برای انجام آزمایش کاریوتایپ، روش‌های مختلف تمونه‌گیری رایج است؛ اگر بخواهید یک تحقیق کلی درباره این آزمایش انجام دهید؛ به اسم‌های عجیب غریبی بر می‌خورید که شاید ندانید برای شما هستند یا نه؟ اصلا همه این روش‌ها برای همه افرادی که باید بررسی کروموزومی شوند؛ مناسب هستند؟ در ادامه این صفحه آچاره سلامت به انواع روش‌های نمونه‌گیری سلول از بافت‌های بدن برای این آزمایش پرداخته‌ایم. به طور کلی توضیح داده‌ایم که آزمایش کاریوتایپ چگونه انجام میشود؛ با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
برای انجام آزمایش کاریوتایپ باید چه کار کنیم؟
اگر به هر دلیلی پزشک احتمال دهد که جنین در حال رشد شما، نوزاد یا فرزندتان بیماری ژنتیکی دارد؛ برای بررسی وضعیت کروموزوم‌های شما و فرزندتان، تست کاریوتایپ تجویز میشود. برای انجام این آزمایش باید نمونه‌ای از بدن شما یا فرزندتان گرفته شود؛ سپس این نمونه در آزمایشگاه برای تفکیک سلولی آماده میشود. بعد از آن روش‌های آنالیز ژنتیکی روی پیاده‌سازی شده و وضعیت کروموزوم‌ها مشخص میشود. تنها کاری که شما باید انجام دهید این است که در آزمایشگاه برای انجام آزمایش کاریوتایپ پذیرش شوید.
انجام نمونه‌گیری آزمایش کاریوتایپ چگونه است؟
برای انجام آزمایش کاریوتایب بسته به این‌که چه شخصی در چه سنی قرار است آزمایش کاریوتایپ از او گرفته شود؛ باید از روش‌های مختلف نمونه‌گیری استفاده کرد. این نمونه‌ها عبارتند از:
- مایع آمنیوتیک جنین
- خون
- مغز استخوان
- پرزهای جفت مادر و جنین
- فیبروبلاست‌های پوستی
آماده‌سازی نمونه و چگونگی انجام آزمایش کاریوتایپ
بعد از این‌که نمونه مناسب از فرد کاندیدای آزمایش، گرفته شد؛ در آزمایشگاه باید این نمونه برای آزمایش آماده شود؛ به این منظور:
- سلول‌های موجود در نمونه جداسازی می‌شوند
- این سلولها در آزمایشگاه در ظرف مخصوص با شرایط مناسب، به حیات خود ادامه می‌دهند.
- سپس بعد از رشد و گذشت مدت زمان لازم، رنگ‌آمیزی مناسب روی این سلولها انجام میشود.
- سلولها باید زیر میکروسکوپ بررسی شوند.
- کروموزوم‌ها از نظر اندازه، شکل و تعداد به خوبی بررسی می‌شوند.
- عکس‌برداری از آرایش کروموزوم‌ها
آمادگی برای آزمایش کاریوتایپ چگونه است؟
در صورتی‌که پزشک برای شما آزمایش کاریوتایپ تجویز کرده است اما از روش‌های نمونه‌گیری آن کمی واهمه و نگرانی دارید؛ بهتر است آرامش داشته باشید. نمونه‌گیری از بدن فرد بزرگسال، کودک یا جنین، اصلا خطرناک نیست و خیلی راحت و بی‌مشکل انجام میشود. آمادگی برای انجام آزمایش کاریوتایپ به نوع نمونه‌گیری بستگی دارد:
| سلول مورد بررسی | نوع نمونه‌گیری آزمایش کاریوتایپ |
| سلول‌های مایع آمنیوتیک | استفاده از ابزار باریک و بلند برای نمونه‌برداری – خوردن آب زیاد |
| سلول‌های خونی | نمونه‌گیری خون از بازو – نیاز به ناشتایی ندارد |
| سلول‌های مغز استخوان | بیوپسی از مغز استخوان لگن |
| سلول‌های پرز جفت | استفاده از ابزار فلزی مخصوص |
| سلول‌های فیبروپلاست‌های پوستی | سواب – سرپایی است آمادگی نیاز ندارد |
| سلول‌های خون بند ناف | باید لباس مناسب بپوشید |
| سلول‌های Solid تومورها | آمادگی نیاز ندارد |
عوارض آزمایش کاریوتایپ چگونه حسی دارند؟
انجام انواع روش‌های نمونه‌گیری آزمایش کاریوتایپ عوارض خیلی جزئی دارند و خطرناک نیستند. با این‌حال عوارض ایجاد شونده ممکن است سبب نگرانی فرد شوند. اگر از قبل این عوارض را بدانید؛ در صورت مواجهه با آنها، حس بدی نمی‌گیرید:
عوارض نمونه‌گیری خون آزمایش کاریوتایپ
جای نمونه‌گیری خون برای آزمایش کمی سوزش دارد و ممکن است قرمز یا کبود شود. این مشکلات باید بعد از نهایتا 48 ساعت به تدریج بهبود یابند؛ در غیر این‌‌صورت باید به پزشک مراجه کنید.
