علائم پای دیابتی چیست؟

در بیماری دیابت سطح گلوکز یا قند خون بسیار بالاست. غذاهای مصرفی بعد از ورود به معده، هضم و کم‌کم در روده جذب می‌شوند. گلوکز این غذاها به جریان خون می‌ریزد. این مقدار قند یا گلوکز، به کمک هورمون انسولین از خون گرفته می‌شود و به سلول‌های بدن می‌رسد. اگر فرد به دلایلی انسولین درست کار نکند یا مقدارش در بدن کم باشد؛ قند خون به صورت تصاعدی بالا می‌رود؛ چراکه انسولینی نیست که بتواند قند جذبی از روده را از خون ببرد. وقتی قند خون خیلی بالا برود؛ اعصاب پوست آسیب می‎‌بینند. مثلا پوست پا به دلیل بی‌حس بودن، زخم می‌شود یا در اثر تماس با جسم داغ می‌سوزد. در ادامه این صفحه آچاره سلامت گفته‌ایم که علائم پای دیابتی چیست؟

فهرست مطالب

در چه شرایطی بدن انسولین کافی ندارد؟

وقتی بدن انسولین کافی نداشته باشد؛ سطح قند خون به شدت بالا می‌رود. بدن در دو حالت انسولین ندارد:

1. بدن انسولین را نمی‌سازد: دیابت نوع 1
2. بدن انسولین را تولید نمی‌کند: دیابت نوع 2

چرا مشکل پای دیابتی خطرناک است؟

وقتی کسی دیابت دارد؛ آسیب‌های پا در او بسیار رایج است. اگر قند خون بالا برود؛ اعصاب و رگ‌های خونی پا به شدت آسیب می‌بینند. این فرآیند یک شبه رخ نمی‌دهد؛ بلکه به مرور زمان ایجاد می‌شود.

علائم آسیب به اعصاب پا در اثر دیابت

وقتی به دلیل بالا بودن قند خون، اعصاب پا آسیب ببینند؛ به اصطلاح نوروپاتی دیابتی ایجاد شده است.

عوارض نوروپاتی دیابتی برای پا

اگر فرد دچار نوروپاتی دیابتی شود؛ علائم زیر را دارد:

• بی حسی
• گزگز
• درد
• از دست دادن احساس پا

خطرات پای دیابتی چیست؟

اگر به دلیل آسیب به اعصاب پا نتوانید درد یا ضربه را حس کنید؛ اگر پای‌تان به جسم تیز بخورد؛ نفهمید یا اصلا ندانید روی سطح داغ راه می‌روید یا سرد؟ اصلا متوجه نمی‌شوید که پای‌تان زخم شده؛ تاول زده یا بریده است. بنابراین زخم به مرور گسترش می‌یابد و کم کم عفونی می‌شود.

چرا عفونت پای دیابتی خوب نمی‌شود؟

وقتی پای فرد دیابتی دچار عفونت شود؛ به راحتی بهبود نمی‌یابد. چرا که آسیب رگ‌های خونی، جریان خون را به محل آسیب کم کرده است؛ بنابراین گلبول‌های سفید که مسئول ایمنی بدن هستند و سایر عوامل مبارزه با عفونت، به راحتی به محل آسیب پا نمی‌رسند. بنابراین زخم مدت‌ها با فرد است و به مرور گسترده‌تر می‌شود.

مطلب پیشنهادی: مراقبت پرستاری از زخم پای دیابتی چگونه است؟

عوارض عفونت پای دیابتی چیست؟

اگر عفونت پای دیابتی درمان نشود؛ به مرور این مشکلات برای بیمار پیش می‌آیند:

• قانقاریا: ماهیچه‌های پوست به مرور از بین می‌روند؛  سلول‌های بافت پوست، پیوندی و عضلانی شروع به مردن می‌کنند.
• قطع عضو: اگر قانقاریا به موقع کنترل نشود؛ پزشکان مجبوراند؛ پای بیمار را قطع کنند. در ابتدای درمان، ممکن است فقط انگشت پا قطع شود؛ اگر قند کنترل نشود یا عفونت خیلی پیش برود؛ پزشکان مجبورند بخش اعظم پا را ببرند تا عفونت و مردگی بافت بیشتر پیش‌رفت نکند؛ در غیر این صورت جان فرد به خطر می‌افتد.

