تغذیه سالمندان لاغر؛ علت کاهش وزن پیرها چیست؟

در سنین بالا نیازهای تغذیه‌ای افراد تغییر می‌کنند؛ اگر شما هم در خانه یک عزیز سالخورده دارید که نگران تحلیل عضلانی‌اش هستید؛ باید اصول تغذیه سالمندان لاغر را بدانید. در ادامه این صفحه آچاره سلامت به این موضوع اشاره کرده‌ایم که چطور می‌توان با رژیم غذایی به نیازهای تغذیه‌ای سالمندان رسید؟ چه خودتان فردی سالخورده هستید و مسئولیت زندگی‌تان پای خودتان است؛ چه از یک فرد سالمند مراقبت می‌کنید با ما همراه باشید.

فهرست مطالب

چرا سالمندان لاغر می شوند؟

حتما توجه کرده‌اید که بیشتر کسانی که وزن خوب دارند و چهارشانه هستند در دوران پیری، لاغر می‌شوند. علت کاهش وزن افراد سالمند، متفاوت است اما عمده‌ترین دلایل این لاغری ناخواسته، عبارتند از:

علت کاهش وزن و لاغری ناخواسته در سالمندان

• خوردن مقدار خیلی کم غذا
• نداشتن درآمد کافی برای تهیه غذای خوب
• نبودن شخصی برای آشپزی و پخت غذاهای مقوی
• ناتوانی برای خرید رفتن و آشپزی
• احساس افسردگی و غم تنهایی
• بی‌اشتهایی و ناامیدی
• مشکل بلع
• ناتوانی در جویدن
• ناراحت بودن دندان مصنوعی یا ایمپلنت
• از بین رفتن حس بویایی و چشایی
• اختلال در هضم و جذب غذا
• ابتلا به بیماری‌های خاص مانند:
  • سرطان، بیماری‌های قلبی، گوارشی، مثلا زخم یا بیماری کیسه صفرا
• مصرف داروهایی که ممکن است باعث تهوع و استفراغ، مشکل در بلع، کاهش چشایی و کم اشتهایی شود
• استفاده از نوشیدنی‌های الکلی

خطر لاغری ناخواسته در سالمندان

اگر سالمندان به طور ناخواسته وزن از دست بدهند؛ نباید خوشحال شوید؛ گاهی فرد در دوران میانسالی چاق است یا شکم دارد؛ به مرور از سنین 60-65 وزن او کاهش می‌یابد و لاغر می‌شود. در چنین شرایطی نباید خوشحال شد؛ این کاهش وزن را باید جدی بگیرید و برای مقابله با آن کاری کنید. اگر کاهش وزن سالمند کنترل نشود؛ عوارض زیادی در کمین او هستند؛ از جمله:

• ابتلا به انواع بیماری
• ضعف عضلانی
• تحلیل استخوان
• ابتلا به عفونت
• افسردگی
• ناتوانی و بی‌حالی

بررسی کاهش وزن سالمندان

اگر سالمندان برای لاغری‌اش برنامه‌ریزی نکرده است و به مرور وزن زیادی از دست داده، باید ببینید که شرایط کاهش وزن او چطور بوده است:

• در 1 سال گذشته 4-5 درصد یا بیشتر کاهش وزن ناخواسته داشته یا برای آن رژیم غذایی نداشته یا ورزش نکرد است.
• در 10 سال گذشته، بدون تلاش برای کاهش وزن، بیش از 10 درصد وزن از دست داده است.

رژیم غذایی خوب و مقوی برای سالمندان لاغر و کم‌وزن

برای این‌که بتوان وزن سالمندان را در محدوده‌ای مناسب نگاه داشت؛ باید در رژیم غذایی آنها انواع خوراکی‌ها و ریزمغذی‌هایی که به سلامت عضلات و استخوان و حفظ آنها کمک می‌کنند را وارد کرد. برای این منظور باید به این مواد غذایی، دقت بیشتری کرد که حتما در رژیم غذایی سالمند باشند.

• کلسیم
• فیبر
• پروتئین
• روغن سالم
• پرهیز از نمک
• مصرف پتاسیم

کلسیم برای سالمند لاغر

به عنوان یک سالمند باید میزان کلسیم مصرفی خود را افزایش دهید؛ عنصر کلسیم به سلامت و حفط استخوان‌ها کمک می‌کند؛ نمی‌‌گذارد که پوکی استخوان بگیرید. بنابراین با کوچکترین ضربه یا واژگونی دچار شکستگی استخوان نخواهید شد.

