اگر بعد از فروبردن سوزن سرنگ در بازو یا باسن، درد غیرقابل تحملی حس می‌کنید؛ مانند بیشتر مردم دنیا واکنشی عادی دارید اما اگر با شنیدن اسم سوزن، سرنگ و آمپول سراسیمه می‌شوید؛ اضطراب و استرس می‌گیرید؛ دچار یک اختلال به اسم سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا هستید. شاید فکر کنید وحشت آمپول تنها در بچه‌ها رواج دارد اما بزرگسالان هم با آن درگیر می‌شوند. در ادامه این صفحه مجله سلامت آچاره به این موضوع پرداخته‌ایم که تریپانوفوبیا چیست؟ لطفا با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
تریپانوفوبیا یا سوزن هراسی چیست؟
اگر شخصی از سوزن سرنگ بترسد یا برای نزدن آمپول تجویزی پزشک، تمام تلاش‌اش را بکند به اختلال سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا مبتلاست. این اختلال هراس میان یک چهارم مردم جهان شیوع دارد و باید درمان شود.
مطلب پیشنهادی: تزریق ویتامین دی عضلانی، چه مزیتی دارد؟
علل ایجاد تریپانوفوبیا چیست؟
سوزن هراسی یا ترس از آمپول که به اختلال تریپانوفوبیا مشهور است؛ در اثر این عوامل ایجاد می‌شود:
- خاطره‌ها و تجربه‌های بد نسبت به آمپول زدن
- زندگی با افراد یا والدینی که فوبیا داشته‌اند
- مشکلات فیزیولوژیکی در مغز
- تقلید این رفتار از دیگران و شرطی شدن
- حساسیت شدید به درد
مردان هم تریپانوفوبیا می‌گیرند؟
سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا، زن و مرد ندارد؛ 25 درصد مردم جهان، شامل زنان، مردان و کودکان ممکن است؛ دچار این اختلال شوند. این مشکل به جنسیت ارتباطی ندارد.
مطلب پیشنهادی: درمان درد بعد از تزریق آمپول، 7+1 راه‌کار تضمینی
آیا تریپانوفوبیا یا سوزن هراسی ارثی است؟
در برخی موارد سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا می‌تواند ناشی از یک ویژگی ژنتیکی باشد. اگر فرد به طور ژنتیکی حساسیت بالایی به درد داشته باشد؛ بدن او با کوچک‌ترین محرک فشاری یا کششی، دچار درد شدیدی می‌شود. یکی از این محرک‌ها ورود سوزن سرنگ به بدن است. در این شرایط فرد از ترس شدید، اضطراب می‌گیرد و فشار خون‌اش بالا می‌رود.
آیا تریپانوفوبیا بیماری است؟
از آنجا که ورود سوزن به بدن، خطری برای فرد ندارد و ترس غیرطبیعی از سوزن آمپول، می‌تواند کار پزشکان و پرستاران را مختل کند؛ سوزن هراسی یک اختلال روانی است و باید درمان شود.
مطلب پیشنهادی: بهترین ناحیه برای تزریق عضلانی کجاست؟
خطر اختلال تریپانوفوبیا چیست؟
از 25 درصد جمعیت جهان که دچار تریپانوفوبیا هستند؛ حدود 16 درصدشان، آمپول تجویزی خود را نمی‌زنند و با سلامت خود بازی می‌کنند؛ همچنین برخی از این اشخاص، کلا به دلیل سوزن هراسی به دکتر مراجعه نمی‌کنند.
علائم تریپانوفوبیا چیست؟
نمی‌توان علائم مشخصی را برای سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا، نام برد؛ چراکه نشانه‌های این اختلال با سبک زندگی و عادت‌های روزمره فرد، درهم‌آمیخته است. با این‌حال وقتی فردی دچار اختلال تریپانوفوبیا باشد؛ معمولا این علائم را نشان می‌دهد:
- سرگیجه
- غش
- اضطراب
- بیخوابی
- وحشت زدگی
- فشار خون بالا
- ضربان قلب تند
- احساس خشونت عاطفی یا فیزیکی
- اجتناب یا طفره‌رفتن از درمان و ویزیت پزشک
اگر شما هم دچار این علائم هستید؛ احتمالا نیاز به کمک تخصصی دارید؛ در آچاره پزشکان و روان‌شناسان، آماده مشاوره آنلاین و تلفنی با شما هستند. معمولا اگر ترس از سوزن با بخشی از زندگی شما تداخل دارد؛ پزشک اختلال تریپانوفوبیا را اعلام میکند.
