ویتامین A برای کودکان لازمه؟ قرص، شربت یا آمپول؟

اخیرا درباره ویتامین A بیشتر در محصولات آرایشی، صحبت می‌شود؛ در حالی‌که ویتامین آ، یک عامل مهم برای تقویت سیستم ایمنی است. باید از طریق رژیم غذایی به بدن برسد. کمبود این ویتامین در بچه‌ها سبب برخی بیماری‌ها و مشکلات جبران ناپذیر می‌شود؛ بنابراین می‌توان با مکمل ویتامین A برای کودکان، خطر فقر ویتامین آ را از آنها دور کرد. سوال اینجاست که این ویتامین را باید به صورت قرص و شربت به بچه داد؟ یا باید آمپول ویتامین A تزریق کرد؟ در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا درباره این مکمل مهم بیشتر بدانید.

فهرست مطالب

چرا بچه‌ها باید مکمل ویتامین A مصرف کنند؟

بنا به تحقیقات و توصیه‌های سازمان جهانی بهداشت WHO و یونیسف، کودکان شیرخوار تا 5 ساله، باید تحت پوشش مکمل ویتامین A باشند. دوز بالای این مکمل، در برخی جوامع سبب افزایش 14-24 درصدی شانس بقای کودکان، می‌شود. ویتامین آ فواید زیادی برای کودکان دارد؛ از جمله:

• بهبود بینایی
• افزایش رشد استخوان
• تقویت سیستم ایمنی
• کمک به رشد پوست، مو و ناخن

مطلب پیشنهادی: آزمایش خون کمبود ویتامین آ

بهترین زمان و دوز مصرف مکمل ویتامین A برای کودکان

بنا به توصیه متخصصان، کودکان باید در دو مرحله رشد، تحت پوشش مکمل ویتامین A قرار بگیرند:

1. 6-11 ماهگی
2. 1-4 سالگی

دوز مناسب ویتامین A برای کودکان

• کودکان 1 تا 3 سال: 1000 واحد بین المللی (IU) یا 300 میکروگرم (mcg) معادل [فعالیت رتینول (RAE)] ویتامین A در روز
• کودکان 4 سال به بالا: 1333 IU یا 400 میکروگرم RAE در روز

بنا به نظر پزشک متخصص اطفال، این دوز می‌تواند به صورت تجمعی در هفته یا ماه به کودک داده شود.

شما به عنوان مادر، پدر یا پرستار کودک، باید بدانید که بهترین شکل مکمل ویتامین آ، برای کودکان چیست؟ این مکمل باید در چه دوزی به کودک داده شود؟ اگر زیاد بدهید، بچه دچار چه عوارضی خواهد شد؟

منابع ویتامین آ برای کودکان

• قرص
• شربت
• آمپول
• غذا

قرص و کپسول ویتامین A برای کودکان

برای کودکان می‌توان مکمل ویتامین A را به صورت قرص و کپسول تهیه کرد؛ با این حال کودکان برای قرص خوردن هزار جور بازی در می‌آورند:

•  طعم قرص بدون روکش تلخ است.
• قورت دادن کپسول برای کودک سخت است.
• بچه بلد نیست قرص بخورد.
• باید قرص یا کپسول را در یک قاشق غذای مایع بگذارید که راحت بخورد.

پس شاید بهتر است، بی‌خیال قرص و کپسول شوید.

مطلب پیشنهادی: تزریق آمپول ویتامین a برای چیست؟ 6 فایده اما کلی خطر

شربت ویتامین a برای کودکان

یکی دیگر از انواع فیزیکی مکمل ویتامین A برای کودکان، شربت ویتامین A است. شربت‌های مولتی ویتامین و انواع مجزای ویتامین برای کودکان، معمولا چالش‌های کمتری برای والدین دارند؛ چراکه:

• خوش طعم‌اند.
• شیشه‌های جذاب دارند.
• راحت قورت داده می‌شوند.
• بچه لازم نیست برای قورت دادنش روشی را یاد بگیرد.

مطلب پیشنهادی: چگونه بر ترس از آمپول غلبه کنیم؟

آمپول ویتامین a برای کودکان

نوع سوم مکمل ویتامین A در کودکان، آمپول آن است. این آمپول را در شرایطی که کودک در خطر جدی فقر ویتامین A است؛ تجویز می‌کنند. مهم‌ترین چالش این نوع مکمل، ترس کودک از آمپول و دردی است که حس می‌کند.