مطلب پیشنهادی: تب در سالمندان نشانه چیست؟

وعده‌های غذایی پر کلسیم برای پیرهای لاغر

برای این‌که بدن‌تان تحلیل نرود و لاغر نشوید؛ باید روزانه 3 وعده کلسیم بخورید. می‌توایند مواد غذایی و نوشیدنی‌های حاوی کلسیم را وارد رژیم غذایی روزمره خود کنید؛ مثلا:

• سبزیجات سبز تیره و برگ دار
• ماهی و کنسرو ماهی
• غلات غنی شده
• شیر
• ماست
• آب میوه‌های غنی شده
• مکمل کلسیم

در ضمن باید برای دریافت کلسیم کافی از رژیم غذایی و مکمل، میزان ویتامین دی هم در بدن شما متناسی باشد؛ به این ترتیب کلسیم به بهترین نحو ممکن جذب می‌شود.

تغذیه سالمندان لاغر با مواد فیبردار

مواد غذایی حاوی فیبر برای بدن مفیداند و می‌توانند از ایجاد یبوست در سالمندان لاغر جلوگیری کنند. به علاوه مصرف فیبر، فرد سالمند را از انواع بیماری‌های قلبی، دیابت نوع 2 و سرطان حفظ می‌کند؛ خصوصا سرطان روده بزرگ. در ضمن فیبر می‌تواند سطح کلسترول خون سالمندان را هم کاهش دهد. بنابراین اگر انواع غذاهای حاوی گوشت چرب و مقوی به آنها بدهید؛ کلسترول خون‌شان بالا نمی‌رود.

موادغذایی فیبردار برای سالمندان کم وزن

• میوه و سبزی‌ها
• انواع نان که با آرد سبوس‌دار پخته باشند
• حبوباتی مثل نخود و لوبیا

پر از فبیبر هستند؛

• نیاز سالمندان مرد به فیبر: حدود 30 گرم فیبر در روز
• فیبر مورد نیاز زنان سالمند: زنان 21 گرم در روز

پروتئین برای سالمندان لاغر

برای داشتن وزن مناسب و حفظ این وزن، همچنین پیش‌گیری از تحلیل عضلات باید در طول روز میزان پروتئین کافی دریافتی کنید. اسیدهای آمینه مواد پروتئینی برای تارهای عضلانی، بسیار مهم هستند و به حفظ بافت آن کمک می‌کنند.

• پروتئین مورد نیاز زنان سالمند: 46 گرم در روز
• میزان پروتئین مناسب مردان سالخورده: 56 گرم در روز

کاهش مصرف نمک برای افراد پیر و لاغر

اگر سالمند هستید و وزن کمی دارید باید میزان مصرف نمک را کاهش دهید. نمک سبب ابتلا به فشار خون و انواع بیماری‌های قلبی عروقی در سالمندان می‌شود. به این منظور:

• هنگام طبخ غذا به آن نمک اضافه نکنید.
• کنار بشقاب‌تان نمکدان نگذارید؛ نمک پاشیده شده روی غذا به مراتب بیشتر از تمک افزوده هنگام طبخ غذاست.
• غذاهای رستورانی و پرنمک نخورید.
•  فست فود نخورید.

پتاسیم برای سالمندان لاغر و کم‌وزن

پتاسیم بیشتری دریافت کنید؛ افزایش پتاسیم در هنگام کاهش نمک ممکن است خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش دهد. منابع خوب پتاسیم میوه ها، سبزیجات و لوبیا هستند.

روغن سالم برای سالمندان لاغر

برای این‌که بدن لاغر سالمندان، وزن بگیرد؛ می‌توانید در رژیم غذایی آنها انواع روغن‌های سالم را وارد کنید؛ از جمله:

چربی‌های چند غیر اشباع و تک غیراشباع

• آجیل خام
• دانه‌های روغنی
• ماهی
• روغن زیتون
• آووکادو

همچنین چربی‌های ترانس و اشباع را در غذای آنها به کار نبرید.

