وقتی دردکمرتان در ناحیه کلیه باشد؛ تهوع و تکرر ادرار داشته باشید؛ به خودتان می‌گوئید که باید نزد متخصص کلیه بروم؛ این متخصص حتما یک معاینه فیزیکی برای شما انجام می‌دهد؛ سپس برای‌تان آزمایش‌های مختلفی را تجویز می‌کند. یکی از مهم‌ترین این آزمایش‌ها، آزمایش کراتینین خون است؛ می‌دانید این آزمایش برای چیست؟ چه بیماری‌هایی را نشان می‌دهد؟ اگر کدام بیماری‌ها را داشته باشیم باید این تست را مرتب بدهیم؟ این اطلاعات می‌توانند شما را از بسیاری مشکلات کلیوی نجات دهند؛ پس در ادامه با ما در آچاره سلامت، همراه باشید تا درباره این فاکتور مهم خونی، بیشتر بدانیم.
فهرست مطالب
آزمایش کراتینین خون چیست؟
وقتی با علائم مربوط به مشکلات کلیوی به پزشک فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری مراجعه کنید؛ بعد از انجام معاینه‌های فیزیکی لازم؛ ممکن است برای‌تان آزمایش خون کراتینین بنویسد. این آزمایش می‌تواند سطح کراتینین خون را به پزشک نشان دهد؛ او بعد از دیدن نتیجه آزمایش شما، می‌تواند مشکل شما را راحت‌تر تشخیص دهد.
هدف از آزمایش کراتینین
همان‌طور که از اسمش پیداست با آزمایش کراتینین، سطح کراتینین خون را می‌توان تشخیص داد. با انجام آزمایش کراتینین، 3 هدف دنبال می‌شود:
- غربالگری و اسکرینینگ: پزشک با بررسی وضعیت سلامتی شما، سعی می‌کند؛ اگر در معرض خطر مشکلات کلیوی هستید؛ شما را در تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها یاری کند.
- تشخیص بیماری: با آزمایش کراتینین خون می‌توان، علت زمینه‌ای بیماری را متوجه شد. در این مرحله، فرد بیمار شده و علائم خود را نشان داده‌اند.
- مراقبت و مانیتورینگ: وقتی فرد دچار بیماری کلیوی شده است؛ با انجام تست کراتینین خون می‌توان وضعیت پیش‌رفت یا بهبود بیماری را بررسی کرد؛ داروها را بر اساس نتیجه این آزمایش تغییر داد یا درمان‌های جدیدی را پیش گرفت.
کراتینین چیست؟
کراتینین ماده‌ای زائد است که از تجزیه کراتین ماهیچه‌ها به خون می‌ریزد. سطح این ماده در خون، می‌تواند وضعیت سلامتی کلیه‌ها را نشان دهد. هر کلیه انسان میلیون‌ها واحد کوچک تصفیه خون، به نام نفرون دارد؛ سر هر نفرون یک خوشه در هم تنیده از رگ‌های خونی هست که مواد را از خون به نفرون می‌دهد. این شبکه گلومرول نام دارد و برای تصفیه خون بسیار مهم است. مواد زائد، آب اضافی و سموم از طریق همین گلومرول‌ها از خون خارج و به کلیه می‌روند. سپس از کلیه به مثانه می‌روند و با ادرار از بدن تخلیه می‌شوند. کراتینین یکی از این مواد است که باید به موقع از بدن خارج شود.
مطلب پیشنهادی: آزمایش سنگ کلیه چیست؟
کراتینین خون به کلیه‌ها چه ربطی دارد؟
وقتی در اثر فعالیت بدن کراتین عضلات تجزیه شود و به صورت کراتینین به خون بریزد اما سطح آن در خون بالا بماند؛ از طریق ادرار دفع نشود؛ نشان می‌دهد که انگار کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند. بنابراین باید به طور منظم آزمایش کراتینین خون را بدهید تا از عملکرد کلیه‌های خود مطمئن باشید.
