طریقه خواندن آزمایش کبد چرب، نحوه تفسیر به روش پزشکان

زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

طریقه خواندن چواب آزمایش کبد چرب

برای بررسی ابتلا به کبد چرب چندین تست از بیمار گرفته می‌شود؛ در مورد تست خون باید بعد از آماده شدن نتیجه، طریقه خواندن آزمایش کبد چرب را بدانید یا نحوه تفسیر آن را مطابق استانداردهای منابع علمی به پزشک فوق تخصص گوارش، بسپارید. به این منظور شاید بد نباشد که بدانید حدود نتایج کمی فاکتورهای کبدی باید چند باشد تا بتوان گفت کبد فرد سالم است یا او کبد چرب دارد؟ با ما در آچاره سلامت همراه باشید تا هرآنچه در این رابطه نیاز دارید را بگوئیم.

فهرست مطالب

تفسیر نتیجه آزمایش کبد چرب

پزشکان برای این‌که مطمئن شوند بیمار دچار کبد چرب است یا خیر؛ از آنها آزمایش خون می‌خواهند؛ در این آزمایش دو باید سطح دو آنزیم مهم کبدی سنجیده شود:

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)
آلانین آمینوترانسفراز (ALT)

با سنجش کمی مقدار این دو آنزیم در خون، می‌توان تا حدودی از احتمال ابتلای فرد به کبد چرب مطمئن شد. هر دوی این آنزیم‌ها از نوع آمینوترانسفرازهایی هستند که در کبد به ساخت گلیکوژن (شکل ذخبره‌ای قند در کبد) کمک می‌کنند. اگر قندی که از طریق انواع مواد غذایی وارد بدن شده؛ بعد از ورود به خون، بلافاصله استفاده نشود؛ به کبد می‌رسود و به گلیکوژن تبدیل می‌شود. اگر بدن بخواهد قند بیشتری به سلول‎‌ها برساند؛ گیلکوژن را می‌شکند و به گلوکز تبدیل می‌کند.

تفسیر جواب فاکتورهای آزمایش کبد چرب

اگر سطح دو آنزیم AST و ALT بالا برود؛ مشخص است که کبد درست کار نمی‌کند. با یان‌حال طریقه خواندن جواب آزمایش کبد چرب بسیار مهم است. یعنی بررسی و تفسیر نتیجه این آزمایش به راحتی بررسی یک رنج عددی خارج از محدوده نرمال نیست؛ بلکه باید سطح این دو آنزیم در کنار بسیاری از عوامل دیگر بررسی شوند؛ اگر احتمال ابتلا به کبد چرب بالا بود؛ پزشک متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش، تست‌های تشخیصی دیگری هم برای بیمار، تجویز می‌کند.

سطح آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) در تست خون کبد چرب

این آنزیم که در بافت بخش‌های مختلف بدن مانند کبد، مغز، پانکراس، قلب، کلیه‌ها، ریه‌ها و ماهیچه‌های اسکلتی است؛ با آسیب رسیدن به هر یک از این بافت‌ها وارد جریان خون می‌شود؛ بنابراین اگر هنگام خواندن جواب آزمایش کبد چرب، متوجه سطح بالای فاکتور AST در خون شدید، نباید بترسید که کبد چرب دارید؛ بیماری‌ها و آسیب‌های بافتی دیگر هم می‌توانند سبب افزایش میزان AST در خون شوند. به طور کلی:

سطح نرمال AST برای بزرگسالان: 8 تا 48 IU/L است.
سطح نرمال ALT برای بزرگسالان: 7 تا 55 IU/L است.

انتهای بالای محدوده مرجع به عنوان حد بالای نرمال (ULN) نامیده می شود. این عدد برای تعیین میزان افزایش آنزیم های کبدی شما استفاده می شود.

ارتفاعات خفیف معمولاً دو تا سه برابر ULN در نظر گرفته می شود. در برخی از بیماری های کبدی، سطح می تواند بیش از 50 برابر ULN باشد. سطوح به این بالا به عنوان بی نظم توصیف می شوند.

میزان آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در آزمایش کبد چرب

وقتی می‌خواهید جواب آزمایش کبد چرب را بخوانید؛ با دیدن سطح بالای ALT از محدوده نرمال، نگران نشوید؛ این آنزیم در مواقع بسیاری بالاتر از حد طبیعی است؛ چراکه شرایط مختلفی می‌توانند باعث افزایش آن شوند؛ نه فقط بیماری کبد چرب؛ مثلا بیماری زمینه‌ای یا برخی عفونت‌ها.

