شاید وقتی در داروخانه برای خرید دارو رفته‌اید یا هنگام مراقبت از بیمار در خانه یا بیمارستان، عبارت اسکالپ وین به گوش‌تان خورده باشد؛ این وسیله تخصصی که در تزریق دارو یا خونگیری کاربرد دارد؛ در موارد خاصی تجویز می‌شود. سوزن اسکالپ وین دو بخش پلاستیکی انعطاف پذیر دارد که برای نصب راحت‌تر سرم، روی سوزن تعبیه شده‌اند. این وسیله برای چه شرایطی کاربرد دارد؟ کودکان و سالمندان هم می‌توانند از آن استفاده کنند؟ قیمت آن از سوزن معمولی بیشتر است؟ در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا بدانیم اسکالپ وین چیست و کاربردهای آن را بیشتر بدانیم.
فهرست مطالب
اسکالپ وین چیست؟
در حرفه تزریقات سرم و خونگیری وسیله‌ای استفاده می‌شود که اسکالپ وین نام دارد؛ همان‌طور که در تصاویر بالا می‌بینید؛ اسکالپ وین در اصل یک سوزن تزریقات است که به لوله‌ای پلاستیکی اتصال دارد؛ در کناره‌های بالایی این سوزن دو بخش قرینه رنگی وجود دارند که خیلی انعطاف‌پذیر هستند.
جنس اسکالپ وین
دو بخش قرینه بالای سوزن اسکالپ وین از دور شبیه شیشه شفاف به نظر می‌رسند اما جنس آنها از PVC است.
کاربرد اسکالپ وین چیست؟
سوزن اسکالپ وین از طریق لوله پلاستیکی به یک محفظه وصل می‌شود. به این ترتیب می‌توان با اسکالپ وین مایعات را به بدن تزریق کرد یا از بدن خون گرفت. کاربردهای اسکالپ وین عبارتند از:
- تزریق سرم وریدی
- نصب سرم انتشاری (سرم انفوزین)
- گرفتن نمونه برای آزمایش خون
- خونگیری برای فصد خون
- گرفتن خون برای فرآیند اهدای خون
مطلب پیشنهادی: سرم غذایی چیست؟
اسکالپ وین برای تزریق چه داروهایی کاربرد دارد؟
هنگامی‌که بدن بیمار خون و مایعات زیادی از دست داده است؛ مثلا مسمومیت، تکرر ادرار، اسهال یا استفراغ، پزشک برای جبران کم آبی بدن، می‌تواند با اسکالپ وین این مواد را به جریان خون بیمار منتقل کند:
- آب و الکترولیت
- داروهای ضد درد
- شیمی‌درمانی
- آنتی‌بیوتیک
- دیالیز بیماران کلیوی
در چه مواقعی باید برای بیمار اسکالپ وین استفاده کرد؟
اگر بیمار در شرایط خونریزی شدید باشد و رگ مناسبی برای تزریق سرم نداشته باشد؛ پزشکان در بیمارستان برای او با کمک اسکالپ وین سرم، می‌زنند. این شرایط عبارتند از:
- جراحی باز
- تصادف
- حادثه اورژانسی منجر به خونریزی
- حادثه با ضربه چاقو یا سایر ابزارهای تیز
اسکالپ وین برای چه بیمارانی استفاده می‌شود؟
وقتی بیماری در بیمارستان بستری است یا در خانه از او مراقبت می‌کنید؛ ممکن است لازم باشد به طور مداوم سرم بزند. این بیماران معمولا رگ‌های آسیب دیده‌ای دارند؛ بنابراین پرستار بیمار نمی‌تواند به راحتی از چنین بیمارانی خون بگیرد. علم پرستاری در چنین شرایطی برای پرستاران راه مناسبی را ایجاد کرده است؛ استفاده از سوزن اسکالپ وین. سوزن اسکالپ وین را می‌توان برای کودکان، بزرگسالان و سالمندانی که رگ‌های آسیب دیده یا ظریفی دارند به کار برد.
شاید بپرسید کاربرد اسکالپ وین برای بیماران خاص چیست؛ در پاسخ باید بگوییم، بیمارانی که تحت پرتودرمانی هستند؛ همچنین بیمارانی که از خونگیری می‌ترسند یا دچار مشکل هموفیلی دارند؛ با اسکالپ وین عوارض کمتری را بعد از تزریق سرم، تجربه می‌کنند.
مزایای اسکالپ وین نسبت به سوزن تزریقات معمولی
ثابت ماندن سوزن در رگ: وقتی لازم باشد که بیمار در طول روز به طور مداوم، سرم داشته باشد؛ سوزن‌های معمولی سرم در رگ او تکان می‌خورند؛ سوزن‌های اسکالپ وین طول بلندتری دارند و به دلیل قطر کمتر، به‌طور کارآمدتری در رگ بیمار ثابت می‌مانند؛ بنابراین لازم نیست که مرتب برای بیمار رگ‌‌گیری را انجام داد.
