انواع آزمایش های ایدز، کدوم دقیق‌تره؟

در صورتی‌که با یک رفتار پرخطر با جنس مخالف یا در حادثه‌ای که خون‌تان آلوده شده است؛ مشکوک‌اید که دچار عفونت ویروس ایدز شده‌اید یا خیر؛ باید حتما تست HIV بدهید. اگر همین‌طوری بدون اطلاعات قبلی به آزمایشگاه بروید؛ با انواع آزمایش های ایدز مواجه می‌شوید. البته مسئول پذیرش برای شما یک توضیح مختصر می‌دهد اما در آن شرایط که پریشان‌اید که مبتلا هستید یا خیر؛ تصمیم این‌که کدام روش نسبت به دیگری، ارجحیت دارد؟ کدام برای شما مناسب‌تر است؟ کدام دقیق‌تر است؟ هزینه کدام به دیگری می‌ارزد؟ برای‌تان دشوار می‌شود؛ در ادامه با آچاره سلامت، همراه باشید تا این روش‌های تست ایدز را با هم مقایسه کنیم.

فهرست مطالب

چند نوع تست ایدز داریم؟

سه نوع آزمایش ایدز هست که برای تشخیص ابتلا به عفونت ویروس HIV در سراسر دنیا، کاربرد دارند؛ این انواع آزمایش ایدز عبارتند از:

1. تست اسید نوکلئیک (NAT)
2. تست آنتی ژن/آنتی بادی
3. تست آنتی بادی

نوع نمونه انواع آزمایش ایدز چیست؟

برای آزمایش ایدز از 3 نوع نمونه بدن فرد مشکوک به ایدز، استفاده می‌شود:

1. نمونه خون
2. نمونه بزاق
3. نمونه ادرار

مطلب پیشنهادی: تشخیص ایدز با آزمایش خون ساده، ناشتا باشیم؟

مقایسه انواع روش‌های آزمایش ایدز

برای انجام هر یک از 3 نوع آزمایش ایدز که گفتیم، باید نمونه گرفته شده و روش آزمایشگاهی و تشخیصی خاصی روی آنها انجام شود. هر یک از این روش‌ها مزایا و معایبی دارند که در ادامه با آنها بیشتر آشنا می‌شوید.

1) آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) ایدز

• آزمایشگاه به دنبال چیست؟ در این روش آزمایشگاه دقیقا به دنبال خود ویروس HIV در خون شما می‌گردد.
• نمونه مورد آزمایش چیست؟ تکنسین آزمایشگاه، مقدار نمونه خون از رگ شما می‌گیرد.

مطلب پیشنهادی: آزمایش ژنتیک پدر فرزندی چیست؟

آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) ایدز چه چیزی را نشان می‌دهد؟

بعد از بررسی آزمایشگاهی نمونه خون، آزمایشگاه در تفسیر این تست HIV گزارش می‌دهد:

• نمونه خون فرد آلوده به ویروس HIV بوده است؟
• چه مقدار ویروس HIV در خون او وجود داشته است؟

مزیت روش تست اسید نوکلئیک (NAT) ایدز چیست؟

این آزمایش در 10- 33 روز اول رفتار پرخطر می‌توان نشان دهد که فرد به ویروس HIV آلوده شده یا خیر. مزایای این روش:

• سریع است.
• دقت آن بالاست.
• نگرانی فرد را سریع از بین می‌برد.
• تکلیف فرد را مشخص می‌کند.

عیب آزمایش اسید نوکلئیک (NAT) ایدز چیست؟

آزمایش ژنتیکی تشخیص ایدز برای همه کس قابل انجام نیست؛ زیرا:

• گران است.
• همه آزمایشگاه‌ها آن را انجام نمی‌دهند.

مطلب پیشنهادی: مناسب ترین زمان ازمایش ایدز، وقتش نگذره!

2) آزمایش آنتی ژن/آنتی بادی ایدز

در این نوع آزمایش می‌توان عفونت HIV را 18 تا 45 روز پس از مواجهه تشخیص داد.

• آزمایشگاه به دنبال چیست؟ در این آزمایش 2 فاکتور بررسی می‌شود:
  1. بخش‌های پروتئینی تولیدی توسط سیستم ایمنی فرد علیه ویروس HIV
  2. قسمت‌های پروتئینی سطح ویروس HIV مورد بررسی قرار می‌گیرند. به این مواد آنتی ژن می‌گویند که روی ویروس هستند و سیستم ایمنی بدن فرد را تحریک می‌کنند. اگر HIV داشته باشید آنتی ژنی به نام p24 در خون‌تان پیدا می‌شود.
• نمونه مورد آزمایش چیست؟ برای این آزمایش باید نمونه خون‌تان گرفته و آزمایش شود.

3) آزمایش آنتی بادی ایدز

آزمایش آنتی بادی می تواند ظرف 23 تا 90 روز طول از قرار گرفتن در معرض ویروس HIV، ابتلا به این ویروس را نشان دهد.

• آزمایشگاه به دنبال چیست؟  در این روش تشخیص ایدز، آزمایشگاه میزان آنتی بادی بدن فرد را که علیه ویروس ایدز تولید و ترشح شده را، اندازه‌گیری می‌کند.
• نمونه مورد آزمایش چیست؟ برای انجام این آزمایش از نمونه خون یا بزاق فرد مشکوک به عفونت ایدز استفاده می‌شود. اگر نمونه خون به طور مستقیم از رگ بیمار گرفته شود؛ تشخیص عفونت ایدز به نسبت نمونه‌گیری از نوگ انگشت یا بزاق دهان، سریع‌تر است.

کدام یک از انواع آزمایش ایدز برای من مناسبه؟

باتوجه به این‌که بیماری ایدز، یک عفونت ویروسی جدی است و درمان نسبتا دشواری دارد؛ بهتر است در صورتی‌که شرایط مالی مناسبی دارید؛ تست اسید نوکلئیک را انجام دهید تا هرچه زودتر، روند درمان و مراقبت توسط یک متخصص عفونی را شروع کنید. در صورتی‌که پرداخت هزینه آزمایش DNA برای‌تان گران است؛ با صلاحدید پزشک متخصص عفونی، یکی از 2 نوع دیگر را انجام دهید. با این‌حال باید مراقب باشید که در مدت نهفتگی این بیماری یا دوره پنجره، رفتار پرخطر انجام ندهید تا کسی از آلودگی احتمالی شما، آلوده نشود؛ خصوصا با شریک نزدیکی‌تان. هر کدام از این انواع آزمایش ایدز را می‌توانید با دانلود مگا اپ سرویس آچاره در خانه خودتان انجام دهید تا در آزمایشگاه با نگاه‌های متعجب مراجعین، مواجه نشوید.

منبع: medlineplus – cdc – medicinenet – i-base