خواص شلغم پخته برای سرماخوردگی، ضد ویروس و سرفه؟

از قدیم در کشور ما اگر کسی سرما می‌خورد؛ برای او شلغم پخته آماده می‌کردند. آیا واقعا خواص شلغم پخته برای سرماخوردگی، اثبات علمی شده است؟ می‌توان با خوردن این ریشه پرخاصیت، عفونت ویروسی و انواع باکتری‌ها را از بدن خارج کرد؟ با خوردن شلغم دیگر به داروهای سرماخوردگی نیاز نداریم؟ این ماده غذایی سبب تسیکن سرفه و سردرد سرماخوردگی می‌شود؟ اگر می‌خواهید در این رابطه بیشتر بدانید؛ با ما در آچاره سلامت همراه باشید.

فهرست مطالب

خواص شلغم پخته یرای سرماخوردگی

در کشور ما ایران استفاده از خواص دارویی شلغم، از دوران خیلی قدیم، باب بوده است.  قدیمی‌ها می‌دانسته‌اند که شلغم برای سرماخوردگی خوب است؛ مثلا گلودرد را خوب می‌کند؛ باورهای عمومی بیان خاص خود را درباره اثرات این سبزی دارد؛ مثلا گفته می‌شود که:

• شلغم ویروس را از بدن بیرون می‌کشد.
• باکتری‌ها را می‌کشد.
• گلودرد را از بین می‌برد.
• برای سرماخوردگی پرخاصیت است.

واقعیت علمی خواص شلغم برای سرماخوردگی

در شلغم مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیار زیادی موجود است؛ از جمله:

• ویتامین C
• ویتامین A
• ویتامین B

کدام‌یک از این مواد با سرماخوردگی مقابله می‌کنند. با توجه به موارد اثر گذار بر سرماخوردگی که در منابع پزشکی منتشر شده‌اند؛ ویتامین سی موجود در شلغم می‌تواند به عنوان ماده‌ای خلط آور عمل کند.

مبارزه با ویروس سرماخوردگی با خوردن شلغم پخته

هنگامی‌که شلغم را بپزید و بخورید؛ بعد از 1-2 روز می‌بینید که هنگام سرفه از دهان‌تان خلط سبز رنگی خارج می‌شود. این دفع خلط نشان می‌دهد که سیستم ایمنی شما، توانسته است؛ ویروس‌ها را شکست دهد. خلطی که از دهان بیرون می‌آید؛ ترکیبی از سلول‌های ایمنی و ویروس‌های کشته شده است. سیستم تدافعی بدن با سرفه کردن، این خلط را به بیرون می‌راند.

شلغم پخته ضد سرفه و خلط آور

با توجه به این‌که بعد از خوردن چند عدد شلغم پخته ، به اصطلاح سینه فرد سرماخورده نرم می‌شود؛ در ظاهر می‌بینیم که شلغم سبب خلط آوری و درمان گلودرد ناشی از سرماخوردگی می‌شود. وقتی کسی سرما می‌خورد؛ در روزهای اول مرتب سرفه می‌کند و گلوی او خشک است. کم‌کم مخاط بیشتری در گلو او ترشح می‎شود که بتواند عوامل بیماری‌زا را از در خود نگاه دارد؛ سپس با مکانیزم دفاعی انقباض‌های ناحیه گلو، کم‌کم فرد سرفه می‌کند و ویروس‌های سرماخوردگی کشته شده توسط سیستم ایمنی، در مخاطی که گیر افتاده‌اند؛ به سمت بیرون رانده می‌شوند. به این ترتیب فرد هنگام سرفه کردن، خلط دارد و باید آن را از دهان خود خارج کند. اگر این خلط با دستمال یا در دستشویی از دهان خارج نشود؛ قورت دادن آن، باعث می‌شود؛ فرد بیشتر سرفه کند. این‌قدر این سرفه‌ها ادامه دارند و شدید‌تر می‌شوند که اگر این خلط را بیرون نبرید؛ ممکن است با یک سرفه شدید، از دهان شما به بیرون پرتاب شود.

خواص شلغم پخته برای سیستم ایمنی: تولید گلبول‌های سفید

شاید فکر کنید که با خوردن شلغم پخته پطور سینه فرد نرم می‌شود و با سرفه خلط دفع می‌کند. در پاسخ باید بگوئیم که در شلغم ویتامین سی و آنتی‌ اکسیدان‌های زیادی وجود دارند؛ این مواد کمک می‌کنند که سیستم ایمنی بدن، تعداد گلبول‌های سفید بیشتری بسازد. در حالت عادی بدن می‌تواند در مقابله به ویروس‌ها یا باکتری‌های مهاجم سلول‌های گلبول سفید بیشتری بسازد اما با مصرف شلغم، میزان تولید این سلول‌های مبارز، بیشتر هم می‌شود. بنابراین تعداد این سلول‌های در مقایسه با تعداد ویروس‌های سرماخوردگی بیشتر خواهد شد؛ در نتیجه کم‌کم لاشه ویروس‌های کشته‌شده به صورت خلط، از گلوی فرد بیرون می‌آیند.

