نشانه های کمبود ویتامین A در بدن، 8 علامت بی آ یی!

وجود ویتامین A در بدن بسیار مهم است؛ چون هم سبب بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود؛ هم سوی چشم را تامین می‌کند. ویتامین آ یا رتینول در چربی محلول است و در مواد غذایی گیاهی و جانوری وجود دارد. اگر این ویتامین به حد کافی در رژیم غذایی وجود نداشته باشد؛ دیر یا زود علائم کمبود ویتامین A خودشان را نشان می‌دهند. در ادامه این صفحه آچاره سلامت، 8 نشانه بارز کمبود ویتامین آ را گفته‌ایم؛ بادقت بخوانید و ببینید، شما آنها را ندارید؟

فهرست مطالب

نقش ویتامین A در بدن چیست؟

ویتامین A یک ماده محلول در چربی است که به عملکرد صحیح چشم، تقویت سیستم ایمنی و بهبود سلامت پوست کمک می‌کند. به طور کلی در بدن 2 نوع ویتامین A داریم:

• ویتامین A از پیش تولید شده: این ویتامین که در مواد غذایی حیوانی است را می‌توانید از لبنیات، جگر، گوشت، ماهی و تخم‌مرغ به بدن برسانید.
• پروویتامین A:  این نوع ویتامین آ، در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود. کاروتنوئیدهای موجود در سبزیجات به عنوان پروویتامین A هستند و در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شوند؛ کاروتنوئیدها در سزیجات قرمز و نارنجی مثل کدو حلوایی، انبه، طالی، هویج یا فلفل، به وفور وجود دارند.

چه کسانی در خطر کمبود ویتامین A هستند؟

اگرچه در صورت مصرف نکردن ویتامین A، هر کسی می‌تواند دچار علائم کمبود این ویتامین شود اما معمولا گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه، بیشتر در خطر این کمبود ویتامین قرار دارند.

• زنان باردار
• مادران شیرده
• نوزادان
• کودکان
• بیماران مبتلا به فیروز کیستیک و اسهال

مطلب پیشنهادی: ویتامین A برای کودکان لازمه؟ قرص، شربت یا آمپول؟

نشانه‌های کمبود ویتامین A در بدن چیست؟

1. خشکی پوست
2. آکنه و جوش پوستی
3. شب کوری
4. خشکی چشم
5. ناباروری
6. عفونت گلو و چرک سینه
7. کندی بهبود زخم
8. تاخیر رشدی

خشکی پوست در اثر کمبود ویتامین A

هنگامی‌که ویتامین A در بدن کافی باشد؛ مکانیزم تقسیم سلول‌های پوست و ترمیم آنها، بسیار سریع است؛ این ویتامین به بهبود التهاب پوستی هم کمک می‌کند. از طرفی تحقیقات نشان داده که کمبود ویتامین A می‌تواند سبب خارش، اگزما یا برخی دیگر از حساسیت‌های پوستی شود.

مطلب پیشنهادی: جوش کنار پیرسینگ بینی، علت و درمانش چیه؟

آکنه و جوش پوست به دلیل کمبود ویتامین A

از آنجا که ویتامین A جلوی التهاب پوستی را می‌گیرد؛ همچنین به تقسیم سلولی کمک می‌کند؛ می‌توان آن را برای آکنه هم مفید دانست. تحقیقات دانشمندان ارتباط بی ذخائر ویتامین آ در بدن و پیش‌گیری از ابتلا به آکنه را به اثبات رسانده‌اند:

• کرم‌های ویتامین A می‌توانند تا 50 درصد میزان آکنه را روی پوست کاهش دهند.
• آکوتان یا ایزوترتینوئین، نوعی ویتامین A بسیار مفید برای درمان آکنه است.

خشکی چشم  و شب کوری در اثر کمبود ویتامین A

هنگامی‌که بدن ویتامین A کافی نداشته باشد؛ چشم او علائم مشخصی را نشان می‌دهد. یکی از مهم‌ترین علائم کمبود ویتامین A در چشم، خشکی آن است. اگر ویتامین A کم باشد؛ قرنیه به دنبال خشکی، آسیب می‌بیند و احتمال کوری کامل وجود دارد. این مشکل در کودکان و بزرگسالان می‌تواند رخ دهد؛ بنابراین باید به ذخایر ویتامین آ بدن خودتان و فرزندتان، توجه زیادی داشته باشید. از مهم‌ترین علائم کمبود ویتامین A و اثر آن بر چشم، ناتوانی در تولید اشک است؛ مثلا فرد می‌خواهد گریه کند اما از چشم او اشک نمی‌آید. شب کوری حالتی است که در آن چشم در تاریکی، توانایی انطباق و تشخیص اشیا را در نور کم ندارد.

