می‌دانید منظور از سرم درمانی چیست؟ سرم می‌تواند به تنهایی سبب درمان بیماری شود؟ داخل سرم چیست که می‌تواند وضعیت جسمی فرد را بهبود ببخشد؟ این روش درمانی که به کمک آن محلولی حاوی مواد غذایی و دارویی، از طریق ورید وارد جریان خون می‌شود؛ هم می‌تواند در بیمارستان انجام شود؛ هم در منزل اما چه کاربردی دارد؟ هر کسی می‌تواند از آن بهره‌مند شود؟ یا تنها مختص بیماران خاصی است؟ فواید و عوارض آن چبست؟ در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا درباره این سرم تراپی، بیشتر بدانیم.
فهرست مطالب
سرم تراپی چیست؟
هنگامی‌که پزشکی برای انتقال مواد غذایی یا دارو به جریان خون بدن بیمار از سرم استفاده می‌کند؛ یعنی سرم تراپی انجام داده است. برای این منظور از محلول سرم و لوله اتصال پلاستیکی و سوزن سرم استفاده می‌شود؛ این سوزن از طریق یک ورید مناسب، محتویات سرم را به جریان خون بیمار وارد می‌کند.
مطلب پیشنهادی: تفاوت سرم رینگر و نرمال سالین، بیمار بدحال کدومو بزنه؟
کاربرد سرم درمانی برای چیست؟
هنگامی‌که بیمار دچار شرایط سختی است و در اثر آن آب یا مواد مغذی در بدنش کم شده است؛ پزشک برای او سرم تراپی را تجویز می‌کند. موارد کاربرد و تجویز سرم درمانی زیاداند؛ از جمله:
- کم آبی بدن (از دست رفتن مایعات بدن بدون جایگزین شدن آنها)
- سوء تغذیه (کمبود مواد مغذی در بدن)
- وابستگی به مواد مخدر یا الکل
- سرطان (در این روش برای انتقال داروی قوی شیمیایی از سرم استفاده می‌شود)
- اختلالات خود ایمنی (در این بیماری‌ها سیستم ایمنی فرد به خود او حمله می‌کند)
- عفونت
- بیماری‌های قلبی
- نارسایی کلیوی
- استراحت بعد از جراحی
- ناتوانی بیمار در مصرف خوراکی دارو
- امکان انتقال دارو به بدن، فقط توسط جریان خون
- شرایط اورژانسی و نیاز به اثر فوری دارو
مطلب پیشنهادی: سرم دکستروز برای چیست؟ کودکان، بیماران دیابت و فشار خون بزنند؟
انواع روش‌های سرم تراپی
برای سرم تراپی روش‌ها و انواع مختلفی وجود دارد؛ از جمله:
- خط IV: در این روش سوزن سرم، به طور مستقیم وارد رگ می‌شود.
- کاتتر ورید مرکزی: سرم درمانی به این روش توسط اتصال لوله‌ای به ورید قفسه سینه انجام می‌شود.
- کاتتر و پورت ورید مرکزی: با این روش لوله‌ای به پورت زیر پوست متصل می‌شود.
- کاتتر مرکزی وارد شده محیطی (PICC): به کمک این روش سرم درمانی، یک لوله بلند از طریق ورید بازو وار بدن می‌شود؛ سپس به وریدهای بزرگتر نزدیک قلب می‌رسد.
عوارض سرم درمانی چیست؟
انجام سرم تراپی خطر یا عوارض عمده‌ای ندارد. بنابراین می‌توانید آن را با خیال راحت انجام دهید اما گاهی کسی که نصب سرم را برای شما انجام می‌دهد، تجربه کافی در این زمینه ندارد و ممکن است بیمار را دچار عوارضی کند؛ از جمله:
- پارگی رگ
- عفونت در محل ورود سوزن سرم
- التهاب ورید
- تورم ورید که باعث لخته شدن خون می‌شود
- آمبولی هوا (حباب‌های هوا با مایع سرم وارد ورید می‌شوند)
مطلب پیشنهادی: سرم دکستروز سالین چیست؟ Dextrose Saline سدیم کلرید در بارداری مجازه؟
چطور برای سرم درمانی خودمان را حاضر کنیم؟
اگر برای سرم درمانی قرار است پرستاری به منزل شما بیاید یا خودتان می‌خواهید به درمانگاه بروید؛ بهتر است این نکات را حتما رعایت کنید:
- لباسی راحت و گشاد بپوشید.
- دور بازوی‌تان چیزی نپیپید؛ مثلا کش آستین لباس فکش دستبند یا بازوبند طلا
- برای این‌که در طول سرم درمانی حوصله‌تان سر نرود یا مضطرب نشوید؛ با خودتان کتاب یا چیزی برای گوش دادن داشته باشید.