شلغم پخته ویروس را از بدن بیرون می‌کشد؟

با توجه به توضیحاتی که دادیم؛ خوردن شلغم پخته باعث می‌شود که سلول‌های ایمنی بدن که با عوامل مهاجم مبارزه می‌کنند افزایش یابند. در نتیجه مبارزه جدی سیستم ایمنی با ویروس سرماخوردگی، سبب کشته شدن، جمعیت بسیار زیادی از ویروس‌های سرماخوردگی می‎شود. در نتیجه لاشه این ویروس‌ها با خلط از گلو بیرون می‌آیند. با این اوصاف می‌توان گفت که شلغم پخته، ویروس را از بدن بیرون می‌کشد.

خواص آنتی بیوتیکی شلغم پخته

یکی از مهم‌ترین مشکلاتی که افراد با سرماخوردگی دارند؛ این است که نمی‌دانند این بیماری، در اصل یک عامل ویروسی دارد؛ نه باکتریایی. به همین دلیل ممکن است با مصرف سرخود آنتی بیوتیک، سبب از بین رفتن باکتری‌های مفید روده خود شوند. اگر پزشکی برای بیمار سرماخورده آنتی بیوتیک تجویز می‌کند؛ علتش این است که در مواقعی ضعیف شدن بدن در مقابل ویروس سرماخوردگی، سبب غالب شدن برخی باکتری‌های عفونی در گوش و سینوس‌های صورت می‌شوند. به همین دلیل برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز می‌شود تا با این باکتری‌ها مقابله کند. حال سوال این است که شلغم پخته می‌تواند جای این آنتی بیوتیک‌های سنتتیک را بگیرد؟ در جواب باید بگوئیم که این بررسی‌ها به صورت علمی خیلی شواهد کافی ندارند. اگرچه دیده شده که مصرف عصاره شلغم می‌تواند میزان باکتری‌های موجود در بدن را کاهش دهد اما اصولا نمی‌توان گفت شلغم پخته می‌تواند مانند داروهای آنتی بیوتیک عمل کند.

خوردن آب شلغم پخته برای سرماخوردگی خوب است؟

برخی افراد وقتی شلغم را می‌پزند آب آن را هم می‌خورند؛ مصرف این نوشیدنی داغ در فرهنگ ما به بیماران سرماخورده توصیه می‌شود. در اصل به دلیل این‌که هنگام پخت شلغم بسیاری از مواد موثر ریشه این سبزی وارد آب در حال جوشش می‌شوند؛ می‌توان گفت عصاره‌ای از شلغم داخل آب آن هست؛ با این‌حال باید دقت کنید که گرمای این آب هم برای نرم شدن و تسکین سینه فرد سرماخورده بسیار مفید است. با این‌حال بهترین درمان سرماخوردگی استراحت و نوشیدن مایعات است.

غرغره کردن آب شلغم برای سرماخوردگی

یکی از روش‌هیا مقابله با سرماخوردگی، در فرهنگ سنتی ایرانی‌ها، غرغره کردن آب شلغم پخته برای درمان گلودرد سرماخوردگی است. این روش کمک می‌کند مواد موثر داحل آب شلغم به ناحیه گلو وارد شوند و با بافت داخل گلو و مخاط آن تماس پیدا کنند. این روش هم می‌تواند مفید باشد؛ هم ناکارآمد؛ اگر کسی از خوردن آب شلغم بدش می‌آید می‌تواند این روش را برای تسکین گلو درد سرماخوردگی به کار برد تا خلط از سینه‌اش بیرون بیاید. در غیر این صورت خوردن آب شلغم مفیدتر است؛ چراکه به عمق مری نفوذ می‌کند و می‌تواند سطح بیشتری را پوشش دهد.

در یک کلام؛ برای سرماخوردگی شلغم پخته مفیده یا مضر؟

قطعا خوردن یک ریشه گیاهی پرخاصیت برای سرماخوردگی مفید است و می‌تواند با تحریک سیستم ایمنی برای ساخت گلبول‌های سفید بیشتر، کمک کند که ویروس‌های سرماخوردگی بیشتری از بین بروند و به صورت خلط از گلو خارج شوند.

منبع: ncbi