درمان اختلال تریپانوفوبیا چگونه است؟
از آنجا که سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا، معمولا ریشه روان‌شناختی دارد؛ درمان‌گر تلاش میکند، علت اصلی هراس شما را دریابد. معمولا روانشناس یا روانپزشک این روش‌ها را برای درمان مراجعش، پیش می‌گیرد:
- مان شناختی رفتاری (CBT)
- درمان از طریق مواجهه
- درمان دارویی
هر یک از این روش‌های درمانی بر اساس شرایط بیمار می‌توانند موثر باشند.
انواع روش‌های درمان سوزن هراسی
پزشک متخصص یا روانپزشک، بعد از بررسی علائم و شنیدن شرح حال بیمار، ممکن است یکی از این روش‌های درمانی را برای سوزن هراسی، پیش بگیرد.
مطلب پیشنهادی: چگونه بر ترس از آمپول غلبه کنیم؟
1) درمان شناختی رفتاری (CBT)
در این جلسات درمانی، مشاور تکنیک‌های مقابله با ترس را به فرد آموزش می‌دهد؛ سپس فرد یاد می‌گیرد بر افکار منفی خود مسلط شود و آنها را مدیریت کند.
2) درمان از طریق مواجهه با سوزن
این درمان هم شبیبه CBT است؛ روانپزشک در این روش به پاسخ ذهنی و فیزیکی فرد در شرایط هراس از سوزن می‌پردازد. درمان‌گر فرد را در معرض سوزن‌های سرنگ و افکار معمولی که فرد دچار آنها می‌شود؛ قرار می‌دهد. مثلا:
- ابتدا عکس‌های یک سوزن را به شما نشان می‌دهد.
- سپس از شما بخواهد که در کنار یک سوزن بایستید.
- یا یک سوزن سرنگ را در دست بگیرید.
- یا از شما بخواهد که تصور کنید که یک سوزن به شما تزریق می‌شود.
مطلب پیشنهادی: تزریق ویتامین c وریدی یا عضلانی؟
3)درمان دارویی سوزن هراسی
اگر میزان استرس فرد آن‌قدر بالا باشد که درمان‌های روان‌شناختی، مشکلش را حل نکند؛ زشک معالج برای او دارو تجویز میکند؛ این داروها شامل این موارد هستند:
- داروهای ضداضطراب
- داروهای آرام‌بخش
اگر هنگام تزریق واکسن دچار تریپانوفوبیا شدیم
زمانی که یک فرد آن‌قدر از سوزن هراس دارد که برای واکسن زدن مراجعه نمی‌کند؛ او را نزد یک روانپزشک ببرید تا برایش آرام‌بخش تجویز کند. این دارو استرس و اضطراب بیمار را کم میکند و فرد می‌تواند واکسن‌اش را بزند. همچنین در شرایطی که فرد به دلیل سوزن هراسی، آزمایش خون هم نمی‌دهد؛ باید حتما این داروهای آرام‌بخش را مصرف کند.
درمان تریپانوفوبیا را جدی بگیرید
اگر با توجه به مواردی که اشاره کردیم، دچار سوزن هراسی هستید و باید به طور منظم برای روند تشخیص یا درمان، بیماری سوزن بزنید؛ حتما برای درمان این اختلال، اقدام کنید؛ خصوصا اگر:
- دیابت دارید و باید انسولین تزریق کنید.
- مشکل کلیوی یا بیماری هورمونی دارید و باید مرتب آزمایش دهید.
- سرطان دارید و باید مرتب آنژیوکت بزنید.
