هر بار حامله می‌شوید؛ بچه شما می‌افتد؟ چرا این‌طوری می‌شود؟ بسیاری از خانم‌ها با از دست دادن فرزند متولدنشده‌شان، بارها از خود می‌پرسند که چرا باید قربانی غم سقط شوند؟ این اندوه تا حدی است که برخی خانم‌ها خودشان را مادر کافی و ارزشندی نمی‌دانند. با این‌حال برخی پزشکان برای تشخیص دقیق مساله سفط جنین برای خانم آزمایش کاریوتایپ برای سقط های مکرر، تجویز می‌کنند. نام این تست شاید خیلی براب شما آشنا نباشد؛ اگر این‌طور است؛ در ادامه با آچاره سلامت همراه باشید تا جزئیات و هدف کاریوتایپینگ زنان قربانی سقط جنین را بیشتر توضیح دهیم.
فهرست مطالب
اهمیت آزمایش کاریوتایپ به دنبال سقط های مکرر
بسیاری از زنانی که دچار سقط ناخواسته جنین می‌شوند؛ در بارداری‌های بعدی خود هم شانس کمی برای تداوم حاملگی دارند؛ بنابراین باید راهی پیدا کرد که به کمک آن، جلوی سقط‌های مکرر جنین را گرفت. یکی از مشکلاتی که سبب سقط ناخواسته جنین در هر بار حاملگی می‌شود؛ مشکل کروموزومی در یک یا دو والد است.
بررسی ریشه‌ای مشکل سقط جنین
سقط جنین به علت بلند کردن یک جسم سنگین یا زمین خوردن خانم نیست. در سه ماهه اول و دوم، اصلا جنین آن‌قدرها بزرگ نیست که بخواهد با چنین حوادثی از بین برود؛ مگر آنکه خانم مشکل زمینه‌ای داشته باشد. عوامل خیلی حادتری در سقط ناخواسته جنین نقش دارند؛ از جمله:
- ناهنجاری آناتومیکی در اندام‌های تناسلی زن
- اختلال لخته شدن خون
- مشکلات هورمونی
- انواع عفونت‌ها
- عوامل محیطی
- سن بالای هر یک از والدین
- ناهنجاری کروموزومی در یک یا هر دو والد
شیوع مشکل سقط میان زنان
برخی افراد تصور می‌کنند که سقط جنین یک مشکل نادر است که تنها درصد کمی از زنان، با آن موجه می‌شوند. این در حالی‌ست‌که شیوع سقط ناخواسته جنین، میان زنان زیاد است و به 15-20 درصد موارد می‌رسد.
احتمال سقط های مکرر به علت مشکل کروموزومی
از میان 7 عاملی که در بالا اشاره کردیم؛ هر کدام ممکن است سبب سقط‌های پی در پی جنین شوند اما تنها در 4 درصد موارد، سقط های مکرر جنین به علت ناهنجاریهای کروموزومی است.
اگرچه تمام این 7 مشکل برای بررسی علت سقط مهم هستند اما اینجا می‌خواهیم درباره سقط های مکرر ناشی از ناهنجاری کروموزومی بگوئیم.
اثر آزمایش کاریوتایپ در درمان سقط های مکرر جنین
اگر پزشک احتمال دهد یک مشکل کروموزومی در یک یا دو والد، سبب سقط مکرر جنین می‌شود؛ برای زوجین آزمایش کاریوتایپ تجویز می‌کند. شاید اصلا اسم این آزمایش را هم تا کنون نشنیده باشید. این آزمایش تصویری از آرایش کروموزوم‌های هسته سلول‌های مادر و پدر را به طور مجزا نشان می‌دهد. اگر هر یک از زوجین کروموزومی اضافه، کمتر یا ناقص داشته باشند و این وضعیت باعث تشکیل نطفه ناقص شود؛ پزشک با بررسی نتیجه آزمایش کاریوتایپ، متوجه می‌شود؛ ریشه سقط های مکرر خانم، ناشی از چیست؟
نتیجه آزمایش کاریوتایپ برای سقط های مکرر چطوریه؟
هر کس در تمام سلول‌های خود 46 عدد کروموزوم یا 23 جفت کروموزوم دارد. این کروموزوم‌ها دو به دو کنار هم در یک تصویر به شما نمایش داده می‌شوند. اگر هر یک از این جفت‌های کروموزومی:
- یک کروموزوم کم داشته باشند.
- کروموزوم سومی داشته باشند.
- تکه‌ای از یک کروموزوم از آنها جدا شده باشد.
نشان‌دهنده ناهنجاری کروموزوم‌های سلول یک یا هر دو والد است. با آزمایش کاریوتایپ می‌توان به طور دقیق متوجه شد که کدام جفت کروموزومی دچار یکی از این حالت‌ها شده است. اگر هم کروموزوم‌ها کاملا سالم و طبیعی باشند؛ مشکل سقط های مکرر خانم ناشی از ناهنجاری کروموزومی خودش یا همسرش نیست.
