نسبت اوره به کراتینین خون، تکی به درد نمی‌خورند؟

می‌دانید نسبت اوره به کراتینین خون چرا مهم است؟ این فاکتور نشان می‌دهد که کلیه‌ها درست کار می‌کنند یا خیر؟ اگر این نسبت از عددی بیشتر باشد؛ یعنی فرد دچار یک اختلال یا بیماری کلیوی است. البته برخی بیماری‌های داخلی دیگر هم می‌توانند نسبت اوره به کراتینین خون را بالا ببرند؛ بنابراین پزشکان با بررسی این فاکتور می‌توانند ارزیابی خوبی از وضعیت سلامتی بیماران داشته باشند. در صورتی‌که پزشک متخصص برای شما هم این آزمایش را نوشته است؛ نگاهی به این راهنمای آچاره سلامت بیاندازید.

فهرست مطالب

اهمیت بررسی نسبت اوره به کراتینین خون

شاید با خودتان فکر کنید که چرا اوره یا کراتینین را به طور جدا جدا در خون اندازه‌گیری نمی‌کنند و باید برای ارزیابی سلامت کلیه‌ها؛ حتما نسبت اوره به کراتینین بررسی شود؟ در پاسخ باید بگوئیم که این نسبت می‌تواند خود یک عامل مهم را در وضعیت کلیه‌ها نشان دهد؛ یعنی: نرخ فیلتراسیون گلومرولی یا GFR. فاکتور GFR که کم شود؛ یعنی فرد به یک بیماری کلیوی مبتلا است. به طور کلی، GFR طبیعی حدود 125 میلی‌لیتر در دقیقه است:

• با کاهش GFR دفع اوره و کراتینین از طریق ادرار کاهش می‌یابد.
• غلظت این دو فاکتور در خون بالا می‌رود.

چرا سطح اوره و کراتینین خون به تنهایی کاربردی نیستند؟

اگر پزشک بخواهد سلامت کلیه‌ها را بررسی کند؛ فاکتورهای موجود باید ویژگی‌های مهمی داشته باشند؛ از جمله:

• این مواد باید فقط از طریق کلیه‌ها دفع شوند.
• باید بتوانند به‌راحتی از شبکه مویرگی گلومرول عبور کنند.
• نباید از بعد از عبور از شبکه مویرگی گلومرول، دوباره جذب خون شوند.
• به جز شبکه مویرگی گلومرولی در بخش‌های دیگر کلیه نباید به بافت‌های دیگر وارد شوند.
• غلظت این مواد نباید تحت تاثیر رژیم غذایی باشد.

بنابراین با توجه به شروطی که توضیح دادیم؛ دو فاکتور اوره و کراتینین به‌تنهایی برای سنجش وضعیت سلامت کلیه، مفید نیستند و حساسیت کافی برای بررسی نرخ GFR را ندارند.

تغییرات نسبت اوره به کراتینین خون

اگر به دلیل یک بیماری یا اختلال کلیوی، غلظت اوره یا کراتینین پلاسما، از حدی بالاتر برود؛ نرخ GFR تا حدود 50 درصد، کم می‌شود؛ یعنی مواد از مویرگ‌های کلیه به خوبی وارد ترکیب ادرار نمی‌شوند. با افزایش غلظت اوره و کراتینین خون، به طور جداگانه می‌توان نرخ GFR را بررسی کرد اما بهتر است برای ارزیابی عملکرد کلیه، نسبت تغییرات اوره به کراتینین خون ارزیابی شود.

کاربرد نسبت اوره به کراتینین خون در تشخیص بیماری‌ها

اگرچه نسبت اوره به کراتینین خون به تنهایی می‌تواند نشانه اختلال در عملکرد شبکه گلومرولی یا نرخ GFR باشد اما همین مشکل، می‌تواند ناشی از اختلالات و بیماری‌های مختلفی باشد؛ از جمله:

1. خونریزی گوارشی: اگر دستگاه گوارش، خونریزی داخلی کند؛ تجزیه سلول‌های خونی، سبب تولید اسید آمینه و اوره می‌شود؛ بنابراین نسبت اوره به کراتینین، تغییر می‌کند.
2. هیپوولمی و کاهش پرفیوژن کلیوی؛ در این حالت اوره از شبکه گلومرولی رد شده و به ادرار می‌ریزد اما مجددا به جریان خون برمی‌گردد.
3. آسیب حاد به کلیه: در شرایطی که بیمار دچار آسیب شدید کلیوی باشد؛ نرخ GFR در او کم است و این مشکل می‌تواند نسبت اوره به کراتینین خون را افزایش دهد.
4. نارسایی قلبی: تحقیقات نشان داده که 60 درصد بیماران قلبی، دچار اختلالات کلیوی هستند؛ بنابراین با بررسی نسبت اوره به کراتینین خون این افراد، می‌توان از پیش‌رفت بیماری کلیوی در کسانی که دچار امراض قلبی هستند؛ پیش‌گیری کرد.
5. پانکراتیت حاد: مطالعات دانشمندان نشان داده که 20 درصد بیماران پانکراتیت، دچار نارسایی کلیوی می‌شوند.

در یک کلام؛ نسبت اوره به کراتینین خون، مهمه؟

در آزمایش خونی که پزشک متخصص داخلی یا پزشک فوق تخصص کلیه و مجاری ادراری برای بیمار تجویز می‌کند؛ معمولا اوره و کراتینین به طور جدا اندازه‌گیری می‌شود اما در آزمایشگاه نسبت اوره به کراتینین هم محاسبه می‌شود. به این دلیل‌که اوره و کراتینین به تنهایی نمی‌توانند نشانه خوبی از عملکرد صحیح فیلتراسیون کلیه باشند. به همین علت پزشکان نسبت این دو فاکتور را هم مد نظر قرار می‌دهند. در نتیجه اگر اوره یا کراتینین شما هر عددی است؛ باید پزشک برای‌تان نسبت اوره به کراتینین را هم بررسی کند. به خاطر داشته باشید با سنجش این نسبت در آزمایش خون، می‌توانید از نارسایی کلیه، بیماری‌های گوارشی و قلبی، در امان باشید.

منبع: acutecaretesting

باشه؛ کجا انجامش بدم؟

این روزها ترافیک سنگین و مشغله بالای افراد باعث می‌شود که برای رفتن به آزمایشگاه، امروز فردا کنند؛ در نتیجه آخر سر یادشان برود که باید وضعیت سلامت کلیه خود را بررسی کنند. برای انجام سنجش نسبت اوره به کراتینین خون که پزشک برای‌تان تجویز کرده می‌توانید در خانه بمانید و در مگا اپ سرویس آچاره درخواست نمونه‌گیری آزمایش خون در منزل را انجام دهید. به این منظور یک تکنسین آزمایشگاه به خانه شما می‌آید؛ نمونه خون‌تان را می‌گیرد و به آزمایشگاه می‌برد؛ سپس بعد از انجام آنالیزهای لازم؛ جواب آزمایش به گوشی شما ارسال می‌شود. به همین راحتی، یک عمر صاحب کلیه‌هایی سالم هستید؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.