اهمیت نوشیدن مایعات برای سالمندان نحیف

با افزایش سن، فرد کمتر احساس تشنگی می‌کند؛ بنابراین ممکن است آب کمتری بنوشد؛ به این ترتیب مقدار زیادی از آب بدن او دفع می‌شود؛ آب میان بافتی از بین می‌رود و وزن فرد کاهش می‌یابد. برای تامین آب مورد نیاز بدن می‌توانید این برنامه را پیش بگیرید:

• نوشیدن 6-8 لیوان آب
• مصرف آب‌میوه طبیعی
• خوردن میوه‌های آب‌دار
• نوشیدن شیر کم‌چرب

پرهیز از نوشیدنی‌های الکلی در سالمندان کم وزن

اگرچه مصرف نوشیدنی‌های الکلی در کشور ما ممنوع است اما برخی خانواده‌ها به طور معمول در خانه‌شان الکل مصرف می‌کنند. این مشروبات برای افراد سالمند بسیار مضر است و منهای تاثیر منفی بر ارگان‌های مختلف بدن‌شان، بسیاری مشکلات وزنی را برای آنها ایجاد می‌کند؛ از جمله تحلیل و پوکی استخوان؛ سایر مضرات نوشیدنی‌های الکلی برای افراد سالخورده، عبارتند از:

• نارسایی احتقانی قلب
• دیابت
• فشار خون بالا
• مشکلات کبدی
• اختلال حافظه
• اختلالات خلقی
  پوکی استخوان
• بیماری های مسری از راه جنسی

ورزش برای حفظ عضله در سالمندان کم وزن

کاهش وزن سالمندان به علت تحلیل بافت عضلانی و استخوانی است؛ بنابراین افراد سالخورده باید در طول روز به تمرینات بدنی و ورزش‌هایی هم بپردازند تا بافت عضلانی و استخوانی‌شان تحلیل نرود. مثلا:

• حرکات انعطاف‌پذیری
• حرکات تعادلی
• تمرینات قدرتی
• دوچرخه سواری
• پیاده‌روی

سالمندان لاغر چقدر ورزش کنند؟

تناسب اندام ضمن کمک به متابولیسم بهتر بدن سالمندان، کمک می‌کند که بافت عضلانی و استخوانی سالمندان، حفظ شود. همچنین خلق و خو و روحیه افراد سالخورده را بهبود می‌بخشد.  اگر می‌خواهید در دوران سالمندی از تحلیل بافت عضلانی و استخواین خود و کاهش وزن ناخوشایندد جلوگیری کنید؛ بهتر است ابتدا به پزشک متخصص ارتوپد، سپس به یک متخصص طب ورزشی مراجعه کنید تا ضمن بررسی وضعیت جسمی شما، برنامه‌ای سالم و ایمن، برای شما در نظر بگیرد. با این‌حال معمولا سالمندان به این میزان ورزش نیاز دارند:

• هفته‌ای 2 ساعت و نیم تمرین هوازی مانند پیاده‌روی سریع
• روزی 30دقیقه تمرینات استقامنی مانند بلند کردن وزنه‌های سبک یا کار با لوازم ورزشی فیزیوتراپی

جهت دریافت مشاوره برای تمرینات مناسب سالمندان، می‌توانید از مربیان آچاره کمک بگیرید. کافی‌ست در مگا اپ سرویس آچاره درخواست دهید.

نکته برداری Takeaway

• سالمندان به دلیل مشکل هضم و جذب، بی‌اشتهایی، ناتوانی در چشایی و جویدن، نداشتن همراه و تنهایی و بی‌انگیزی برای خرید  آشپزی لاغر می‌شوند.
• برای سالمندان باید یک رژیم غذایی پر پروتئین و کلسیم و با فیبر و چربی سالم در نظر بگیرید.
• وعده‌های غذایی سالم سالمندان باید کم‌حجم باشد اما در فواصل کوتاه‌تر به آنها داده شوند.
• برای حفظ عضلات و پیش‌گیری از پوکی استخوان، سالمندان نباید ورزش را فراموش کنند.

در یک کلام؛ علت و درمان لاغری سالمندان چیه؟

سالمندان می‌توانند با مصرف غذاهای سالم و پر پروتئین، وزن عضلات خود را حفظ کنند. گاهی هم نداشتن کسی که به آنها غذا دهد یا برای‌شان آشپزی کند، سبب لاغری و کاهش وزن‌شان می‌شوند. شما هم چنین وضعیتی دارید؟ عزیز سالخورده شما تنهاست و برای نگهداری از او وقت ندارید؟ در آچاره سرویس کیترینگ یا پرستار سالمند را انتخاب کنید؛ راه حل مشکل در دستان شماست؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.

منبع: webmd – unlockfood