مطلب پیشنهادی: از کجا بفهمیم کمبود ویتامین آ داریم؟

آیا مکمل ویتامین آ، خشکی چشم و شب کوری را کم می‌کند؟

دانشمندان دریافته‌اند مصرف ویتامین A در دوز مشخص و تعیین شده، توسط پزشک، می‌تواند درصد خشکی چشم را به طرز قابل توجهی، بهبود دهد. مثلا در تحقیقی مشخص شده که مصرف ویتامین آ در نوزادان، به مدت 6 ماه، خشکی چشم آنها را تا 63 درصد کاهش داده است. همچنین در یک تحقیق دیگر، مشخص شده که مصرف ویتامین A در زنان توانایی انطباق چشم در تاریکی را تا 50 درصد، بهبود داده است.

ناباروری ناشی از کمبود ویتامین A

برای تولید مثل زنان و مردان، ویتامین A به شدت مهم است؛ بنابراین اگر مشکل باروری دارید و تمام علل را بررسی کرده‌اید؛ شاید بد نباشد که با انجام آزمایش ویتامین A، بررسی کنید که این ویتامین در بدن شما به میزان کافی وجود دارد یا خیر؟ جالب است بدانید که مردان نابارور به دلیل برخی مشکلات استرس اکسیداتیو، توانایی بارور کردن زنان را ندارند؛ پس ویتامین A که یک آنتی اکسیدان مهم و قوی است؛ می‎‌تواند تاثیر خوبی بر باروری آنها بگذارد. از طرفی تحقیقات نشان داده که کمبود ویتامین آ، می‌تواند سبب سقط جنین شود؛ بنابراین زنانی که به طور مکرر سقط می‌کنند؛ بهتر است از مکمل‎‌های ویتامین A یا آمپول ویتامین A، بهره ببرند.

مطلب پیشنهادی: کمبود ویتامین A در بارداری

عفونت گلو و چرک سینه به دلیل فقر ویتامین A

در صورتی‌که پاییز یا زمستان دچار عفونت گلو یا چرک مکرر سینه می‌شوید؛ ممکن است ویتامین A در بدن‌تان کم باشد؛ پس برای پیش‌گیری از ابتلا به عفونت مکرر گلو، چرک سینه یا عفونت ریه، بهتر است؛ سطح ویتامین A را در بدن خود چک کنید.

مطلب پیشنهادی: آزمایش کمبود ویتامین a

کندی در روند بهبود زخم ناشی از فقر ویتامین A

وقتی جراحت یا زخمی دارید که به راحتی خوب نمی‌شود؛ شاید دچار کمبود ویتامین A باشید. ویتامین آ، نقش مهمی در تولید کلاژن پوست دارد؛ بنابراین در صورت بروز چنین مشکلی می‌توانید ضمن مشورت با یک پزشک متخصص پوست، از مکمل ویتامین آ، استفاده کنید. زخم هایی که پس از جراحت یا جراحی به خوبی بهبود نمی یابند ممکن است با سطوح پایین ویتامین A مرتبط باشند. مطالعات نشان داده که این مشکل با مصرف ویتامین A، تا 50 درصد بهبود می‌یابد. خصوصا اگر فرزند شما یا عزیز سالخورده، به دلیل بی‌احتیاطی به پوست خود آسیب می‌زنند و زخم‌شان به راحتی، خوب نمی‌شود؛ احتمال دارد که دچار کمبود ویتامین A باشند.

مطلب پیشنهادی: کمبود ویتامین آ در نوزادان

تاخیر رشدی ناشی از کمبود ویتامین آ

ویتامین A  برای رشد بدن، بسیار ضروری است؛ کودکانی که ویتامین A کافی دریافت نمی‌کنند، ممکن است دچار توقف رشدی شوند؛ حال اگر کودکی به دلیل فقر ویتامین A دچار توقف رشدی شود؛ ممکن است دچار کوتاهی قد یا عقب ماندگی ذهنی شود.

مطلب پیشنهادی: کمبود ویتامین A در کودکان

برای رفع نشانه‌های کمبود ویتامین آ باید چه کنیم؟

همان‌طور که در بالا توضیح دادیم؛ علائم کمبود ویتامین A در بدن به 7-8 مورد بسیار مهم، تقسیم می‌شوند. اگر شما هم این علائم را دارید می‌توانید مراحل زیرا را طی کنید تا از سطح ویتامین آ در بدن خود، مطمئن باشید:

1. با یک پزشک متخصص قرار ویزیت بگذارید.
2. علائم خود را شرح دهید.
3. در صورت صلاحدید پزشک آزمایش ویتامین A بدهید.
4. نتیجه آزمایش را به پزشک نشان دهید.
5. مکمل‌های تجویزی او را مصرف کنید.

