آزمایش اسید لاکتیک خون برای چه تجویز می‌شود؟

آزمایش لاکتیک اسید که در شیمی به آن لاکتات هم می‌گویند؛ برای سنجش میزان اسید لاکتیک خون، تجویز می‌شود. لاکتیک اسید را گلبول‌های قرمز خون می‌سازند و به عضلات می‌رسانند. به طور طبیعی میزان این ماده در خون کم است اما وقتی اکسیژن خون کم شود؛ میزان اسید لاکتیک خون بالا می‌رود. کم شدن اکسیژن خون می‌تواند به دلیل برخی بیماری‌های عفونی یا نارسایی قلبی باشد؛ بنابراین با آزمایش لاکتیک اسید خون، می‌توان متوجه شد که اکسیزن خون فرد سطح مناسبی دارد یا خیر. در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا درباره جزئیات این آزمایش بیشتر بدانیم.

فهرست مطالب

آزمایش لاکتیک اسید خون برای چیست؟

اگر میزان اکسیژن خون کم و به دنبال آن سطح اسید لاکتیک بالا رود؛ یک مشکل خطرناک به نام اسیدوز لاکتیک برای فرد ایجاد می‌شود. انجام آزمایش اسید لاکتیک می‌تواند به تشخیص زودهنگام اسیدوز لاکتیک کمک کند. اگر این آزمایش انجام نشود؛ خطرات زیادی در انتظار بیمار است.

چرا اکسیژن خون کم می‌شود؟

با کاهش سطح اکسیژن خون، میزان لاکتیک اسید در خون بالا می‌رود. سطح پایین اکسیژن خون ناشی از این موارد است:

• انجام تمرین‌های ورزشی سخت
• نارسایی قلبی
• عفونت شدید
• شوک (وضعیتی خطرناک که جریان خون را به اندام‌ها و بافت‌ها محدود می‌کند)

مطلب پیشنهادی: آزمایش کورتیزول خون چیست؟

نام‌های دیگر آزمایش لاکتیک اسید

اگر به بیمارستان یا آزمایشگاه بروید و بگوئید آزمایش لاکتیک اسید دارم؛ شاید این آزمایش را با عبارت‌های دیگر هم بشناسند یا درباره آن با شما صحبت کنند؛ نام‌های دیگر این آزمایش در منابع پزشکی عبارتند از:

• تست لاکتات
• اسید لاکتیک پلاسما

بیماری‌های قابل تشخیص با آزمایش لاکتیک اسید

آزمایش اسید لاکتیک اغلب برای تشخیص اسیدوز لاکتیک کاربرد دارد. با این‌حال گاهی این آزمایش برای موارد زیر هم تجویز می‌شود:

• بررسی اکسیژن رسانی به بافت‌ها
• تشخیص سپسیس: یک واکنش مرگبار نسبت به عفونت باکتریایی
• تشخیص علت عفونت مننژیت: مننژیت یک عفونت باکتریایی یا ویروسی خطرناک در مغز و نخاع است. با انجام آزمایش لاکتات از نمونه مایع مغزی نخاعی می‌توان نوع عفونت را تشخیص داد.

پزشک چطور می‌فهمد باید آزمایش لاکتیک اسید تجویز کند؟

پزشکان با بررسی علائم بیماری، حدس می‎‌زنند که بیمار دچار لاکتیک اسیدوز، سپسیس یا عفونت مننژیت شده است. علائم این بیماری‌ها مشخص‌اند.

انواع اسید لاکتیک در بدن

در بدن دو نوع اسیدوز لاکتیک وجود دارد: نوع A و نوع B. اگر دچار اسیدوز لاکتیک شوید؛ نوع این مشکل به نوع اسید لاکتیک بدن شما مربوط است:

اسیدوز لاکتیک نوع A

نوع A شایعترین شکل این اختلال است. مشکلاتی که باعث اسیدوز لاکتیک نوع A می‌شوند عبارتند از:

• سپسیس
• شوکه شدن
• نارسایی قلبی
• بیماری ریه
• کم خونی

اسیدوز لاکتیک نوع B

اسیدوز لاکتیک نوع B، ممکن است به دلیل یکی از بیماری‌های زیر ایجاد شود:

• بیماری کبد
• سرطان خون
• بیماری کلیوی
• تمرین‌های ورزشی دشوار

علائم لاکتیک اسیدوز چیست؟

اگر علائم اسیدوز لاکتیک را دارید ممکن است نیاز به آزمایش اسید لاکتیک داشته باشید. این  علائم عبارتند از:

• تهوع و استفراغ
• ضعف عضلانی
• تعریق
• تنگی نفس
• درد شکمی

علائم سپسیس یا مننژیت چیست؟

در صورتی‌که پزشک تشخیص دهد بیمارش دچار علائم سپسیس یا مننژیت است؛ آزمایش لاکتیک اسید را برای او تجویز می‌کند.

