آمپول آزیترومایسین Azithromycin برای چیست؟

حتما برای‌تان پیش آمده که سرما بخورید و گلوی‌تان چرک کند؛ در این شرایط پزشکان آزیترومایسین تجویز می‌کنند. این دارو که آنتی بیوتیکی برای مقابله با برخی عفونت‌های باکتریایی است؛ نوعی تزریقی هم دارد. می‌دانید که تجویز آمپول آزیترومایسین برای چیست؟ این داروی تزریقی در شرایطی که باکتری‎‌ها به سینوس‌ها، لوزه‌ها و لگن حمله کرده باشند؛ برای بیمار تجویز می‌شود.

فهرست مطالب

تجویز آمپول آزیترومایسین برای چیست؟

آمپول Azithromycin یک داروی تزریقی مفید برای کاهش رشد باکتری‌هایی است که به آنتی بیوتیک‌های ضعیف، مقاومت نشان می‌دهند. توجه داشته باشید که آنتی بیوتیک آزیترومایسین باید بسیار بادقت تجویز و تزریق شود. به محض مواجهه با هر عفونتی نباید آمپول آزیترومایسین را به کار برد. برای تجویز این آنتی بیوتیک لازم است که ابتدا از عفونت بیمار نمونه‌برداری و کشت میکروبی انجام شود؛ سپس در صورت مناسب بودن این دارو برای عفونت بیمار، آمپول آزیترومایسین تجویز شود.

آمپول Azithromycin برای مقابله با کدام عفونت‌های باکتریایی مفید است؟

عفونت‌هایی که آمپول آزیترومایسین می‌تواند آنها را درمان کند؛ معمولا چند نوع هستند:

1. پنومونی اکتسابی از جامعه: برخی عفونت‌های اکتسابی در جامعه می‌توانند از فردی به فرد دیگر منتقل شوند؛ کلامیدوفیلا پنومونیه، هموفیلوس آنفلوآنزا، لژیونلا پنوموفیلا، موراکسلا کاتارالیس، مایکوپلاسما پنومونیه، استافیلوکوکوس اورئوس یا استرپتوکوک پنومونیه عفونت‌های باکتریایی حاد و شدیدی هستند و می‌توان برای تزریق آنها از آمپول آزیترومایسین به صورت وریدی استفاده کرد.
2. بیماری التهابی لگن: برخی عفونت‌هایی که ناحیه لگن را درگیر می‌کنند و ناشی از میکروب‌های هوازی هستند؛ برای درمان به تزریق وریدی آزیترومایسین نیاز دارند؛ از جمله: کلامیدیا تراکوماتیس، نایسریا گونوره یا مایکوپلاسما هومینیس.

دوز مناسب تزریق آزیترومابسین برای هر عفونت

پزشکان براساس نوع عفونت، می‌توانند دوز مناسب تزریق آزیترومایسین را تعیین کنند؛ به این ترتیب که:

1. پنومونی اکتسابی از جامعه: دوز مناسب برای تجویز آزیترومایسین معادل 500 میلی گرم آمپول آزیترومایسین به صورت تزریق وریدی معادل 500 میلی‌گرم برای 2 روز است.
2. بیماری التهابی لگن: برای درمان عفونت‌های التهابی لگن باید 500 میلی‌گرم آمپول آزیترومایسین به صورت تزریق وریدی طی 1-2 روز تجویز شود.

مطلب پیشنهادی: آمپول جنتامایسین برای عفونت کلیه، یک تزریق زنانه!

نحوه تزریق آزیترومایسین چگونه است؟

برای تزریق آمپول آزیترومایسین باید از روش تزریق وریدی استفاده شود؛ روش‌های تزریق بولوس و تزریق عضلانی برای این آمپول مناسب نیستند.