پیش‌گیری از علائم پای دیابتی

بهترین راه پیش‌گیری از ایجاد علائم زخم پای دیابتی، این است که هر روز سطح قند خون خود را چک کنید. به این ترتیب می‌توانید بدانید که میانگین قند خون‌تان چقدر است و با پزشک برای کنترل آن تلاش کنید. هرچه بیشتر برای کنترل بیماری قند، وسواس به خرج دهید؛ بیماری کمتر به اعصاب و رگ‌های خونی‌تان آسیب می‌زند. در نتیجه خطر ایجاد علائم پای دیابتی در شما کمتر است.

روش‌های مراقبت از پای دیابتی

برای مراقبت از پای خود این کارها را یاد بگیرید و وارد برنامه روزمره خود کنید:

• هر روز پاهای خود را چک کنید. به دنبال بریدگی، قرمزی و سایر تغییرات در پوست و ناخن‌های پا، از جمله زگیل یا سایر نقاطی باشید. دقت کنید که کف پای‌تان یا انگشت‌ها در کفش ساییده نشوند. هر گونه آسیب پوستی کوچک را جدی تلقی کنید.
• هر روز پاهای خود را بشویید. از آب گرم و صابون استفاده کنید. پاهای خود را خیس نکنید زیرا ممکن است پوست‌تان خشک شود. پس از خشک کردن پاها، می‌توانید از پودر تالک یا نشاسته ذرت بین انگشتان‌تان بزنید. این مواد رطوبت پا را جذب می‌کنند و نمی‌گذارند قارچ و عفونت در پا رشد کنند. اگر به پای‌‌تان کرم یا لوسیون می‌زنید؛ سعی کنید، لای انگشتان پاهای‌تان نرود.
• مشاوره با پزشک برای میخچه. اگر پای‌تان میخچه یا پینه زد؛ آن را نسایید یا دستکاری نکنید. برای این منظور می‌توانید از مشاوره آنلاین پزشکی با آچاره بهره ببرید. هیچ‌وقت مشورت با دکتر را پشت گوش نیاندازید؛ به این فکر باشید که ممکن است زخم پیش برود و پای‌تان قطع شود.
• ناخن‌های پای خود را مستقیماً با قیچی کوتاه کنید. اگر کوتاه کردن ناخن‌های پایتان برایتان سخت است، یا اگر ضخیم یا انحنای روی پوست دارند، از یک متخصص پا (پزشک پا) بخواهید این کار را برای شما انجام دهد.
• پابرهنه راه نروید. همیشه کفش و جوراب یا دمپایی مناسب بپوشید تا از پاهای خود هنگام راه رفتن محافظت کنید. حتی در داخل خانه هم پابرهنه راه نروید. کف داخلی کفش‌تان باید مسطح و بی‌درز باشد. مراقب باشید آشغال و سنگ‌ریزه داخل کفش‌تان نرود تا پای‌تان زخم شود.
• محافظت از پا در برابر گرما و سرما. از کرم ضد آفتاب روی پوست در معرض آفتاب استفاده کنید و با پای برهنه بر شن‌های ساحل راه نروید. در هوای سرد، به جای گرم کردن پاهای خود در نزدیکی بخاری یا شومینه، جوراب گرم بپوشید تا پای‌تان نسوزد.
• حفظ جریان خون در پاها. وقتی نشسته‌اید پاهای‌تان را بالا بگذارید. در طول روز انگشتان پا را تکان دهید و پاهای‌تان را ماساژ دهید. جوراب تنگ نپوشید. فعالیت‌هایی نکنید که به پا آسیب برساند.
• مرتب پاهای‌تان را معاینه کنید. هر شب پاهای‌تان را خوب بررسی کنید. هر 2 ماه یک بار به متخصص داخلی یا فوق تخصص غدد درون ریز مراجعه کنید تا داروها و وضعیت جسمی‌تان به دقت بررسی شود.

رفع علائم پای دیابتی در یک کلام

شما اگر مبتلا به دیابت هستید؛ باید خودتان مراقب خودتان باشید؛ هیچ‌کس در خانواده مراقب شما نیست چرا که این روزها همه گرفتار هستند. تمام نکاتی که در این صفحه اشاره کردیم را مو به مو اجرا کنید. اگر هم در اطراف شما کسی دیابت دارد و مراقب سلامت پای خود نینست؛ حتما این مقاله را برای او بفرستید و به او تاکید کنید حتما آن را بخواند و اجرا کند. در صورتی‌که برای مراقبت از خود نیاز به کمک دارید؛ می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره هر خدماتی برای پزشکی و پرستاری نیاز دارید را درخواست دهید؛ حتی آزمایش در منزل. تکنسین‌ها راس زمان انتخابی، در خدمات شما هستند.

منبع: medlineplus