کاربرد و عوارض آمپول هیدروکورتیزون کودکان، در تب و سرفه بزنه؟

درباره کاربرد آمپول هیدروکورتیزون برای کودکان، شک دارید؟ از این‌که پزشک برای بهبود علائم تب و سرفه فرزندتان به او این داروی تزریقی را داده نگرانید؛ عوارض تزریق هیدروکورتیزون برای بچه‌ها چیست؟ اگر این آمپول را برای بچه تزریق نکنیم؛ چه می‌شود؟ اصلا این آمپول در چه مواردی تجویز می‌شود؟ تنها برای کاهش علائم سرماخوردگی و حساسیت است یا می‌توان در مقاصد دیگر درمانی هم آن را برای کودکان، تجویز کرد؟ اگر دوست دارید درباره جزئیات این تزریق بیشتر بدانید؛ در ادامه این صفحه، همراه ما در آچاره سلامت، باشید؛ با خواندن این راهنما متوجه می‌شوید که در چه مواقعی آمپول هیدروکورتیزون برای بچه ضروری است و در چه مواقعی می‌توان داروهای دیگری را برای او به کار برد.

فهرست مطالب

کاربرد آمپول هیدروکورتیزون در کودکان

هیدروکورتیزون دارویی است که هم به صورت خوراکی وجود دارد؛ هم به صورت تزریقی؛ معمولا پزشکان در شرایطی که علائم بچه، خیلی حاد باشد؛ نوع تزریقی این دارو را تجویز می‌کنند که اثر خود را خیلی سریع بگذارد. به طور کلی اگر کودکی دچار اختلالات آدرنال باشد و هورمون کورتیزول در بدن او به میزان کافی تولید  ترشح نشود؛ پزشک معالجش به او هیدروکورتیزون می‌دهد. با این‌ حال کاربردهای این آمپول در کودکان خیلی کاربرد دارد.

ساختار شیمیایی و نقش هیدروکورتیزون

این دارو رده‌ای به خصوص از استروئیدهاست که به آن گلوکوکورتیکوئید هم می‌گویند.  این دارو که در بدن عمل هورمون کورتیزول را تکمیل می‌کند؛ در عملکردهای طبیعی بدن نقش دارد؛ از جمله تنظیم:

• قند خون
• فشار خون
• التهاب
• متابولیسم
• تعادل نمک و الکترولیت‌های بدن
• چرخه خواب

اثر آمپول هیدروکورتیزون بر تب یا سرفه کودک

در این‌که آمپول هیدروکورتیزون علائم تب و سرفه کودک را در شرایط حساسیت و سرماخوردگی، برطرف می‌کند؛ شکی نیست. با این‌حال والدین گرامی باید توجه داشته باشند؛ این دارو تنها سبب سرکوب علائم فعالیت سیستم ایمنی بدن فرزندتان می‌شوند؛ یعنی به هیچ‌ عنوان نباید در هر بار سرماخوردگی یا حساسیت فرزندتان برای پائین آوردن تب او یا کاهش سرفه کردنش، آمپول هیدروکورتیزون بخرید و خودتان برایش تزریق کنید. برای درمان این مشکلات:

• فرزندتان را نزد پزشک فوق تخصص آسم و آلرژی ببرید.
• از داروهای تب بر ملایم مانند استامینوفن کودکان، استفاده کنید.
• روش‌های درمان خانگی را امتحان کنید.
• فرزندتان را از عوامل حساسیت‌زا و افراد بیمار سرماخورده یا مبتلا به بیماری‌های ویروسی، دور نگاه دارید.

موارد تزریق آمپول هیدروکورتیزون به کودک

به طور طبیعی بدن کودکان میزان کورتیزول کمی، ترشح می‌کند اما وقتی بدن در شرایط سخت و پرفشاری قرار بگیرد یا بچه استرس داشته باشد؛ ترشح این هورمون در بدن او بالا می‌رود. حال اگر کودکی بیماری یا مشکلی داشته باشد که غدد آدرنال او، هورمون کورتیزول کافی در بدن او ترشح نکنند؛ در شرایط بیماری، پزشک برای کودک، دوز اضافی این هورمون را به صورت آمپول هیدروکورتیزون (یا کورتیزول مصنوعی) می‌نویسد.