راه‌کارهای مواجهه با سوزن هراسی
اگر شما هم دچار درجه‌ای از اختلال تریپانوفوبیا هستید؛ سعی کنید، ابتدا با مدیریت ترس‌تان، آن را از بین ببرید. مثلا:
- همراهی: هنگام تزریقات یکی از دوستان یا اعضای خانواده را همراه خود داشته باشید تا دست شما را بگیرد و شما را به آرامش دعوت کند.
- منحرف کردن ذهن: در حین وارد کردن سوزن، ذهن خود را با افکار، تصاویر یا ویدیوهای گوشی‌تان منحرف کنید.
- اعلام ترس به تکنسین تزریقات: حتما قبل از تزریق آمپول به تکنسین تزریقات بگویید که دچار سوزن هراسی هستید؛ او کمک میکند که شرایط راحت‌تری را تجربه کنید.
- بی‌حسی: از پزشک یا پرستار بخواهید که قبل سوزن زدن برای‌تان داروی بی‌حسی بزند تا درد کم‌تری حس کنید.
- به سوزن نگاه کنید: بسیاری از مردم تصور می‌کنند که تماشای سوزن زدن توسط تکنسین تزریقات، تریپانوفوبیا را بدتر میکند. در حالی‌که دیدن روند تزریقات، ترس شما را بهبود می‌دهد.
- نفس عمیق بکشید: قبل ازآمدن تکنسین تزریقات با تکنیک‌های تنفس، استرس و اضطراب خود را کم کنید.
- عضلات خود را شل بگیرید: هرچه بیشتر خود را منقبض کنید؛ درد سوزن بیشتر می‌شود.
- راهی برای شل کردن عضلات در محل خراش یا تزریق ایجاد کنید. اگر آن عضلات منقبض باشند، می تواند احساس سوزن را تشدید کند.
اگر قبل از گرفتن واکسن یا آزمایش خون سابقه غش دارید، باید قبل از اینکه شما را نیش بزنند دراز بکشید.
مطلب پیشنهادی: آمپول b12 برای چیست؟
درمان. علاوه بر این تکنیک‌ها، ممکن است بخواهید به یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های روانی نیز مراجعه کنید. داشتن یک کمک حرفه ای به شما می تواند به طور قابل توجهی فشار را برای یافتن راهی جدید برای واکنش به فوبیا از خود دور کنید. این امر به ویژه در صورتی صادق است که به دیدن، احساس یا تصور سوزن‌ها واکنش فیزیکی مانند غش کردن را تجربه کنید.
تزریق حرفه‌ای آمپول برای مبتلایان به تریپانوفوبیا
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان دچار اختلال سوزن هراسی یا تریپانوفوبیا هستید؛ حتما باید برای درمان آن اقدام کنید؛ تا آن زمان باید حتما آمپول‌های تجویزی را بزنید. اگر دوست دارید ترریق هر نوع آمپول تقویتی، درمانی، دیابت یا هر داروی تزریقی دیگر را بدون درد و در آرامش کامل، بزنید می‌توانید خدمات تزریقات در منزل آچاره را امتحان کنید. تکنسین تزریقات به خانه شما می‌آید و در فضایی که در آن استرس‌تان کم است؛ تزریق شما را انجام می‌دهد.
منبع: healthline – webmd
12 اردیبهشت 1401
زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه 
من از آمپول خیلی می ترسم . برای همین خودم تزریق یاد گرفتم از ناحیه ی ران و تزریقات عضلانی رو خودم انجام میدم.
وقتی خودم میزنم و کنترل زدن رو خودم دارم دیگه نمی ترسم. هر چند درد می کنه ولی دیگه نمی ترسم .
ول وقتی دراز می کشم و قراره یکی دیگه بزنه و آمپول رو نمی بینم دچار ترس می شم.
با سلام و عرض خیر قدم برای حضور در آچاره سلامت
علی جان، فوبیا نوعی حالت روانی است که به دلیل تجربه ناخوشایندی در گذشته شکل گرفته است؛ باید ریشه‌یابی شود. در صورت مشخص شدن ریشه این ترس، می‌توانید با آن رو به رو شوید و برای همیشه از آن رها باشید.
سلامت و برقرار باشید.