اصول پانسمان زخم پای دیابتی در منزل

هنگامی‌که فردی دیابت داشته باشد و مراقبت‌های لازم را انجام ندهد؛ ممکن است دچار عارضه زخم پای دیابتی شود. مراقبت از این جراحت ساده است اما اگر به آن رسیدگی نشود؛ باید از متخصصان پزشکی و پرستاری کمک گرفته شود؛ مشکل اینجاست که معمولا این مشکل زمانی ایجاد می‌شود که سطح بالای قند خون، اندام‌ها و ارگان‌های بیمار اختلال دارد؛ در نتیجه فرد در استراحت مطلق به سر می‌برد. در چنین شرایطی برای درمان و پانسمان زخم پای دیابتی در منزل، اصول مهمی را بدانید. در ادامه این صفحه مجله سلامت آچاره به این موضوع پرداخته‌ایم؛ لطفا همراه ما باشید.

فهرست مطالب

چرا پانسمان حرفه ای زخم پای دیابتی مهم است؟

اگرچه زخم پای دیابتی را خودتان می‌توانید، تشخیص دهید اما تشخیص این‌‌که چنین زخمی چقدر وخیم است و چطور باید از آن، مراقبت کرد را حتما باید به پزشک متخصص یا پرستار باتجربه، بسپارید.

مطلب پیشنهادی: آیا زخم بستر کشنده است؟

ابتلا به زخم پای دیابتی چقدر شایع است؟

بنا به آمارهای منتشر شده، تا سال 2030، حدود 550 میلیون فرد مبتلا به دیابت در جهان وجود خواهد داشت. این درحالی است که تقریبا 1 چهارم افراد مبتلا به دیابت در برحه‌ای از درگیری با بیماری خود، دچار زخم پای دیابتی می‌شوند.

زخم پای دیابتی چگونه ایجاد می‌شود؟

زخم‌های نوروپاتیک زمانی به وجود می‌آیند که آسیب عصبی ناشی از نوروپاتی دیابتی باعث می‌شود که فرد دیابتی در اثر آسیب احساس درد نکند، که اغلب منجر به پیشرفت چشمگیر زخم قبل از اینکه فرد  بفهمد، می‌شود.

مطلب پیشنهادی: پدیکور برای افراد دیابتی خطری نداره؟

زخم پای دیابتی چه شکلی است؟

• بدشکلی‌های پا و انگشتان پا
• میخچه
• پینه‌ها

تمام این نوع زخم‌ها و مشکلات در افراد دیابتی می‌توانند نشانه زخم پای دیابتی باشند.

زخم پای دیابتی چند نوع است؟

به دلیل تاثیر دیابت بر اندام‌ها و ارگان‌های مختلف بدن، ممکن است زخم‌های مختلفی در اثر اختلال فاکتورهای متعددی در بدن، پای بیمار دیابتی را درگیر کنند؛ این انواع زخم عبارتند از:

1. زخم‌های ایسکمیک:  نام دیگر این زخم‌ها، زخم‌های شریانی است؛ این زخم‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که جریان خون ذر پای بیمار، درست گردش نداشته باشد.
2. زخم‌های عصبی: در بیماران مبتلا به نوروپاتی و کسانی که جریان خون شریانی ضعیفی دارند؛ ایجاد می‌شود. برای پانسمان این نوع زخم پای دیابتی در منزل؛ حتما و صد البته باید از کمک تیم پزشکی و پرستاری، استفاده کنید؛ چراکه این زخم‌ها سخت‌ترین روند درمان و بهبودی را دارند.
3. زخم های عفونی: در حدود نیمی از بیماران مبتلا به زخم پای دیابتی رخ می دهد و نیاز به مراقبت ویژه دارد.

