برای چه آزمایش‌هایی باید ناشتا بود؟ 10 تا می‌خواد؛ 8 تا نمی‌خواد!
17 مهر 1401
زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه 
وقتی پزشکی برای شما آزمایش خون می‌نویسد؛ هنگام انجام مراحل پذیرش در آزمایشگاه، از شما می‌پرسند که ناشتا هستید؟ برای کدام آزمایش‌ها باید ناشتا بود؟ آزمایش‌هایی هستند که برای انجام‌شان به ناشتا بودن، نیازی نباشد. اصلا چرا باید هنگام نمونه‌گیری خون و ادرار ناشتا بود. اگر می‌خواهید فهرستی جامع از آزمایش‌هایی که قبل‌شان باید ناشتا بود؛ داشته باشید؛ در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا دفعه بعد که خواستید آزمایش خون یا ادرار بدهید با دیدن نسخه‌تان بدانید که تا روز بعد باید ناشتا باشید یا خیر؟
فهرست مطالب
برای کدام آزمایش‌های خون باید ناشتا بود؟
اگر می‌خواهید آزمایش خون بدهید؛ حتما باید بدانید که کدام فاکتورهای این نوع آزمایش تشخیصی، باید در حالت ناشتایی انجام شوند. این فاکتورها را در ادامه فهرست کرده‌ایم.
رایج‌ترین انواع آزمایش خون که قبل آن باید ناشتا باشید؛ عبارتند از:
- آزمایش قند خون
- آزمایش چربی خون
- آزمایش آنزیم GGT
- آزمایش هورمونی
- تست آهن
- تست عملکرد کبد
- آزمایش‌های الکترولیت سرم و عملکرد کلیه:
- تست ویتامین B12
1) چرا آزمایش قند خون ناشتا است؟
برای این‌که بتوان میزان قند خون را با آزمایش مشخص کرد؛ باید از شب قبل ناشتا بود. آزمایش قند خون کمک می‌کند کسانی که مستعد بیماری دیابت هستند؛ بتوانند سطح قند خون خود را بسنجند و در درازمدت از ابتلا به این بیماری در امان باشند.
علت ناشتا بودن آزمایش قند خون
وقتی سطح قند خون فرد در حالت ناشتایی اندازه‌گیری شود؛ مشخص می‌شود که سیستم بدن واقعا می‌تواند سطح قند خون را بعد از مراحل جذب غذا به درستی کنترل کند یا خیر. وقتی به فاصله 8-12ساعت غذا، نوشیدنی یا شیرینی خورده باشید؛ سنجش قند خون چندان دقیق نیست؛ زیرا مقدار زیادی قند، از غذایی که به تازگی خورده‌اید؛ وارد جریان خون‌تان شده است.
شرایط ناشتا برای آزمایش قند خون
- مدت زمان ناشتا: 8-10 ساعت
- بخور و نخورهای آزمایش قند خون ناشتا: فرد فقط می‌تواند آب و داروهای مصرفی‌اش را بخورد.
برای هر آزمایش از کی باید ناشتا بمانیم؟
اگر می‌خواهید آزمایش خون بدهید باید بدانید که برای آنالیز هر فاکتور خونی، باید چند ساعت ناشتا باشید؟ در این راهنما (برای آزمایش خون چند ساعت باید ناشتا بود؟) به طور کامل درباره مدت زمانی که قبل از آزمایش خون، نباید چیزی بخورید، توضیح داده‌ایم.
2) آزمایشات کلسترول خون بباید ناشتا باشند؟
کلسترول یک ماده چرب در خون است که بالا بودن آن سبب بسیاری از بیماری‌ها می‌شود. آزمایشات کلسترول یا چربی خون به تحت عنوان پروفایل لیپیدی هم شناخته میشوند؛ کمک می‌کنند که چربی خون اندازه‌گیری شود. این آزمایش می‌تواند سطح چند نوع چربی را بسنجد:
- HDL کلسترول خوب: کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا
- LDL کلسترول بد: کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم
- TG تری گلیسیرید
علت ناشتا بودن آزمایش چربی خون
اگر بخواهید آزمایش کلسترول یا چربی خون بدهید؛ باید در وضعیت ناشتا باشید. برای این از شما می‌خواهند ناشتا باشید که بعد از خوردن غذا میزان چربی در خون بالا می‌رود. به این ترتیب نمی‌توان سطح دقیق چربی خون که ناشی از عملکرد ارگان‌های بدن است را محاسبه کرد؛ یعنی نتیجه آزمایش دچار خطا می‌شود.
شرایط ناشتایی برای آزمایش چربی خون
- مدت زمان ناشتایی: 9-12 ساعت
- سایر آمادگی‌های لازم: برای دادن آزمایش چربی خون باید به مدت 24 ساعت، از مصرف الکل خودداری کرد.
3) آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز در حالت ناشتا
آزمایش گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) به این هدف تجویز می‌شود که بتوان با کمک آن بیماری‌های کبدی را تشخیص داد. GGt نوعی آنزیم در کبد است که سبب عملکرد صحیح آن می‌شود.
شرایط ناشتایی برای آزمایش GGT
- مدت زمان ناشتایی: 8 ساعت
- سایر آمادگی‌های لازم: خودداری از مصرف الکل و برخی داروهای تجویزی که پزشک دستور بدهد.
4) آزمایش آهن خون باید ناشتا باشد؟
آزمایش خون آهن، سطح آهن معدنی موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. این آزمایش به تشخیص بیماری‌هایی که سبب فقر آهن میشوند؛ کمک می‌کند؛ مثلا کم‌خونی.
علت ناشتا بودن آزمایش خون آهن
در بسیاری از مواد غذایی، آهن وجود دارد. آهن بعد از ورود به معده و روده، خیلی سریع جذب می‌شود. بنابراین، اگر فردی قبل از آزمایش خون آهن، غذا بخورد؛ سطح آهن خون او به طور غیرعادی بالا می‌رود و نتیجه آزمایش دچار خطا می‌شود.
شرایط ناشتایی برای آزمایش آهن
مدت زمان ناشتایی: 8-12 ساعت
کدام آزمایش‌ها نیاز به ناشتایی ندارند؟
- شمارش سلول‌های خون(CBC)
- تست كليه(BUN/CR)
- هموگلوبينA1c
- تست انعقادي PT/PTT/ IRN
- ESR/CRP
- تست تيروئيد
- تست‌هاي كبدي ( AST/ALT)
- آزمايش پرولاكتين
سوالات متداول FAQ
درباره انواع آزمایش‌هایی که به ناشتا بودن نیاز دارند توضیح دادیم و آزمایش‌هایی را هم که نیاز نیست به خاطرشان گرسنگی بکشید را هم معرفی کردیم؛ حالا با دریافت این اطلاعات شاید برخی ابهامات برای‌تان ایجاد شده باشد. ببینید پاسخ آنها را در ادامه پیدا می‌کنید؟
سوال: آیا می‌توان در مدت ناشتا بودن قبل آزمایش خون یا ادرار نوشابه انرژی‌زا خورد؟
جواب: خیر. در مدتی که برای آزمایش خون ناشتا هستید به جز آب هیچ نوشیدنی دیگری را نباید بخورید. خصوصا آبمیوه و انواع نوشابه. تمامی این محصولات حاوی قند هستند و بر ننیجه آزمایش اثر می‌گذارند.
سوال: قبل از آزمایش‌هایی که نیاز به ناشتایی دارند؛ می‌توان چای یا قهوه خورد؟
جواب: خیر مصرف چای یا قهوه به شدت بر حواب آزمایش‌هایی که باید قبل آن ناشتا باشید، اثر می‌گذارند.
سوال: آب خوردن قبل از آزمایش‌های خون ناشتا، مجاز است؟
جواب: بله؛ می‌توانید قبل در طول ساعت‌های ناشتایی، به طور عادی آب بنوشید.
در یک کلام برای کدام آزمایش‌های خون و ادرار لازمه؟
اگر می‌خواهید آزمایش خون یا ادرار بدهید؛ ممکن است لازم باشد برای برخی فاکتورهایی که پزشک از شما خواسته است؛ ناشتا باشید. در این صفحه به مهم‌ترین آزمایش‌هایی که قبل از آنها باید ناشتا بمانید؛ اشاره کردیم؛ حال اگر در ویزیت بعدی نزد پزشک، برای‌تان آزمایش خون تجویز شد؛ بهتر است برای نگاهی به نسخه‌تان بیاندازید؛ اگر آزمایش تجویزی جز این 10 مورد بود؛ باید بین 6-12 ساعت قبل از نمونه‌گیری ناشتا بمانید. به علاوه بسیاری از آزمایش‌های خون و ادرار، نیازی به ناشتا ماندن ندارند. اگر می‌خواهید آزمایش بدهید اما رفتن به آزمایشگاه برای‌تان سخت است؛ می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره درخواست آزمایش و نمونه‌گیری در منزل دهید؛ یک تکنسین آزمایشگاه، در ساعتی که تعیین می‌کنید؛ برای نمونه‌گیری به محلی که خواسته‌اید می‌آید و نمونه خون یا ادرار شما را می‌گیرد. سپس بعد آنالیز نمونه، جواب به گوشی‌تان ارسال می‌شود. دیگر تشخیص بیماری‌ها در دست خودتان است؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.
منبع: medicalnewstoday – bonsecours – medlineplus – webmd
17 مهر 1401زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه 