بیماری‌های منجر به تجویز آمپول هیدروکورتیزون

بیماری‌های زیادی هستند که سبب کاهش ترشح هورمون کورتیزول در بدن می‌شوند؛ از جمله:

• بیماری آدیسون: نام دیگر این بیماری خود ایمنی، نارسایی اولیه آدرنال است.
• آدرنولوکودیستروفی (ALD): در این اختلال متابولیکی ژنتیکی نادر،  اعصاب مغز آسیب می‌بیند و منجر به ناتوانی‌های جسمی و ذهنی می‌شود؛ خصوصا در پسران.
• هیپرپلازی مادرزادی آدرنال (CAH): به دنبال این اختلال ژنتیکی نادر که بر غدد فوق کلیوی اثر می‌گذارد؛ رشد جنسی دچار مشکل می‌شود و توانایی بدن برای تولید کورتیزول و سایر هورمون‌های آدرنال، مختل می‌شود.
• ضایعات هیپوفیز: اگر توده‌ای (تومور) در غده هیپوفیز رشد کند؛ به دلیل ایجاد ساختار غیرطبیعی در این غده، دیگر هورمون‌هایش به درستی ترشح نمی‌شوند؛ گروهی از هورمورن‌های مترشحه از هیپوفیز به طور مستقیم بر آدرنال اثر می‌گذارند. در نتیجه مشکلات هیپوفیز سبب اختلال در ترشح کورتیزول می‌شود.
• دیسپلازی سپتو-اپتیک: به دنبال این بیماری، غده هیپوفیز رشد کافی نمی‌کند و بسیاری از هورمون‌های اصلی و پایه‌ای مترشحه از این غده، ترشح نمی‌شوند؛ در نتیجه بسیاری از غدد دیگر بدن هم هورمون خود را ترشح نمی‌کنند.

آمپول هیدروکورتیزون بهتره یا قرص؟

برای تجویز هیدروکورتیزون، معمولا حالت فیزیکی آمپول، تجویز می‌شود اما در مواقعی ممکن است؛ پزشک برای فرزند شما، قرص خوراکی هیدروکورتیزون را هم، تجویز کند.

نحوه تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای کودکان

اگر پزشک برای فرزند شما، آمپول هیدروکورتیزون تجویز کرده است؛ باید به روش تزریق عضلانی، آن را به بدن فرزندتان برسانند.

مطلب پیشنهادی: نحوه تزریق هیدروکورتیزون وریدی چگونه است؟

عوارض تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای کودکان

از تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای فرزندتان نترسید؛ این آمپول خطر عمده‌ای ندارد؛ چرا که بیشتر اوقات در شرایط اورژانسی برای کودکان تجویز می‌شود؛ در چنین شرایطی فواید آمپول هیدروکورتیزون از عوارض آن بسیار بیشتر است. با این حال ممکن است بعد از تزریق این دارو، عوارض جانبی زیر، مشاهده شود.

• درد شدید در محل تزریق
• احساس سوزن سوزن شدن یا بی‌حسی
• قرمزی، تورم یا گرما در محل تزریق
• تیرکشیدن در محل تزریق
• خونریزی در محل تزریق
• ایجاد علائم حساسیت، مثلا مشکل در تنفس یا تورم صورت
• افزایش موقت فشار خون یا سطح قند خون

نحوه تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای کودکان

برای تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای کودکان باید از یک تکنسین باتجربه تزریقات یا پرستار مجرب، کمک بگیرید. او باید پودر داروی هیدروکورتیزون را با مایع رقیق‌کننده، مخلوط کند. سپس مطابق دستورالعمل‌های علم پرستاری، آن را برای فرزندتان، در عضله تزریق کند. البته اگر شرایط فرزند شما، خیلی حاد باشد؛ ممکن است پزشک متخصص، دستور تزریق وریدی هیدروکورتیزون را هم بدهد.

تجهیزات لازم برای تزریق آمپول هیدروکورتیزون کودکان

برای تزریق این آمپول توسط تکنسین‌های تزریقات  یا پرستاران مجرب، این تجهیزات باید در دسترس باشند:

• پد الکلی
• چسب زخم
• سوزن تزریق
• سرنگ
• پودر هیدروکورتیزون
• محلول رقیق‌کننده

روش تزریق آمپول هیدروکورتیزون در خانه به کودک

هنگامی‌که پرستار به خانه شما آمد؛ دقت کنید که این کارها به ترتیب زیر برای فرزندتان انجام دهد:

1. تاریخ انقضای دارو را چک کند.
2. سوزن را به سرنگ وصل کند.
3. محفظه محلول رقیق‌کننده را به درستی باز کند.
4. سر سوزن را به داخل محلول ببرد و محلول را به داخل سرنگ بکشد.
5. محلول رقیق‌کننده را توسط سرنگ به داخل محفظه پودر هیدروکورتیزون بریزد.
6. بدون این‌که سوزن را خارج کند، به‌طور اصولی محفظه دارو را تکان دهد که پودر و محلول، در هم حل شوند.
7. محلول دارو را با سرنگ به داخل بکشد.
8. هوای آمپول را بگیرد.
9. محل تزریق را با پد الکلی یا پنبه الکلی، ضدعفونی کند.
10. دارو را به روش صحیح و در محل مناسب تزریق عضلانی بزند.
11. یک چسب زخم روی محل تزریق بچسباند.

پرسش‌های پرتکرار FAQ

در بالا تمام نکات کاربردی که برای تزریق آمپول هیدروکورتیزون برای کودک خود نیاز داشتید را گفتیم؛ اگر در این رابطه پرسش‌هایی، هنوز ذهن شما را به خود مشغول کرده است؛ می‌توانید نگاهی به پرسش و پاسخ‌های زیر بیاندازید؛ اگر جواب مورد نظر خود را پیدا نکردید؛ می‎‌توانید در بخش نظرات از ما بپرسید تا جواب را بگوئیم.

سوال: آیا خود می‌توانم آمپول هیدروکورتیزون کودک را بزنم؟

جواب: معمولا چون کودکان از آمپول واهمه دارند و پدر و مادرها هم روش صحیح تزریق عضلانی یا وریدی را بلد نیستند؛ بهتر است تزریق این دارو را به تکنسین‌های مجرب یا پرستاران بسپارید. می‌توانید این تزریق را در خانه خودتان به کمک آچاره انجام دهید.

سوال: آمپول هیدروکورتیزون کودک را در کجا نگهداری کنیم؟

جواب: آمپول هیدروکورتیزون را بعد از دریافت از داروخانه، در یک جای خشک، تاریک و دور از رطوبت نگهداری کنید. مثلا کابین حمام یا کابینت بالای سینم ظرفشویی جای مناسب نیست. می‌توانید آمپول را در کشوی دراور نگهداری کنید.

سوال: آمپول هیدروکورتیزون باید چند وقت یک‌بار به کودک تزریق شود؟

جواب: برای تزریق هیدروکورتیزون عضلانی یا وریدی باید حتما نظر پزشک را جویا شوید و دقیقا دوزهای تجویزی او را رعایت کنید.

سوال: اگر کودک مدت‌هاست تب دارد و سرفه می‌کند؛ می‌توانیم برایش آمپول هیدروکورتیزون بخریم و خودمان در خانه تزریق کنیم؟

جواب: خیر؛ تزریق هیدروکورتیزون باید حتما توسط پزشک متخصص کودکان یا آسم و آلرژی، انجام شود. سرخود برای فرزندتان داروهای کورتونی تزریق نکنید؛ چراکه سیستم ایمنی او را به مرور زمان ضعیف می‌کند؛ در نتیجه کودک در معرض بیماری‌های مختلف قرار می‌گیرد.

سوال: مدت اثر آمپول هیدروکورتیزون در کودکان چقدر است؟

جواب: مدت اثربخشی آمپول هیدروکورتیزون به علائم ایجادشده بستگی دارد؛ هرچه علائم خفیف‌تر باشند؛ مدت زمان اثربخشی دارو کوتاه‌تر است.

در یک کلام؛ آمپول هیدروکورتیزون تب و سرفه کودک رو خوب می‌کنه؟

اگر فرزند شما مرتب سرفه می‌کند یا تب بالایی دارد؛ نباید بنا به تجویز اطرافیان‌تان برای او خودسرانه آمپول هیدروکورتیزون بخرید و در خانه تزریق کنید. این دارو تنها برای کودکانی مناسب است که غده فوق کلیه‌شان، میزان کافی کورتیزول ترشح نمی‌کند. در نتیجه پزشکان برای بهبود عملکرد هورمونی بدن کودک، برای آنها داروی هیدروکورتیزون را تجویز می‌کنند. مشکلاتی که در بدن سبب قطع ترشح این هورمون می‌شوند را توضیح دادیم؛ برای دریافت راهنمایی‌های بیشتر می‌توانید از تیم پزشکان و پرستاران آچاره کمک بخواهید.

منبع: childrens – aboutkidshealth