رسیدگی به زخم پای دیابتی در منزل

اگر به هر دلیلی، پای فرد دچار انواع زخم پای دیابتی شد؛ پزشک یا پرستار این مراحل را انجام می‌دهد:

1. برداشتن بافت زخم نکروزه از زخم پای دیابتی: این عمل حتما باید توسط پرستار بیمار انجام شود؛ در غیر این صورت ممکن است به  اعصاب، تاندون‌ها و رگ‌های خونی آسیب برسد. به‌علاوه بیماران دیابتی، حس لامسه ضعیفی دارند و ممکن است نتوانند درد را به موقع اعلام کنند.
2.  رفع فشار از روی زخم
3. بررسی بافت‌های سالم زیر زخم
4. تخلیه چرک زخم پای دیابتی
5. پانسمان زخم پای دیابتی

مطلب پیشنهادی: بخیه جذبی چگونه است؟

پرستار چطور زخم دیابتی را پانسمان می‌کند؟

هنگامی‌که پای فرد دیابتی دچار جراحت و زخم عفونی، شود؛ پرستاری که به خانه می‌آید باید بلافاصله جلوی پیش‌رفت عفونت را بگیرد. البته بهتر است حتما یک پزشک متخصص نیز زخم بیمار را معاینه کند.

کنترل عفونت زخم دیابتی قبل از پانسمان

در صورتی‌که پزشک متخصص، تشخیص دهد که پای دیابتی بیمار، عفونت جدی کرده است؛ برای او آنتی بیوتیک، تجویز می‌کند این آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند خوراکی یا موضعی باشند.

اصول باندپیچی زخم دیابتی در منزل

اگر برای درمان و پانسمان زخم پای دیابتی، پرستاری را به منزل فراخوانده‌اید؛ حتما هنگام پانسمان این موارد را انجام می‌دهد:

• بررسی و تعیین نوع زخم پای دیابتی
• معاینه و دقت در میزان پیش‌رفت زخم در بافت‌های پایینی و عمقی پوست
• درخواست کمک از پزشک متخصص، در صورتی‌که زخم پای بیمار دیابتی، بسیار شدید و در مرحله خطرناک است.
• دقت به استریل شدن محل زخم: گازی که برای پوشاندن زخم دیابتی استفاده می‌شود بابد کاملا تمیز و استریل باشد.
• استفاده از پمادهای آنتی بیوتیک و ضد التهاب مناسب
• توضیح دقیق روش‌های مراقبت از زخم پای دیابتی

مطلب پیشنهادی: راهنمای استخدام پرستار بیمار در منزل

زخم پای دیابتی باید پانسمان خشک داشته باشد یا مرطوب؟

بنا به نظر پرستار یا پزشکی که برای پانسمان زخم پای بیمار دیابتی به منزل می‌آید؛ ممکن است لازم باشد از انواع متدهای پانسمان زخم استفاده شود. برخی تحقیقات نشان داده که مرطوب ماندن لایه رویی زخم پا، برای درمان این جراحت عفونی، بهتر است.

چه زمانی حتما پانسمان زخم پای دیابتی باید خشک باشد؟

بنا به نظر متخصصان، معمولا بهتر است به جای پانسمان خشک روش مرطوب زیر باند؛ به‌کار گرفته شود. با این وجود درصورتی‌که وضعیت زخم، خیلی وخیم است و مقدار زیادی از بافت درگیر با زخم، تخلیه شده؛ بهتر است پانسمان خشک باشد تا با حالت جذبی و بدون حضور هوا، بافت خیلی سریع، ترمیم شود.