علائم سپسیس

• تب
• لرز
• ضربان قلب تند
• تنفس سریع و پی در پی
• گیجی

علائم  مننژیت چیست؟

• سردرد شدید
• تب
• گرفتگی گردن
• حساسیت به نور

روش آزمایش لاکتیک اسید چیست؟

برای انجام آزمایش لاکتیک اسیدف تکنسین آزمایشگاه از شما نمونه خون می‌گیرد. نمونه‌گیری از رگ بازو است. معمولا محل نمونه‌گیری دچار سوزش می‌شود اما بعد از 5 دقیقه از بین می‌رود.

نکات مهم درباره آزمایش لاکتیک اسید

آزمایش لاکتیک اسید، آزمایش بسیار ساده‌ای است اما برای انجام آن و نمونه‌گیری باید به این موارد دقت شود:

1. دست خود را مشت نکنید: برای این‌که نتیجه آزمایش‌تان دچار خطا نباشد؛ حواس‌تان باشد که در طول نمونه‌گیری دست خود را مشت نکنید. زیرا سبب می‌شود که میزان لاکتیک اسید خون‌تان به طور موقت بالا برود.
2. خون‌گیری از سیاه‌رگ یا سرخ‌رگ؟ برای آزمایش لاکتیک اسید، معمولا پزشکان می‌گویند که نمونه‌گیری از سرخ‌رگ انجام شود. چراکه میزان اکسیژن سرخرک بیشتر است. در یک نمونه‌گیری عادی خون، تکنسین خون را از سیاه‌رگ دست می‌گیرد.
3. آمادگی برای آزمایش لاکتیک اسید: چند ساعت قبل از آزمایش، نباید ورزش کنید. ورزش سبب افزایش موقت سطح اسید لاکتیک خون می‌شود.

نحوه نمونه‌گیری خون برای آزمایش لاکتیک اسید

• برای نمونه‌گیری خون در آزمایش لاکتیک اسید، سوزن سرنگ وارد شریان سا سرخرگ دست می‌شود.
• ممکن است بیمار هنگام این نمونه‌گیری درد شدیدی را حس کند.
• بعد از پر شدن سرنگ بانداژی روی محل نمونه‌گیری گذاشته می‌شود.
• باید روی محل نمونه‌گیری به مدت 5-10 دقیقه فشار وارد کنید تا خون سریع بند بیاید. خصوصا اگر داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنید.

عوارض آزمایش لاکتیک اسید چیست؟

نمونه‌گیری خون خطری ندارد تنها امکان دارد محل انجام آزمایش کمی بسوزد یا کبود شود؛ اگر نمونه‌گیری درست انجام شود؛ این عوارض ظرف 1-2 روز از بین می‌روند. در صورتی که کبودی خیلی شدیدی ایجاد شد باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین تا 24 ساعت بعد از آزمایش اجسام سنگین را بلند نکنید؛ چرا که سبب افزایش احتمال کبودی می‌شود.

تفسیر نتیجه آزمایش لاکتیک اسید

میزان اسید لاکتیک خون می‌تواند بیماری‌های مهمی را به اثبات برساند.

• لاکتیک اسید بالا در خون: احتمال ابتلا به اسیدوز لاکتیک و مننژیت باکتریایی
• سطح طبیعی یا کمی زیاد اسید لاکتیک: احتمال ابتلا به مننژیت ویروسی

آزمایش لاکتیک اسید خون در یک کلام

همان‌طور که در این صفحه خواندید؛ آزمایش لاکتیک اسید خون می‌تواند میزان کم بودن اکسیژن را در خون نشان دهد. البته برخی داروها هم می‌توانند سطح لاکتیک اسید را بالا ببرند؛ مثلا مصرف داروهای دیابت یا ایدز. بنابراین بهتر است تفسیر این آزمایش را به پزشک متخصص بسپارید. همچنین اگر علائمی که گفتیم را دارید و می‌خواهید با انجام آزمایش، سطح لاکتیک اسید خون‌تان بررسی شود؛ می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره درخواست خدمات مشاوره پزشکی و آزمایش در منزل بدهید. در خانه بمانید و منتظر انجام کارهای پزشکی‌تان باشید؛ به همین راحتی

منبع: medlineplus