آزمایش کراتینین خون شامل چیست؟
برای آزمایش خون کراتینین، یک نمونه خون معمولی گرفته می‌شود؛ با این‌حال معمولا پزشکان در نسخه آزمایش، فقط این آزمایش را نمی‌نویسند؛ بلکه نتیجه این 3 فاکتور را در آزمایش خون معمولا با هم از بیمار می‌خواهند:
- کراتینین
- نیتروژن اوره خون (BUN)
- پانل متابولیک جامع (CMP)
نشانه‌های که به آزمایش کراتینین خون منجر می‌شوند
وقتی با علائم زیر پیش پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری بروید؛ برای‌تان آزمایش کراتینین تجویز می‌کند:
- خستگی مفرط
- اختلال در خواب
- از دست دادن اشتها
- تورم صورت، مچ دست، مچ پا یا شکم
- کمردرد از پشت، در نزدیکی کلیه‌ها
- تکرر ادرار
- حالت تهوع
- استفراغ
با آزمایش کراتینین خون کدام بیماری‌ها تشخیص داده می‌شوند؟
وقتی با نشانه‌هایی که در بالا اشاره کردیم؛ نزد متخصص کلیه و مجاری ادراری بروید؛ آزمایش خون‌تان هم نشان دهد که کراتینین بالایی دارید؛ احتمالا دچار یکی از این بیماری‌ها شده‌اید:
- گلومرولونفریت. شبکه مویرگی گلومرول دچار التهاب و عفونت شده است.
- پیلونفریت: نوعی عفونت باکتریایی
- اگر آقا هستید؛ پروستات شما بزرگ شده است.
- انسداد مجاری ادراری با سنگ کلیه
- کاهش جریان خون به کلیه‌ها به علت نارسایی احتقانی قلب، دیابت یا کم آبی بد.
- مرگ سلول‌های کلیه در نتیجه مصرف مواد مخدر.
- عفونت‌های استرپتوککی، مانند گلومرولونفریت پس از درگیری با باکتری‌های استرپتوکوک
چه کسانی باید آزمایش کراتینین خون را بدهند؟
اگر پزشک برای شما تست کراتینین خون را نوشته اما علائم بالا را نداشته‌اید؛ احتمالا به دلیل وضعیت جسمانی‌تان در خطر بیماری‌های کلیوی هستید؛ این بیماری‌ها می‌توانند خطر بیماری کلیوی را بیشتر کنند:
- دیابت
- سابقه خانوادگی بیماری کلیوی
- فشار خون بالا
انجام آزمایش کراتینین خون در یک کلام
اگر پزشک برای شما آزمایش کراتینین خون را نوشته، نترسید؛ قرار نیست کلیه‌های‌تان از کار بیافتد. با این آزمایش سطح کراتینین خون اندازه‌گیری می‌شود؛ اگر خیلی بالا باشد؛ نشان می‌دهد که کلیه‌های شما، مشکلی دارند و باید برای درمان آن اقدام کنید. این آزمایش خیلی راحت با یک نمونه‌گیری ساده خون، انجام می‌شود. لازم هم نیست در این شلوغی روزگار و خیابان‌ها تا آزمایشگاه‌های پرازدحام بروید. موبایل‌تان را بردارید؛ در مگا اپ سرویس آچاره درخواست آزمایش در منزل بدهید؛ یک تکنسین با تجربه در زمان انتخابی، به خانه شما می‌آید؛ نمونه را می‌گیرد و به آزمایشگاه می‌برد؛ جواب به گوشی‌تان ارسال می‌شود؛ می‌توانید در همین اپ، با یک متخصص کلیه و مجاری ادراری به تفسیر و بررسی‌اش بپردازید. کافی‌ست؛ آچاره را لمس کنید.
منبع: healthline – testing
24 مرداد 1401
زمان تقریبی مطالعه 3 دقیقه 