مطلب پیشنهادی: ویژگیهای یک پرستار خوب چیست؟

فواید پانسمان زخم دیابتی توسط پرستار در منزل

اگر بیمار دیابتی، به دلیل سهل‌انگاری در بهداشت یا کنترل سطح قند خون، دچار زخم پای دیابتی شود؛ خودتان نباید این زخم را مداوا کنید. چراکه ماهیت بافت و شدت وخامت، زخم را نمی‌شناسید. درصورتی‌که خودتان بخواهید به صورت تجربی زخم را پانسمان کنید؛ ممکن است خطرات جبران‌ ناپذیری بیمار را تهدید کند. از فواید پانسمان زخم دیابتی، توسط کادر پزشکی و پرستاری، می‌توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• پیش‌گیری از گسترش عفونت
• زودتر بسته شدن زخم
• پیش‌گیری از چرکی شدن و آب انداختن زخم
• پیش‌گیری از قطع پای بیمار دیابتی

خطرات پانسمان پای دیابتی در منزل

عده‌ای از افراد تصور می‌کنند؛ همین‌که در منزل، یک جعبه کمک‌های اولیه داشته باشند؛ می‌توانند بسیاری از نیازهای درمانی خود را برطرف کنند. این تصور اشتباه را دور بریزید. کوچک‌ترین سهل‌انگاری در مراقبت و درمان زخم‌هایی که روی پای بیماران دیابتی، ایجاد شده؛ می‌تواند منجر به عفونت‌های بسیار شدید و قطع عضو شود.

زدن بتادین بر زخم پای دیابتی ممنوع

بتادین محل زخم را ضد عفونی می‌کند اما برای زخم‌های سطحی کاربرد دارد. در درمان زخم پای دیابتی، باید تمام لایه‌های بافتی درگیر با زخم بررسی شوند؛ بسته به درجه پیش‌رفت؛ متد درمان و پانسمان پای بیمار دیابتی، مشخص شود.

پانسمان زخم پای دیابتی در منزل با چه موادی است؟

اگر جان بیمار دیابتی برای‌تان مهم است؛ باید از یک پرستار یا پزشک درخواست کنید؛ محل زخم عزیزتان را معاینه و پانسمان کنند. کادر درمانی حرفه‌‌ای آچاره برای پانسمان از متدهای پانسمان  مختلف به کار می‌برند؛ از جمله:

• فوم و آلژینات:  اگر، زخم خیلی پیش‌رفته است و ترشحات دارد.
• هیدروژل: تسریع روند ترمیم زخم و بهبود زخم‌های دیابتی نکروزی
• اینیدین و پانسمان نقره: در مواقعی که زخم در بافت‌های زیرین پیش‌رفت زیادی داشته است.

آیا پانسمان پای دیابتی، تعویض نیاز دارد؟

پانسمان زخم پای دیابتی نباید به صورت تجربی باشد. اگر هم زخم عفونت کرده نباید به صورت انسدادی پانسمان شود. بنابراین باید پرستار به صورت منظم به منزل بیاید و پانسمان پای بیمار دیابتی را تعویض کند. این تعویض باید مکرر باشد و تناوب آن به نظر پزشک یا پرستار با تجربه، بستگی دارد.

پانسمان زخم پای بیمار دیابتی در خانه، یک کلام

اگر بیمار دیابتی دچار زخم پا شده است؛ باید هرچه سریع‌تر پای او را به یک پزشک متخصص نشان دهید؛ سپس برای بهبود و ترمیم این زخم، طبق دستور پزشک از یک پرستار حرفه‌ای کمک بگیرید. این زخم را با الکل و بتادین نمی‌توانید، پانسمان کنید؛ بلکه لازم است پرستار با متدها و مواد به‌خصوصی پانسمان را انجام دهد و به طور منظم به منزل شما بیاید و پانسمان را تعویض کند؛ به این ترتیب هم مراقب است که زخم به طور اصولی مداوا شود؛ هم به بافت‌های عمیق‌تر نفوذ نکند. برای درمان جراحت پای دیابتی و مراقبت از آن می‌توانید از خدمات پانسمان زخم در منزل آچاره کمک بگیرید. در رابطه با متد و هزینه‌‌های پانسمان حتما با پشتیبانی آچاره در تماس باشیید.

منبع: woundsource – certifiedfoot – pubmed