تزریق آزیترومایسین در سرم

برای تهیه محلول تزریقی آزیترومایسین در محدوده غلظت 1.0-2.0 میلی‌گرم بر میلی لیتر باید 5 میلی لیتر از محلول 100 میلی گرم در میلی لیتر آزیترومایسین را به مقدار مناسب به یک از این محلول‌های سرمی پایه انتقال داد.

مطلب پیشنهادی: سرم دکستروز سالین چیست؟ Dextrose Saline سدیم کلرید در بارداری مجازه؟

سرم‌های مناسب برای تزریق وریدی آزیترومایسین

• نرمال سالین (0.9٪ کلرید سدیم)
• ½ نرمال سالین (0.45٪ کلرید سدیم)
• 5 درصد دکستروز در آب
• محلول رینگر لاکتات
• 5٪ دکستروز در ½ نرمال سالین (0.45٪ کلرید سدیم) با 20 mEq KCl
• 5% دکستروز در محلول لاکتات رینگر
• 5٪ دکستروز در 1/3 نرمال سالین (0.3٪ کلرید سدیم)
• 5٪ دکستروز در ½ نرمال سالین (0.45٪ کلرید سدیم)

مطلب پیشنهادی: تفاوت سرم رینگر و نرمال سالین، بیمار بدحال کدومو بزنه؟

عوارض آمپول Azithromycin چیست؟

وقتی پزشک برای بیماری آمپول آزیترومایسین تجویز کند؛ ممکن است یک یا چند مورد از این عوارض را نشان دهد؛ شایع‌ترین عوارض آمپول آزیترومایسن عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال
• شل شدن مدفوع
• معده درد
• درد و قرمزی در محل تزریق

البته در برخی شرایطبرخی دیگر از عوارض شدیدتر هم ممکن است بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین ایجاد شود؛ این عوارض عبارتند از:

•  تنگی نفس
• تورم صورت، لب، زبان یا گلو
• باد کردن پا ها
• کاهش شنوایی
• زنگ زدن گوش
• افتادگی پلک
• تاری دید
• لکنت زبان
• درد شدید معده
• ضعف عضلانی
• تهوع یا استفراغ مداوم
• خستگی
• تکرر یا تیرگی ادرار
• زرد شدن چشم و پوست ( یزقان)

اگر بعد از تزریق آزیترومایسین، دچار هر یک از عوارض بالا شدید؛ فورا به اورژانس مراجعه کنید.

مطلب پیشنهادی: آمپول جنتامایسین برای عفونت واژن، کاش خارش‌ام بره!

شرایط نگهداری از آمپول رقیق‌شده آزیترومایسین

برای نگهداری از آمپول آزیترومایسین رقیق شده در سرم، باید شرایط دمایی و نوری محیط را به دقت رعایت کنید. این آمپول حل شده در سرم را می‌توان به مدت 24 ساعت در دمای 30 نگهداری کرد اما اگر دمای محیط کمتر از 30 درجه؛ مثلا 20-30 درجه سانتی‌گراد است؛ آزیترومایسین حل شده در سرم تا 7 روز ماندگاری دارد. همچنین این محلو.ل آنتی بیوتیک تزریقی در سرم را می‌توانید تا 7 روز هم در یخچال نگهداری کنید.