ایمنی بالا: از آنجا که سوزن‌های اسکالپ وین طوری طراحی شده‌اند که تا 7 بار در روز می‌توان آنها را در رگ خود بیمار، قرار داد؛ همیشه باعث عفونت می‌شدند اما در انواع جدید آنها ایمنی بیشتری لحاظ شده است. این نوع سوزن‌ها نوعی قفل دارند که دیگر می‌توان فقط یک بار از آنها استفاده کرد. در نتیجه به دنبال تزریقات با اسکالپ وین دیگر احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی مسری کاهش می‌یابد. با این اوصاف می‌توان مهم‌ترین مزیت کاربرد اسکالپ وین را کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌های خطرناک دانست:
- ایدز HIV
- هپاتیت B
- هپاتیت C
مطلب پیشنهادی: تشخیص ایدز با آزمایش خون ساده، ناشتا باشیم؟
مزایای طراحی اسکالپ وین برای شرایط خاص بیمار
معمولا سوزن‌هایی که برای خونگیری یا تزریق دارو استفاده می‌شوند؛ ضخامت زیادی دارند؛ شاید این قطر سوزن را دیده باشید اما این سوزن‌ها برای بیمارانی که در شرایط خاص و حاد به سر می‌برند؛ اصلا مناسب نیست. مثلا وقتی قرار باشد بیماری مدت‌ها در ICU باشد یا اگر فرد دیابتی است؛ جراحی کرده یا رگ‌های ظریفی دارد؛ سوزن‌های عادی برای تزریق دارو یا سرم قندی نمکی یا سرم رینگر مناسب نیستند. بیمار باید در این شرایط به طور مداوم سرم داشته باشد اما رگ‌های دست او دیگر برای تزریق سرم و دارو، کافی نیستند. مزایای طراحی عالی اسکالپ وین برای بیمار عبارتند از:
- رگ‌های ظریف و دور از دست: سوزن اسکالپ وین را به راحتی می‌توان در رگ‌های ظریف که در بخش‌های خاصی از بدن بیمار هستند؛ وارد کرد؛ مثلا: رگ‌های کوچک پوست سر، پشت سر، بخش‌های خاص دست و پا که زاویه مناسبی ندارند.
- رگ ظریف نوزادان
- دیواره آسیب‌دیده رگ سالمندان
سوالات متداول FAQ
شاید بعد از خواندن راهنمای آچاره سلامت درباره اسکالپ وین، این پرسش‌ها برای‌تان مطرح شده باشد:
سوال: تجویز اسکالپ وین به طول مدت بستری بیمار بستگی دارد؟
جواب: قطعا؛ وقتی بیمار به مدت طولانی در بیمارستان یا منزل، بستری باشد؛ مثلا در شرایط کما یا مراقبت ویژه در ICU یا CCU، برای او از اسکالپ وین استفاده می‌شود.
سوال: چه کسانی بهتر است از اسکالپ وین استفاده کنند؟
جواب: معمولا بیمارانی که سخت رگ هستند؛ به دلیل بیماری‌های قلبی، عروقی یا دیابت، دیواره رگ‌های‌شان آسیب دیده یا سوزن هراسی دارند؛ بهتر است برای تزریق سرم، داروی وریدی یا خونگیری در آزمایشگاه از اسکالپ وین استفاده کنند.
سوال: اسکالپ وین تا چه مدت در رگ می‌ماند؟
جواب: وقتی پرستار اسکالپ وین را برای بیماری نصب کند؛ این سوزن می‌تواند تا 5-7 روز در رگ او بماند.
جواب: استراحت بیمار با نصب اسکالپ وین مختل نمی‌شود؟
جواب: از آنجا که سوزن اسکالپ وین باریک است و لوله متصل به آن، طراحی خوبی دارد؛ بیمار می‌تواند به راحتی با این سوزن استراحت کند و پهلو به پهلو شود؛ بدون این‌که سوزن در رگ جابه‌جا شود؛ مواد محلول سرم به بافت‌های اطراف نشت کنند و سبب کبودی و درد بیمار شوند.
سوال: می‌توانیم اسکالپ وین را چند بار استفاده کنیم؟
جواب: اصلا؛ تمام تجهیزات تزریقات یکبار مصرف هستند؛ سوزن اسکالپ وین هم همین‌طور. بعد از این‌که پرستار یا تکنسین تزریقات آن را از رگ شما خارج، کرد؛ به هیچ عنوان نه خودتان باید از آن استفاده کنید؛ نه دیگران؛ نه اجازه بدهید؛ با آن اسکالپ وین، دوباره تزریقی را برای‌تان انجام دهند.
سوال: اگر بسته اسکالپ وین باز بود، می‌توانیم استفاده‌اش کنیم؟
جواب: می‌توانید اسکالپ وینی که بسته‌بندی آن مخدوش شده را به داروخانه بازگردانید؛ با این‌حال اگر خودتان آن را باز نکرده‌اید و بسته باز شده به دست‌تان رسیده است؛ نباید از این سوزن برای تزریق سرم یا دارو، استفاده کنید؛ چراکه احتمال ابتلا به انواع عفونت را بالا می‌برد و بسیار خطرناک است.
در یک کلام؛ اسکالپ وین چه فایده‌ای دارد؟
در بالا توضیح دادیم که اسکالپ وین چیست و در چه شرایطی تزریقات سرم و دارو یا خونگیری از بیمار باید با آن انجام شود. اگر شما یا عزیز بیمارتان، باید بنا به تجویز پزشک، از این وسیله برای تزریقات خود استفاده کنید؛ نگران عوارض آن نباشید. این وسیله تزریق سرم خیلی راحت‌تر می‌کند؛ بیمار با آن به خوبی می‌تواند استراحت کند و تکان بخورد؛ بدون این‌که رگ او پاره شود یا سوزن در رگ او تکان بخورد. اگر شما هم نیاز دارید این تجویز پزشک‌تان را نصب کنید؛ لازم نیست تا درمانگاه بروید؛ کافی‌ست در مگا اپ سرویس آچاره درخواست تزریقات در منزل بدهید؛ یک تکنسین یا پرستار باتجربه به خانه شما می‌آید و اسکالپ وین زا برای‌تان نصب می‌کند؛ به همین راحتی درمان‌تان در دست خودتان است؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.
15 شهریور 1401
زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه 