مطلب پیشنهادی: درد آمپول برای بچه ها، چطور کم‌اش کنیم؟

غذاهایی که ویتامین A فراوان دارند

میوه‌ها و سبزی‌هایی که ویتامین A فراوان دارند، معمولا رنگی هستند؛ از جمله:

سبریجات حاوی ویتامین A

میوه‌های منبع ویتامین A

 غلات و لبنیات منبع ویتامین A

مصرف بیش از حد ویتامین A در کودکان

باتوجه به این‌که مادران دوست دارند، فرزندشان غذای مناسب بخورد؛ مادری خود را در غالب تهیه خوراکی‌ها یا آشامیدنی‌های مختلف به پای فرزندشان می‌ریزند. با این‌حال گاهی زیاده‌روی در مصرف برخی خوراکی‌ها، سبب افزایش بیش از حد ریزمغذی‌ها در بدن می‌شود. مثلا در مورد ویتامین A، زیاده‌روی می‌تواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. این شرایط معمولا در اثر مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین A نیست؛ بلکه زمانی پیش می‌آید که والدین، مکمل‌های ویتامین A را بیش از حد توصیه‌شده، به فرزند خود می‌خورانند یا آمپول ویتامین A را برای کودک، سرخود بیش از حد مجاز تزریق می‌کنند.

اوردوز با فرم فعال ویتامین A

یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید در مورد مصرف ویتامین A در کودکان بدانید؛ این است که ویتامین A از منابع گیاهی، به طور مستقیم وارد سلول‌های بدن نمی‌شود. بعنی بدن بعد از دریافت این ویتامین، روی آن تغییراتی ایجاد می‌کند؛ سپس فرم فعال این ویتامین آ را در اختیار سلول‎‌های خودش قرار می‌دهد. ویتامین‌ A اگر از منابع حیوانی دریافت شود؛ همان نوع فعال را دارد؛ بنابراین زیاده‌روی در مصرف منابع حیوانی ویتامین A می‌تواند سبب اوردوز با این ویتامین شود.

منابع حیوانی ویتامین A

• کبد
• ماهی
• زرده تخم مرغ
• پنیر چدار
• شیر (غنی شده)

اوردور ویتامین A در کودکان یعنی چقدر؟

• کودکان 1 تا 3 ساله:  نباید بیش از 2000 IU (600 میکروگرم RAE) در روز  ویتامین A دریافت کنند.
• کودکان 4 تا 8 ساله: نباید بیش از 3000 IU (900 میکروگرم RAE)  ویتامین A دریافت کنند.

اوردوز ویتامین A چه خطراتی دارد؟

اگر فرم فعال ویتامین A بیش از حد به بدن برسد؛ می‌تواند باعث  عوارضی شود از جمله:

• تهوع و استفراغ
• سردرد و سرگیجه
• تاری دید
• ناهماهنگی عضلات
• پوکی استخوان
• مشکلات کبدی
• اختلالات سیستم عصبی مرکزی

جگر خوردن زیاد برای کودکان ممنوع

جگر از غذاهایی است که مقدار زیادی ویتامین A دارد؛ برخی خانواده‌ها عادت دارند زیاد جگر بخورند. شاید مقدار ویتامینی آ که در جگر موجود است؛ برای والدین که بزرگسال هستند؛ زیاد نباشد اما برای کودک، زیاد جگر خوردن برای کودکان، چندان مناسب نیست؛ می‌تواند سبب اوردوز با ویتامین شود. هر برش جگرگاو، حاوی 21566 واحد بین المللی ویتامین A است.

زیاد هویج خوردن اوردوز با ویتامین A نمی‌یاره

حالا برخی والدین ممکن است، نگران شوند و نگذارند فرزندشان آب هویج یا هویج بخورد. لازم نیست در مراقبت از کودک‌تان زیاده‌روی کنید. خوردن منابع گیاهی غنی از ویتامین A چندان خطرناک نیست. مثلا زیاد هویج خوردن، تنها سبب انتقال رنگدانه کاروتنوئید هویچ به پوست می‌شود. یعنی اگر فرزندتان زیاد هویج بخورد؛ پوستش نارنجی می‌شود؛ با کاهش مصرف هویج، این تغییر رنگ به حالت طبیعی باز می‌گردد.

در یک کلام: تزریق ویتامین A یا خوراندن مکمل آن برای کودکان لازمه؟

والدین باید حتما در سنین قبل از 1 سالگی و تا 5 سالگی، فرزند خود را با مکمل ویتامین A از فقر ویتامین آ نجات دهند. کمبود این ویتامین در بدن کودک سبب بیماری‌های ایمنی، مشکلات بینایی و پوستی می‌شود. اگر به هر دلیلی فرزندتان دچار فقر ویتامین آ شده است؛ برای سرعت بخشیدن به جذب و تاثیر آن، ممکن است پزشک متخصص کودکان، آمپول ویتامین A را برای فرزندتان تجویز کند. شما هم این مشکل را دارید و کسی را ندارید، سوال‌های خود را از او بپرسید. در مگا اپ سرویس آچاره می‌توانید از پرشکان متخصص کودکان، کمک بخواهید یا درخواست تزریقات در منزل بدهید تا فرزندتان دچار استرس آمپول ویتامین A نشود؛ راحت و بی‌دغدغه در خانه خودتان تزریق او را انجام دهید.

منبع: who – unicef – babycenter – thenourishedchild