عوارض جدی و شایع آمپول آزیترومایسین چیست؟

• حساسیت و آلرژی: یکی از مهم‌ترین عوارض آمپول آزیترومایسین، واکنش‌های آلرژیک شدید مانند شوک آنافیلاکسی و واکنش پوستی شدید است. در صورت بروز چنین واکنش‌هایی باید تزریق آزیترومایسین قطع شد و به جای آن، داروی جایگزین مناسب، تجویز شود. توجه داشته باشید که این علائم حساسیتی بعد از قطع درمان، می‌توانند مجددا خودشان را نشان دهند. بنابراین برای مقابله با آنها باید حتما با یک پزشک متخصص پوست و مو یا ایمنی‌شناسی، مشورت کنید.
• سمیت کبدی: بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین ممکن است برخی علائم مشکل در عملکرد طبیعی کبد، ایجاد شود؛ مانند هپاتیت، یرقان، نکروز کبدی و دیگر نارسایی‌هایی کبدی. در صورت مواجهه با این مشکلات باید حتما تزریق آمپول آزیترومایسین قطع شود.
• اسهال: یکی دیگر از علائم سو آزیترومایسین که سبب ایجاد ناراحتی در بیماران می‌شود؛ اسهال است. آمپول آزیترومایسین می‌تواند دیواره روده را تحریک کند و سبب کولیت شود. این آمپول همچنین می‌تواند فلور طبیعی روده بزرگ را تغییر دهد و با افزایش رشد باکتری‌های کلستریدیوم دیفیسیل C. difficile، سبب علائم اسهال شود.
• میاستنی گراویس: علائم این بیماری با تزریق آمپول آزیترومایسین تشدید می‌شود.
• واکنش‌های محل تزریق: در شرایطی‌که میزان تزریق آمپول آزیترومایسین خیلی در طول روز زیاد باشد؛ ممکن است فرد به محل تزریق واکنش نشان دهد. در تزریق وریدی آمپول آزیترومایسین به مدت 60 دقیقه معمولا مشکلی پیش نمی‌آید اما وقتی پزشک دوزهای بالاتر را به مدت 1-3 ساعت تجویز می‌کند. این علائم خیلی زیاد و شدید خود را نشان می‌دهند.

عوارض نادر آمپول آزیترومایسین چیست؟

بنا به مطالعه دانشمندان در برخی افراد که بدنی ضعیف یا خیلی حساسی دارند؛ این دسته عوارض هم ممکن است بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین ایجاد شود؛ این عوارض نادراند و در کمتر از 1 درصد موارد ایجاد می‌شوند.

• دستگاه گوارش:  اگر به دنبال تزریق آمپول آزیترومایسین دچار سوء هاضمه، نفخو ورم معده شده‌اید یا  بی‌اشتهایی، یبوست، سوء هاضمه، نفخ، استفراغ-اسهال، گرفته‌اید؛ ممکن است دچار عوارض نادر این آمپول شده باشید؛ همچنین کولیت، پانکراتیت، اختلال در بافت دهانی، تنگی پیلور و تغییر رنگ زبان، می‌تواند ناشی از تزریق وریدی همین دارو باشد.
• سیستم عصبی: سردرد و خواب آلودگی بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین به شدت شایع هستند.
• واکنش آلرژیک: انواع واکنش‌ها آلرژیک شامل ادم و کهیر در اندام‌های خارجی و داخلی بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین شایع است.
• حواس: بعد از تزریق آزیترومایسین حواس 5 گانه هم می‌توانند دچار تغییر شوند از جمله: تغییر در ذائقه، کیفیت شنوایی، وزوز گوش، از دست دادن حس چشایی و بویایی. اگر مشکلی خاص زمینه‌ای ندارید اما بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین دچار این تغییرات حولاس شده‌اید؛ از پزشک خود بخواهید که به جای این آنتی‌بیوتیک، نوعی دیگر را برای‌تان تجویز کند.
• قلبی عروقی: برخی بیمارانی که با مشکلات قلبی درگیر هستند با تزریق آمپول آزیترومایسین دچار آریتمی‌های مختلف می‌شوند؛ از جمله تاکی کاردی بطنی و افت فشار خون. همچنین در برخی گزارش‌های علمی طولانی شدن QT و تورساد د پوینتز هم در سیستم قلبی عروقی اشاره شده است.
• دستگاه تناسلی: آمپول آزیترومایسین می‌تواند در برخی مردان سبب تحریک دستگاه تناسلی شود؛ مثلا مشکلاتی از قبیل نفریت بینابینی و نارسایی حاد کلیه. این آمپول همچنین می‌نواند با تحریک سیستم تناسلی زنان عفونت واژینیت را ایجاد کند.
• کبد- صفرا: با تزریق آمپول Azithromycin گاهی کبدو صفرای بیماران هم تحریک می‌شود؛ به جز عملکرد غیر طبیعی کبد، برخی بیماری‌ها مانند هپاتیت، یرقان کلستاتیک و نکروز کبدی هم می‌توانند ایجاد شوند.
• سیستم عصبی: آنتی بیوتیک آزیترومایسین با تزریق در ورید، می‌تواند سبب تشنج برخی بیماران شود؛ همچنین برخی علائم عصبی خفیف‌تر مانند سرگیجه، سردرد، خواب آلودگی هم در بیماران گزارش شده است. در گروهی از بیماران علائم غصبی خیلی شدید هستند و ممکن است، سبب بیش فعالی، تنش عصبی، بی‌قراری و سنکوپ بیمار شوند.
• روانپزشکی: اگر بعد از تزریق آمپول آزیترومایسین دچار واکنش تهاجمی و اضطراب شدید و در کل مشکل روانی ندارید؛ این نشانه می‌تواند از عوارض نادر تزریق آمپول Azithromycin باشد.