0 تا 100 رفع علائم کمبود ویتامین A در خانه

شاید با خودتان بگوئید برای چند علامت ساده مشکوک به کمبود ویتامین A، چند بار باید به پزشک مراجعه کنم؟ حق دارید؛ این روزها مشغله همه، زیاد است؛ بنابراین مراحل حوصله‌ سربر مراجعه به دکتر و آزمایشگاه برای بیشتر اشخاص سخت است. در چنین شرایطی بسیاری از بیماران، از درمان شانه خالی می‌کنند و پی مشکل خود را نمی‌گیرند. برای این‌که شما سلامتی خودتان را تضمین کنید و برای روند تشخیص و درمان کمبود ویتامین A به مشکلی برنخورید؛ می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره، تمام مراحلی که در بالا توضیح دادیم را درخواست دهید؛ در منزل بمانید تا تیم پزشکی به خدمات شما بیایند. حتی اگر پزشک برای‌تان تزریق آمپول ویتامین A را تجویز کرده است؛ درخواست تزریقات در منزل هم می‌نوانید بدهید.

عوارض مصرف خودسرانه مکمل و آمپول ویتامین A

اگر نشانه‌های کمبود ویتامین آ را دارید اما بدون مراجعه به پزشک متخصص، خودسرانه مکمل ویتامین A را به صورت قرص یا آمپول دریافت کنید؛ احتمال دارد دچار اوردوز یا عوارض زیاد مصرف کردن ویتامین آ شوید؛ این عوارض می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• تغییرات بینایی
• تورم استخوان
• پوست خشک و خشن
• ایجاد زخم‌های دهانی
• سرگیجه

بنابراین همیشه قبل از شروع مصرف مکمل‌های خوراکی یا تزریقی ویتامین A با یک پزشک متخصص مشورت کنید؛ کسی در نزدیکی شما نیست؟ در مگا اپ سرویس آچاره درخواست مشاوره پزشکی آنلاین بدهید.

سوالات متداول FAQ

سوال: اشکالی ندارد هر روز ویتامین A مصرف کنم؟

جواب: همان‌طور که در بالا اشاره کردیم؛ مصرف ویتامین آ می‌تواند 8 نشانه‌ای که توضیح دادیم را برطرف کند اما زیاده‌روی در مصرف ویتامین A، خودش سبب عوارض زیادی می‌شود.

سوال: چطوری متوجه شویم ویتامین A بدن کم شده است؟

جواب: برای اطلاع و اطمینان از سطح ویتامین A  در بدن، باید آزمایش خون بدهید. این آزمایش حدود ذخایر ویتامین آ را در بدن نشان می‌دهد؛ سپس پزشک بر اساس آن، انواع مکمل یا رژیم غذایی را تجویز می‌کند.

سوال: آیا می‌توان سطح ویتامین A را با رژیم غذایی بهبود بخشید؟

جواب: اگر نشانه‌های کمبود ویتامین آ دارید و آزمایش هم نشان داده که ویتامین A در بدن شما کم است؛ می‌توانید به کمک یک متخصص تغدیه، انواع مواد خوراکی گیاهی و حیوانی، منبع ویتامین A در برنامه غذایی خود بگنجانید. به این منظور می‌توانید در یک مشاوره آنلاین تغذیه با آچاره، رژیم غذایی پر ویتامین A و سالمی را در پیش بگیرید.

در یک کلام، از کجا بفهمیم کمبود ویتامین آ داریم؟

کمبود ویتامین آ در بدن، به طور مستقیم با پوست و تقسیم سلولی در ارتباط است. این ویتامین سطح ایمنی بدن را بالا می‌‎‎‎برد؛ بنابراین اگر کمبود ویتامین آ داشته باشید، دچار خشکی چشم و پوست، انواع بیماری‌های پوستی و باروری، همچنین عفونت‌های ریوی و تنفسی می‌شوید. توصیه می‌کنیم، سطح این ویتامین را به طور منظم در بدن خود بررسی کنید تا دچار عوارض ناشی از کمبود این ویتامین نشوید. اگر سخت‌تان است برای چکاپ تا مطب شلوغ پزشکان متخصص بروید؛ در آچاره اپ درخواست ویزیت آنلاین و آزمایش در منزل بدهید؛ همه روال درمان در دست خودتان است؛ کافی‌ست، آچاره را لمس کنید.

منبع: healthline – webmd – clevelandclinic – medicalnewstoday – patient – verywellhealth – patient