGTT، یک محلول بسیار شیرین، به بیمار داده می‌شود؛ 1 ساعت قبل از خوردن این محلول و دو بار هم به مدت 1 ساعت و 2 ساعت بعد از خوردن محلول قند، نمونه خون بیمار گرفته و بررسی می‌شود. در افرادی که دیابت ندارند؛ قند خون باید در عرض دو ساعت بعد از خوردن قند به حالت عادی بازگردد. اگر نه، امکان دارد که فرد پیش دیابت داشته باشد. 

در یک کلام؛ تشخیص تنبلی تخمدان با آزمایش خون، قطعی است؟

اگر خانمی دچار علائم تنبلی تخمدان باشد؛ پزشک بعد از معاینه فیزیکی او برایش آزمایش خون می‌نویسد تا عوامل احتمالی ایجادکننده این علائم را به صورت تک به تک، بررسی کند. اگر آزمایش خون نشان دهد که برخی بیماری‌های دیگر سبب این علائم شده‌اند؛ پزشک تشخیص می‌دهد که خاتم تنبلی تخمدان ندارد؛ اگر هم فاکتورهای موثر نشان دهند که خانم تنبلی تخمدان دارد؛ پزشک می‌تواند داروهای مناسب را برایش تجویز کند. در صورتی‌که شما هم علائم تنبلی تخمدان دارید؛ می‌توانید با درخواست نمونه‌گیری آزمایش خون در منزل، در مگا اپ سرویس آچاره، وضعیت هورمونی خود را بررسی کنید و از عوارض این بیماری در امان باشید. دیگر زمانه مراجعه به مراکز درمانی گذشته است؛ در گوشی شما یک کلینیک مجهز وجود دارد؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید. 

منبع: verywellhealth