تداخل دارویی آمپول آزیترومایسین

هنگام تزریق آمپول آزیترومایسین ممکن است، محلول این آمپول در بدن با سایر داروها هم واکنش بدهد؛ داروهایی که با آمپول آزیترومایسین تداخل دارند؛ عبازتند از:

• نلفیناویر: اگر آمپول آزیترومایسین به همراه مصرف داروی نلفیناویر، تزریق شود؛ ناهنجاری‌های آنزیم‌های کبدی و برخی اختلال‌های شنوایی در بیمار بروز کند. برای پیش‌گیری از این مشکلات، باید حتما در صورتی‌که پزشک می‌خواهد این آمپول را برای شما تجویز کند؛ او را از مصرف نلفیناویر آگاه کنید تا در صورت نیاز، یک آنتی بیوتیک دیگر به شما بدهد.
• وارفارین: تجویز همزمان آمپول آزیترومایسین با داروی وارفارین می‌تواند خاصیت ضد انعقاد این دارو را تشدید کند؛ زمان پروترومبین در این تداخل دارویی دچار تغییرات مهمی می‌شود که باید حتما مورد توجه قرار بگیرد.

سوالات متداول FAQ

درباره آمپول آزیتروماسین به طور مفصل توضیح دادیم؛ حالا شاید ابهامان جزئی و کاربردی بیشتری برای‌تان پیش آمده باشد؛ شاید در این پرسش‌ها، پاسخش را پیدا کنید.

سوال: آیا می‌توان آمپول آزیترومایسین را برای شیرخواران زیر 6 ماه تزریق کرد؟

جواب: درباره فواید و عوارض آمپول آزیترومایسین برای کودکان زیر 6 ماه، هنوز شواهد و مدارک زیادی در دسترس نیست. اگر فرزند شما به یکی از عفونت‌های باکتریایی نیازمند آزیترومایسین، مبتلا شده باشد؛ این پزشک متخصصص اطفال است که باید درباره تزریق این دارو به او تصمیمم بگیرد.

سوال: آیا آمپول Azithromycin سرطان‌زاست؟

جواب: درباره سرطان‌زایی آمپول آزیترومایسین، هنوز تحقیقات گسترده‌ای انجام نشده است؛ محققان هنوز نمی‌دانند که این آمپول سبب جهش‌ ژنی می‌شود یا خیر. بنابراین اگر به دچار سرطان یا تومور هستید؛ بهتر است قبل از تجویز این داروی آنتی بیوتیک پزشک خود را از وضعیت خود آگاه کنید تا برای تجویز آزیترومایسین برای شما، با دقت بیشتری تصمیم بگیرد.