- فهرستی از داروهای مصرفی خود را داشته باشید و پزشک یا پرستار بدهید؛ به این ترتیب از خطر تداخل دارویی پیش‌گیری می‌کنید؛ چراکه گاهی پزشکان در سرم، داروهایی هم اضافه می‌کنند که می‌تواند با داروهای خودتان تداخل داشته باشد.
سوالات متداول FAQ
حالا که درباره سرم درمانی اطلاعات کافی به دست آوردید؛ شاید برخی ابهامات ریزتر در ذهن‌تان علامت سوال ایجاد کرده باشند؛ ببینید پاسخ آنها را در ادامه پیدا می‌کنید؟
سوال: رایج‌ترین نوع سرم درمانی شامل چه محلولی است؟
جواب: در دنیای بیماری و درمان، برای سرم درمانی، معمولا از محلول‌های نمکی و قندی استفاده می‌شود. به علاوه بسته به نیاز بیماران ممکن است برخی الکترولیت‌ها یا داروهای دیگر هم در محلول سرم باشند.
سوال: سرم درمانی معمولا برای چه کسانی مناسب است؟
جواب: سرم تراپی را معمولا برای کسانی تجویز می‌کنند که به خاطر شرایط بیماری، امکان غذا خوردن یا مصرف دارو ندارند.
سوال: آیا سرم درمانی دردناک است؟
جواب: برای سرم درمانی باید یک سوزن سرم وارد رگ شما شود؛ وارد کردن این سوزن دردی خفیف مانند نیشگون گرفتن ایجاد می‌کند اما باید خیلی زود برطرف شود. در صورتی‌که درد محل تزریق سرم، ظرف چند ساعت تا 1 روز از بین نرفت؛ محل تزریق سرم را به یک پزشک نشان دهید.
سوال: سرم درمانی چقدر طول می‌کشد؟
جواب: برای این‌که محلول سرم به طور کامل از محفظه سرم به ورید بیمار، منتشر شود؛ چیزی حدود 30-60 دقیقه زمان نیاز است. این مدت زمان به نوع دارو، قدرت دیواره رگ‌های بیمار و سرعت انتقال سرم از محفظه آن به ورید بیمار، بستگی دارد.
سوال: آیا می‌توانیم سرم درمانی را خودمان در خانه پیش ببریم؟
جواب: تزریق و نصب سرم توسط اشخاص دوره ندیده، شاید کار ساده‌ای به نظر برسد اما همیشه رگ‌گیری از بیمار کار ساده‌ای نیست؛ گاهی بدن بیمار رگ‌هایی با دیواره شل و آسیب‌دیده دارد یا به طور کلی قطر رگ‌های او زیاد نیست؛ بنابراین اگر دوره‌های تخصصی پرستاری یا تزریقات را ندیده باشید؛ ممکن است هنگام نصب سرم، به رگ آسیب بزنید و نتوانید پارگی رگ، خونریزی یا عفونت را مدیریت کنید. خصوصا اگر بیمار شما قلبی-عروقی ، عروقی دیابتی، کودک یا سالمند است. در صورتی‌که شرایط رفتن به درمانگاه را ندارید؛ از پرستاران آچاره برای تزریقات در منزل، کمک بگیرید.
سرم درمانی را کجا انجام می‌دهند؟
برای انجام سرم درمانی، می‌توانید خودتان سرم و داروهای تجویزی پزشک‌تان را از داروخانه تهیه کنید؛ سپس به یک درمانگاه یا بیمارستان بروید تا نصب سرم را برای‌تان انجام دهند. با این‌حال می‌توانید در خانه خودتان هم بمانید و از آچاره یک پرستار یا تکنسین تزریقات بخواهید. به این ترتیب در شرایطی که خودتان بیمار هستید یا از بیمار بدحالی مراقبت می‌کنید؛ دیگر لازم نیست در این ترافیک سنگین و با حال بد ناشی از بیماری تا درمانگاه بروید. گوشی خود را بردارید و در مگا اپ سرویس آچاره درخواست تزریق سرم در منزل بدهید. دیگر درمان بیماری‌ها حوصله سربر و آزاردهنده نیست؛ آسایش شما در دست خودتان است؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.
در یک کلام؛ سرم درمانی برای چی خوبه؟
سرم درمانی یک روش ساده و کارآمد برای انتقال مواد غذایی و دارویی به جریان خون بیمار است. این روش را می‌توان هم در درمانگاه انجام داد؛ هم در خانه. برای نصب سرم تجویزی پزشک نباید سرخود اقدام کنید یا اگر کسی از اطرافیان شما، نصب سرم را به‌طور تجربی یادگرفته است؛ از او بخواهید که سرم را برای شما به رگ تزریق کند. این اقدام می‌تواند سبب عوارضی مانند پارگی رگ، خونریزی شدید و عفونت شود. در صورتی‌که برای سرم زدن کمک می‌خواهید با تیم پرستاری آچاره تماس بگیرید.
منبع: verywellhealth – ivwatch
21 شهریور 1401
زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه 