- کبودی
- درد در قسمت داخلی بازو
- خونریزی خفیف در محل وارد کردن سوزن
عوارض نمونه گیری سواب برای آزمایش کاریوتایپ
برای برداشتن نمونه سلول‌های پوستی سواب وارد دهان میشود و در قسمت زیر گونه مالیده میشود. این حس ممکن است کمی شما را آزار دهد.
- خون ریزی
- درد یا درد در محل تزریق
- کبودی
- عفونت
- سوزن سوزن شدن در پاها
عوارض نمونه‌گیری مغز استخوان در آزمایش کاریوتایپ
در این روش ممکن است جای نمونه‌گیری از بافت اسفنجی استخوان کمی احساس سفتی و درد داشته باشد که بعد از چند روز برطرف میشود.
عوارض نمونه‌گیری از مایع آمنیوتیک یا جفت برای آزمایش کاریوتایپ
اگرچه به طور کلی این نمونه‌گیری خطری به جز احساس گرفتگی ندارد اما اگر به صورت اصولی انجام نشود می‌تواند سبب خطرات جدی شود؛ مانند:
- خون ریزی
- سقط جنین
- عفونت رحمی
پرسش‌های پرتکرار FAQ
در بالا چگونگی انجام آزمایش کاریوتایپ را توضیح دادیم؛ با این حال شاید هنوز در این رابطه ابهاماتی داشته باشید؛ می‌توانید ابتدا نگاهی به سوال و جواب‌های زیر بیاندازید اگر جواب سوال خود را پیدا نکردید؛ در بخش نظرات از ما بپرسید تا جواب دهیم.
سوال: برای انجام آزمایش کاریوتایپ ما را بستری می‌کنند؟
جواب: خیر انجام آزمایش کاریوتایپ خیلی ساده است و به صورت سرپایی در کلینیک یا آزمایشگاه انجام میشود؛ حتی به کمک آچاره می‌توانید این آزمایش را در خانه خودتان هم انجام دهید.
سوال: مدت انجام آزمایش کاریوتایپ باید چند روز مرخصی بگیریم؟
جواب: برای انجام آزمایش کاریوتایپ زمان خیلی کوتاهی مورد نیاز است؛ این تست را می‌توانید ظرف نهایتا 1 ساعت انجام دهید و به یک روز کامل مرخصی نیاز ندارید.
سوال: آیا برای انجام آزمایش کاریوتایپ نیاز به همراه دارم؟
جواب: در صورتی‌که یان تست قرار است از فرزند نوزاد یا خردسال‌تان گرفته شود؛ باید او را همراهی کنید؛ چه در کلینیک؛ چه در خانه خودتان. با این‌حال بزرگسالان خودشان به راحتی می‌توانند برای انجام این تست مراجعه کنند یا از آچاره بخواهند کسی را برای نمونه‌گیری به خانه آنها بفرستد.
سوال: نتیجه آزمایش کاریوتایپ چند روزه حاضر میشود؟
جواب: بسته به این‌که ترافیک کاری آزمایشگاه چقدر باشد و با چه دستگاه یا سیستمی این آنالیز ژنتیکی را انجام دهند؛ جوابدهی به 8-10 روز کاری نیاز دارد.
در یک کلام؛ نحوه انجام آزمایش کاریوتایپ چطوریه؛ اذیت نمی‌شیم؟
در این صفحه به طور مفصل درباره روش‌های انجام نمونه‌گیری آزمایش کاریوتایپ توضیح دادیم؛ با این‌حال شاید هنوز برای‌تان کمی نگرانی وجود داشته باشد که چطور از جفت، مایع آمنیوتیک، مغز استخوان یا سلول‌های سرطانی نمونه‌گیری میشود. این آزمایش خطری ندارد؛ نترسید. بسیاری از اشخاص آن را انجام می‌دهند و با موفقیت جواب آزمایش خود را دریافت می‌کنند. تنها باید در مورد نمونه برداری کاریوتایپ حین حاملگی خیلی وسواس به خرج دهید؛ به این منظور می‌توانید به متخصصان آچاره اعتماد کنید تا خطری شما را تهدید نکند. آچاره با مجهزترین آزمایشگاه‌ها همکاری می‌کند و برای پیش‌گیری از خطرات هر آزمایش موازین سخت‌گیرانه‌ای دارد.
منبع: mountsinai – medlineplus – askapollo – testing
باشه؛ کجا انجامش بدم؟
برای انجام آزمایش کاریوتایپ می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره درخواست نمونه‌گیری آزمایش در منزل بدهید. یک فرد متخصص به خانه شما می‌آید؛ نمونه را به روش اصولی با کم‌ترین خطرات و عوارض می‌گیرد و به آزمایشگاه می‌برد. نتیجه در زمان تعیین‌شده به گوشی شما ارسال میشود. به همین راحتی می‌توانید مشکلات ژنتیکی را در بدن خود یا فرزندتان را تحت کنترل خود داشته باشید؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.
02 آذر 1401
زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه 