سوال: من باردارم آیا می‌توانم آمپول آزیترومایسین بزنم؟

جواب: محققان اثر تزریق آمپول آزیترومایسین را در بارداری، روی موش‌های آزمایشگاهی بررسی کرده‌اند. این مطالعات هیچ اثر منفی و مخربی را بر سلامت زنان باردار و جنین در حال رشد آنها نشان نمی‌دهد. با این‌ حال اگر وضعیت جسمی بارداری برای‌تان خیلی مهم است؛ می‌توانید قبل از تزریق آنتی بیوتیک آزیترومایسین از پزشکان آچاره کمک بگیرید.

سوال: تزریق آمپول آزیترومایسین در دوران شیردهی مجاز است؟

جواب: از آنجاکه آمپول آزیترومایسین به طور مستقیم در ورید مادران بیمار، تزریق می‌شود؛ به سرعت در جریان خون مادر پخش می‌شود و می‌تواند به شیر راه یابد. بنابراین اگر پزشک می‌خواهد این آنتی بیوتیک را برای شما تجویز کند؛ باید حتما درباره شرایط شیردهی خود با او و پزشک متخصص اطفال فرزندتان، مشورت کنید.

سوال: آیا کودکان هم می‌توانند آمپول آمپول Azithromycin بزنند؟

جواب: بنابه مطالعات دانشمندان در خصوص تاثیر آمپول آزیترومایسین بر کودکان، می‌توان گفت این آنتی بیوتیک برای کودکان و نوجوانان زیر 16 سال، سبب ارتقا ایمنی و مقابله با عفونت نمی‌شود. بنابراین تزریق آن در کودکان توصیه نمی‌شود.

سوال: تزریق وریدی آمپول آزیترومایسین در سالمندان، خطرناک است؟

جواب: آزیترومایسین یک آنتای بیوتیک بسیار قوی است و می‌تواند در افراد ضعیف و سالخورده سبب عوارضی که در بالا توضیح دادیم؛ شود. از طرقی مطالعات علمی کافی درباره فواید و عوارض تزریق این دارو به طور اختصاصی در سالمندان، انجام نشده است.

در یک کلام؛ آمپول آزیترومایسین چه کاربردی دارد؟

آمپول آزیترومایسین یک آنتی بیوتیک بسیار قوی است که باید به روش تزریق وریدی به سیستم گردش خون بیمار وارد شود. این آمپول را می‌توان در عفونت‌های حاد مسری در جامعه و برخی عفونت‌های شدید داخلی بدن، تجویز کرد. برای تزریق وریدی این آنتی بیوتیک انواع خاصی از سرم‌های قندی و نمکی را می‌توان به کار برد که در بالا به طور مفصل توضیح دادیم. همچنین نگهداری از این سرم‌ها شرایط محیطی خاصی دارد؛ باید به دمای محیط و میزان نور دقت کنید. مثلا آمپول حل شده در سرم را پشت پنجره‌ای نورگیر قرار ندهید. تزریق وریدی آمپول آزیترومایسین باید حتما توسط پرستارهای باتجربه صورت گیرد. این آمپول محلولی بسیار قوی را وارد بدن می‌کند و می‌تواند سبب واکنش‌های آلرژیکی شدیدی شود یا عوارض خیلی حادی را از خود به جا بگذارد. به همین منظور باید تزریق را نزد پرستارانی که از نظام پرستاری کشور، پروانه دارند؛ انجام دهید. یافتن چنین فردی در نزدیکی شما دشوار است؟ نگران نباشید؛ یک کادر درمانی حرفه‌ای در اختیار شماست؛ در مگا اپ سرویس آچاره درخواست تزریق سرم در منزل بدهید؛ یک پرستار باتجربه در زمانی که تعیین می‌کنید به منزل شما می‌آید و تزریق وریدی این آنتی بیوتیک را برای‌تان انجام می‌دهد. در شرایط ابتلا به عفونت، دوری از ترافیک و درمانگاه‌های پرازدحام و آلوده، حس آسایشی خاصی دارد که پیشنهاد می‌کنیم، تجربه‌اش کنید؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید. 

منبع: rxlist