تفسیر نسبت AST به ALT در جواب آزمایش کبد چرب

در آزمایشگاه وقتی نمونه خون بیمار را آنالیز می‌کنند؛ با تجهیزات آزمایشگاهی و نرم‌افزارهای پیش‌رفته، سطح ALT/AST را هم اندازه می‌گیرند. این فاکتور هم می‌تواند پزشکان را به محدوده و سرنخ‌های مربوط به کبد چرب هدایت کند. به کمک این نسبت می‌توان بررسی کرد که این دو آنزیم با چه سرعتی نسبت به هم در حال افزایش یا کاهش هستند. این نسبت پزشکان را در تشخیص بیماری‌های کبدی و مخصوصا کبد چرب، بسیار راهنمایی می‌کند.

طریقه تفسیر کمی آزمایش کبد چرب

همان‌طور که مشاهده می‌کنید؛ در برگه نتیجه آزمایش کبد چرب، جواب فاکتورهای مختلفی ردیف شده‌اند. در خواندن جواب آزمایش خون کبد چرب، بیشتر باید به دو فاکتور ALT و AST دقت کنید. با این‌حال نمی‌توان یک محدوده مشخص را برای همه افراد تعیین کرد که اگر سطح دو آنزیم AST و ALT از آنها بالاتر رفت؛ مشخص شود که فرد کبد چرب با چه گریدی دارد؟ نحوه تفسیر آزمایش کبد چرب بسیار تخصصی است و به بسیاری فاکتورهای دیگر آزمایش، شرایط جسمی بیمار و نمایه توده بدنی او بستگی دارد.

خواندن شدت بیماری کبد چرب از روی آزمایش

همان‌طور که گفتیم پزشکان برای تفسیر آزمایش کبد تنها به دو فاکتور ALT و AST بسنده نمی‌کنند؛ مهم‌ترین نکته در خواندن آزمایش کبد چرب، توجه به نسبت AST/ALT است؛ در جدول زیر حدود این نسبت و درجه بندی کبد چرب را آورده‌ایم:

نسیت AST/ALT	درجه‌بندی کبد چرب
کمتر از 1 ( ALT به طور قابل توجهی بالاتر از AST است)	کبد چرب غیر الکلی
مساوی 1 ( ALT برابر با AST است)	معمولا به کبد چرب ربطی ندارد و احتمالا نشانه هپاتیت یا سمیت کبد است.
بیشتر از یک (AST بالاتر از ALT است)	کبد چرب شدید یا گرید 4 – سیروز کبدی
بیشتر از 2 ( AST بیش از دو برابر ALT است)	بیماری کبدی الکلی

خواندن شدت بیماری کبد چرب از روی آزمایش

پرسش‌های پرتکرار

در بالا تمام نکات مهم درباره طریقه خواندن جواب آزمایش کبد چرب را گفتیم؛ با این‌حال اگر هنوز ابهامی دارید؛ می‌توانید ابتدا نگاهی به سوال و جواب‌های زیر بیاندازید؛ اگر اطلاعات مورد نظر خود را پیدا نکردید؛ در بخش نظرات از ما بپرسید تا پاسخ دهیم.

سوال: فاکتورهای آزمایش کبد چرب بر اساس چه واحدی گزارش می‌شوند؟

جواب: هنگام خواندن جواب آزمایش کبد چرب خود، دقت کنید که واحد دو فاکتور ALT و AST مول بر میلی‌لیتر نیست؛ بلکه این دو فاکتور برحسب واحد بین المللی در لیتر (IU/L) گزارش می‌شوند.

خواندن آزمایش کبد چرب را خودمان می‌توانیم انجام دهیم؟

در یک کلام؛ خواندن آزمایش کبد چرب را خودمان می‌توانیم انجام دهیم؟

برای بررسی ابتلا به کبد چرب، پزشکان هم آزمایش خون را تجویز می‌کنند هم سایر تست‌های تشخیصی را. با این حال درباره سطح فاکتورهای آزمایش کبد چرب، طریقه خواندن جواب آزمایش به راحتی یک مساوی یا نامساوی را تشخیص دادن از حد نرمال نیست؛ پزشکان این حدود و نسبت‌های فاکتورهای AST/ALT را با دیگر فاکتورها در کنار هم می‌سنجند و تشخیص می‌دهند که بیمار دچار کبد چرب هست یا خیر؟ با انجام منظم این آزمایش می‌توان از بیماری کبد چرب در مراحل ابتدایی پیش‌گیری کرد؛ برای این منظور می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره، درخواست نمونه‌گیری خون در منزل بدهید. یک تکنسین آزمایشگاه به خانه شما می‌آید؛ نمونه خون را می‌گیرد و به آزمایشگاه می‌برد؛ بعد از انجام آزمایش و مشخص شدن جواب، می‌توانید تفسیر آن را به پزشکان آچاره بسپارید و با یک تیر دو نشان را در خطر ابتلا به کبد چرب بزنید.

منبع: verywellhealth