نمونه‌گیری برای آزمایش کاریوتایپ سقط های مکرر
اگر سقط های مکرر شما باعث تجویز آزمایش کاریوتایپ برای شما شده است؛ برای بررسی هسته سلول‌های شما و همسرتان، چند مدل نمونه‌برداری مرسوم است:
- نمونه‌برداری از خون زن و مرد: بررسی هسته گلبول‌های سفید خون
- نمونه‌برداری از جنین سقط شده
نحوه انجام آزمایش کاریوتایپ به دنبال سقط های پی‌درپی
بعد از این‌که نمونه‌برداری انجام شد:
- سلول‌ها باید از بافت نمونه استخراج و تفکیک شوند.
- سلول‌های جدا شده رنگ‌آمیزی می‌شوند؛
- کروموزوم‌ها زیر میکروسکوپ از هم جدا می‌شوند – کاریوتایپینگ: مرتب‌سازی کروموزوم‌ها براساس اندازه از بزرگ به کوچک
- بعد از بررسی تخصصی احتمال ناهنجاریهای کروموزومی، از نمای کروموزوم‌ها عکس‌برداری می‌شود.
شایعترین ناهنجاریهای کروموزومی منجربه سقط های مکرر جنین
به طور ژنتیکی یا در طول زندگی، ناهنجاریهای مختلفی ممکن است در کروموزوم‌های هر یک از دو والد ایجاد شود؛ با این‌حال شایعترین ناهنجاری کروموزومی مسبب سقط های مکرر جنین، کنده شدن یک تکه کروموزوم و انتقال آن به یک جفت کروموزومی دیگر است.
فواید آزمایش کاریوتایپ برای پیش‌‌گیری از سقط های مکرر
شاید با خودتان فکر کنید که حالا دانستن این‌که من یا همسرم ناهنجاری کروموزومی داریم؛ چه دردی از بچه‌دار شدن‌مان؛ دوا می‌کند؟ در پاسخ باید بگوئیم؛ تصویر کاریوتایپ کروموزموم‌های شما و همسرتان به متخصصان و مشاوران ژنتیک کمک می‌کند که بتوانید لقاح موثری داشته باشید؛ آنها با بررسی علمی می‌توانند در فرآیند آزمایشگاهی لقاح، سلول نطفه سالمی را از تخمک و اسپرم شما به وجود آورند. شاید درباره IVF شنیده باشید. در این روش درمان ناباروری برای بسیاری از زوج‌ها موفق عمل می‌کند. به علاوه در آزمایشگاه نطفه‌هایی که از اسپرم‌ها و تخمک‌های شما و همسرتان تشکیل شده‌اند اما دچار نقصی خاص به نام آنئوپلوئیدی هستند؛ به رحم مادر منتقل نمی‌شوند. این نطفه‌های ناقص نمی‌توانند فرآیند لانه گزینی ( چسبیدن سلول نطفه به دیواره رحم مادر) در رحم مادر را به درستی طی کنند.
در یک کلام آزمایش کاریوتایپ برای سقط های مکرر جنین، ضروریه؟
وقتی زوجی مرتب فرزند توراهی خود را از دست می‌دهند؛ مسلما برای بررسی علت آن تمام تلاش خود را می‌کنند. بنابراین اگر از میان 7 عامل سقط ناخواسته که در بالا اشاره کردیم؛ 6 مورد اول، برای شما و همسرتان رد شده است؛ آزمایش کاریوتایپ می‌تواند آخرین قدم برای کشف علت سقط شما باشد. این آزمایش می‌تواند راه درمان مناسب را پیش پای پزشک قرار دهد و شما هم دیگر دچار سقط نشوید.
باشه؛ کجا انجامش بدم؟
برای انجام آزمایش کاریوتایپ باید از یک آزمایشگاه مجهز بخواهید نمونه‌گیری دقیقی برای شما انجام دهد. به این منظور می‌توانید در مگا اپ سرویس آچاره درخواست نمونه‌گیری آزمایش در منزل بدهید. تکنسینی مجرب از یک آزمایشگاه کاملا مجهز به دستگاه‌های مدرن، به خانه شما می‌آید؛ نمونه خون شما و همسرتان را می‌گیرد؛ همچنین اگر باید از بافت سقط شده شما نمونه‌برداری کند؛ رورند لازم را انجام می‌دهد و شما باید تنها منتظر جواب آزمایشگاه باشید. به همین راحتی، می‌توانید مشکل سقط‌های پی در پی خود را از بین ببرید؛ کافی‌ست آچاره را لمس کنید.
منبع: verywellfamily
05 آذر 1401
زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه 
